Từ mùa Thu năm ấy…

Mới đó mà từ mùa Thu lịch sử của sự kiện vĩ đại gắn liền với Cách mạng Tháng Tám 1945 đến nay đã tròn 80 năm với bao biến thiên long trời lở đất, vật đổi sao dời, mấy thế hệ đã đi qua để sống, lao động, chiến đấu và suy ngẫm…

80 năm, thời gian bằng cả một đời người trường thọ nhưng với muôn dặm dài miên trường của lịch sử thì cũng thật ngắn ngủi, đôi khi như bóng câu qua cửa sổ của một thời đại chất chứa quá nhiều đổi thay và biến động, trong đó các cuộc cách mạng nổi lên như những mốc son chói ngời của nhiều dân tộc, trong đó có dân tộc Việt Nam.

Có nhiều định nghĩa, diễn dịch kinh điển về cách mạng, chẳng hạn như: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng” (Hồ Chí Minh) hay cách mạng là thay cũ đổi mới, xóa bỏ lạc hậu, bất công, xây dựng cuộc sống mới tiến bộ, công bằng…

Câu nói ngắn gọn, giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định vai trò lớn lao, quyết định của quần chúng, đó là nhân tố làm nên lịch sử, trong đó có các cuộc cách mạng.

Cũng cần thấy rằng để tiến hành cách mạng đòi hỏi cả một quá trình chuẩn bị 15 năm, từ năm 1930 khi Đảng ra đời cho đến Tổng khởi nghĩa tháng 8/1945 với biết bao những mất mát, hy sinh nhưng chẳng thể làm sờn lòng những người yêu nước thương dân và sẵn sàng tận hiến.

Và còn sớm hơn thế nữa, từ khi chàng thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời bến cảng Nhà Rồng ở Sài Gòn sang Pháp. Bôn ba tìm đường cứu nước, nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy chủ nghĩa Mác - Lênin.

Nói như nhà thơ trữ tình chính luận Chế Lan Viên trong thi phẩm nổi tiếng “Người đi tìm hình của nước”: “Luận cương đến với Bác Hồ. Và Người đã khóc/ Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lênin/ Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấp/ Tưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tin…”.

Cách mạng Tháng Tám với không khí sục sôi tại Hà Nội, thu hút mọi tầng lớp nhân dân trên cả nước tham gia nổi dậy. Ảnh tư liệu

Bây giờ chúng ta nghe từ “giác ngộ” thấy quen tai, có lẽ ít người ngạc nhiên về xuất xứ. Đây là từ phổ biến của Phật giáo nói một cách ngắn gọn, dễ hiểu là để chỉ sự thấu hiểu, thấu cảm, thấu suốt về chân lý đạo Phật. Theo nhà báo Thép Mới, đây là từ mà những người cách mạng mượn của nhà Phật để chỉ sự thấm nhuần lý tưởng cách mạng một cách cao độ, thấm vào tận tim gan, cốt tủy, tự nguyện, tự giác theo đuổi chân lý đến cùng. Sự vận dụng ngôn ngữ tôn giáo để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng một cách sáng tạo, phù hợp và nhuần nhuyễn cho thấy năng lượng lan tỏa tích cực của lý tưởng cách mạng, một sự hòa hợp cao độ giữa đời và đạo, minh chứng cho ánh sáng lý tưởng cách mạng ngay từ khi sự nghiệp giải phóng dân tộc vẫn còn non trẻ.

Nhìn lại lịch sử, cuộc Cách mạng Tháng Tám ở nước ta là cuộc cách mạng ít đổ máu nhất, nhanh gọn và hiệu quả, nhất hô bá ứng, triệu người như một một, nhất tề giành lấy chính quyền, quyết tâm sắt đá vì mục tiêu cao cả: độc lập, tự do. Thực dân, phát xít đã lùi bước trước khí thế cách mạng bừng bừng khắp cả nước, chế độ phong kiến cũng đã phải rút lui khỏi vũ đài lịch sử, vua Bảo Đại đã tự nguyện đọc chiếu thoái vị bàn giao chính quyền cho nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ một cách êm thấm, không hề có chuyện đầu rơi máu chảy. Một thành công còn hơn cả mong đợi và hiếm có trong lịch sử các cuộc cách mạng trên thế giới.

Ngày 2/9/1945, tại Thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã long trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, chính thức khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, dựng nên một cột mốc sừng sững trong lịch sử mấy ngàn năm của dân tộc Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên mới cho con Lạc cháu Hồng.

80 năm đã trôi qua cũng không thiếu những bão giông lịch sử, không ít thời điểm quá sức gian khó, nguy nan, dầu sôi lửa bỏng, vận nước nhiều khi như ngàn cân treo sợi tóc… Nhưng đất nước đã vượt qua muôn trùng thử thách, hy sinh để bảo vệ phẩm giá cao quý nhất của con người như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định một chân lý bất hủ: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.

Hôm nay, từ lời hiệu triệu của non sông, Việt Nam đang bắt đầu bước vào kỷ nguyên mới với những khát vọng xây dựng Tổ quốc phồn thịnh, hùng cường, chăm lo Nhân dân ngày càng hạnh phúc. Vận hội mới cũng kèm theo nhiều thử thách mới đòi hỏi một quyết tâm chính trị cao độ, một chiến lược sáng suốt, những người thực hiện tâm huyết và quan trọng nhất là tạo được sự đồng thuận của toàn dân, muôn người như một, làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”.

Tổ quốc đang mong chờ sự chung lưng đấu cật từ mỗi tấm lòng, mỗi bàn tay cũng như từ triệu tấm lòng và triệu bàn tay…

Phạm Xuân Dũng