Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Đề xuất mở rộng nguồn chi trả cho phòng chống ma túy

Chiều 25/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Tham gia góp ý tại phiên thảo luận, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thị Thu Nguyệt không chỉ đưa ra những đề xuất thiết thực nhằm hoàn thiện dự thảo luật mà còn có bài phát biểu xúc động gửi lời cảm ơn sâu sắc sự hỗ trợ, chung tay giúp đỡ tỉnh Đắk Lắk khắc phục thiệt hại sau cơn mưa lũ.

Trước khi đi vào nội dung góp ý dự thảo Luật, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Nguyệt đã thay mặt Đảng bộ và nhân dân tỉnh Đắk Lắk phát biểu trước Quốc hội, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc. 

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Nguyệt (thứ tư từ trái sang) thay mặt Đoàn ĐBQH tỉnh tiếp nhận kinh phí của tỉnh Phú Thọ hỗ trợ tỉnh Đắk Lắk khắc phục thiệt hại mưa lũ vào sáng 25/11 tại Nhà Quốc hội. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đại biểu nhấn mạnh đợt bão lũ lịch sử trong những ngày qua đã để lại hậu quả hết sức nặng nề và nghiêm trọng cho các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Trong đó, Đắk Lắk là địa phương có nhiều tổn thất, thiệt hại nặng nề về kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sinh kế của người dân. Nhiều xã, phường bị ngập lụt ở mức độ cao, nhiều khu dân cư bị chia cắt, cô lập, hạ tầng giao thông, điện, nước sinh hoạt gần như tê liệt hoàn toàn.

Tuy nhiên, trong thời khắc khó khăn và thách thức nhất, nhân dân Đắk Lắk nói riêng và vùng lũ nói chung đã và đang đón nhận sự quan tâm lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cùng với sự hỗ trợ kịp thời của Quốc hội, Chính phủ, Trung ương MTTQ Việt Nam, các bộ, ban ngành, các lực lượng, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Đó là sự hỗ trợ, sẻ chia của Đảng bộ, Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố, và sự chung tay của đồng bào cả nước hướng về Miền Trung và Tây Nguyên ruột thịt bằng cả tấm lòng.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Nguyệt khẳng định: “Nỗi đau rồi sẽ qua, nhưng tình người mãi mãi sẽ còn ở lại”. Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Lắk vô cùng xúc động và xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, bởi tấm chân tình ấm áp này đã tiếp thêm tinh thần, sức mạnh giúp tỉnh vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, từng bước phục hồi sản xuất và tiếp tục xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội đạt mục tiêu đề ra trong năm 2025.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Nguyệt phát biểu tại phiên làm việc. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Về dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), liên quan đến nguồn tài chính cho phòng chống ma túy (Điều 4), Khoản 3 dự thảo Luật quy định "nguồn chi trả của người nghiện ma túy, gia đình của họ" là một trong những nguồn tài chính, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt cho rằng quy định này chưa bao quát đầy đủ các đối tượng khác.

Trên thực tiễn, khi tiến hành test nhanh chất ma túy, nếu người sử dụng hoặc người sau cai nghiện không đồng ý với kết quả của cơ quan Công an và yêu cầu được xét nghiệm tại cơ sở y tế khác, việc chi trả kinh phí này phải do họ tự chịu trách nhiệm.

Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung đối tượng “người sử dụng trái phép chất ma tuý, người sau cai nghiện ma tuý”. Việc bổ sung này hết sức cần thiết nhằm tăng trách nhiệm, đồng thời tăng hiệu quả xã hội hóa nguồn tài chính trong công tác phòng chống ma túy. Như vậy, Khoản 3, Điều 4 sẽ được chỉnh lý thành “Chi trả của người sử dụng trái phép chất ma tuý, nghiện ma túy, sau cai nghiện ma tuý và gia đình của họ”.

Liên quan đến trách nhiệm của người sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 24) và trách nhiệm của gia đình, cơ quan, tổ chức, cộng đồng trong quản lý (Điều 25): Khoản 1, Điều 24 quy định người sử dụng trái phép chất ma túy có trách nhiệm cung cấp thông tin cho công an cấp xã nơi cư trú.

Đại biểu nhận thấy quy định này chưa phù hợp và thống nhất với quy định tại Luật Cư trú. Theo Khoản 1, Điều 19 Luật Cư trú, nơi cư trú là nơi người đó đang sinh sống thực tế nếu không xác định được nơi thường trú, tạm trú.

Như vậy, đối với người không có nơi cư trú ổn định, thẩm quyền xử lý phải là Công an cấp xã nơi phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Chính vì lẽ đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo chỉnh lý lại quy định này là: Cung cấp thông tin cho “công an cấp xã nơi cư trú hoặc công an cấp xã nơi phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý đối với người không có nơi cư trú ổn định”. Tương tự, tại điểm b, Khoản 1, Điều 25 cũng cần bổ sung cụm từ “...hoặc Công an nơi phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý”.

Đoàn chủ tọa điều hành phiên làm việc. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Về quy định việc “hoãn, miễn, tạm đình chỉ chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc” (Điều 37), đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt cho biết, qua nghiên cứu và tổng kết thực tiễn, quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 37 về việc hoãn chấp hành quyết định đối với trường hợp “Gia đình đang có khó khăn đặc biệt được Chủ tịch UBND cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận” còn nhiều bất cập, dễ dẫn đến áp dụng không thống nhất và gây khó khăn cho cơ quan thực thi.

Điều này thể hiện ở việc nội hàm “khó khăn đặc biệt” chưa được xác định rõ, dẫn đến mỗi địa phương hiểu và áp dụng khác nhau , tiềm ẩn nguy cơ phát sinh thủ tục "xin – cho". Thêm vào đó, việc giao thẩm quyền xác nhận cho Chủ tịch UBND cấp xã mà không quy định tiêu chí bắt buộc có thể khiến việc xác nhận mang tính cảm tính, thiếu minh bạch, thậm chí có thể bị lợi dụng để trì hoãn.

Mặt khác, dự thảo Luật không quy định thời hạn tối đa của thời gian hoãn hay thời hạn hiệu lực của văn bản xác nhận. Bên cạnh đó, quy định “khi điều kiện hoãn chấp hành quyết định không còn thì quyết định được tiếp tục thi hành” được cho là khá chung chung, thiếu quy định về thời hạn, cơ quan và các thủ tục xác minh điều kiện hoãn không còn.

Việc “tự động tiếp tục thi hành” khi điều kiện hoãn không còn cũng thiếu cơ sở pháp lý, trong khi thực tiễn cho thấy các trường hợp được hoãn thi hành thường không cư trú ổn định, rất khó quản lý. Nếu không có quyết định hành chính hoặc thông báo bắt buộc tiếp tục thi hành quyết định, sẽ không thể tự động đưa họ vào cơ sở cai nghiện.

Từ những phân tích trên, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo thiết kế lại quy định này theo hướng làm rõ các trường hợp thuộc “hoàn cảnh khó khăn đặc biệt”, quy định thẩm quyền, yêu cầu xác minh hoàn cảnh, và các thủ tục hành chính cần thiết để người nghiện tiếp tục thực hiện quyết định cai nghiện khi các điều kiện hoãn không còn. Việc chỉnh lý theo hướng này sẽ khắc phục tình trạng tùy nghi áp dụng, bảo đảm tính thống nhất và nâng cao hiệu quả thi hành biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Lan Anh