Xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch - ổn định - an toàn

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng xác định tư duy, tầm nhìn, những quyết sách chiến lược để chúng ta vững bước tiến mạnh trong kỷ nguyên mới, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước.

Một trong những định hướng quan trọng phát triển đất nước giai đoạn 2026 - 2030 đề ra trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng là “Xác lập mô hình tăng trưởng mới, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính”. Tôi hoàn toàn đồng tình với định hướng chiến lược trong dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đây là bước chuyển có tính định hình tương lai quốc gia, mở ra cơ hội cho khu vực doanh nghiệp (DN) tư nhân - khu vực đang ngày càng chứng minh vai trò là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế Việt Nam.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa nhanh và hiệu quả, tôi cho rằng cần nhận diện rõ các nút thắt chính đang kìm hãm tốc độ tăng trưởng. Đầu tiên là về thể chế và hành chính, bởi hiện nay tốc độ cải cách còn chậm so với thực tế phát triển của công nghệ và DN. Thứ hai là khoảng cách thực thi giữa Trung ương - địa phương, đặc biệt ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, khiến chính sách khó lan tỏa hiệu quả. Tiếp theo là chất lượng nguồn nhân lực chuyển đổi số hiện nay chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập. Và cuối cùng là DN vừa và nhỏ thiếu cơ hội tiếp cận vốn, đất đai, công nghệ, thị trường một cách công bằng.

Trong khi đó, hiện nay có nhiều yếu tố tác động đến DN và nền kinh tế. Xu hướng tái cấu trúc chuỗi cung ứng, chuyển dịch dòng vốn FDI, và yêu cầu về “kinh tế xanh - phát thải thấp” tạo sức ép lớn cho DN Việt Nam phải đổi mới mô hình sản xuất. Chưa kể các áp lực nội địa như: chi phí tài chính, logistics, năng lượng vẫn cao; hạ tầng công nghệ và nhân lực ở vùng kinh tế trọng điểm Tây Nguyên còn yếu. Bên cạnh đó, hệ sinh thái khởi nghiệp hiện nay chưa hoàn chỉnh, thiếu vốn mồi và thiếu kết nối với DN lớn, khiến các ý tưởng đổi mới khó được thương mại hóa. Cơ chế hỗ trợ DN tư nhân chưa đồng bộ, đặc biệt là việc triển khai các chính sách tín dụng, đất đai và bảo lãnh vay vốn còn phức tạp.

Để tháo gỡ các nút thắt về thể chế và chính sách, theo tôi cần đẩy nhanh chuyển đổi sang mô hình “Chính phủ hành động số”, tinh gọn thủ tục, số hóa toàn bộ quy trình cấp phép, giám sát và quản lý; phân quyền mạnh cho địa phương, đặc biệt trong phê duyệt đầu tư, phát triển hạ tầng và hỗ trợ DN vừa và nhỏ; thành lập Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia có cơ chế đồng đầu tư giữa Nhà nước - tư nhân để hỗ trợ DN ứng dụng AI, công nghệ sạch và chuyển đổi số.

Về phát triển DN tư nhân, tôi nghĩ nên khuyến khích hình thành các tập đoàn tư nhân theo cụm ngành vùng, đủ năng lực cạnh tranh khu vực trong các lĩnh vực: năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái, công nghiệp chế biến sâu nông sản; xây dựng mô hình “liên minh DN vùng”, kết nối các DN nhỏ cùng tham gia chuỗi cung ứng lớn, tạo sức mạnh cộng hưởng; đưa doanh nhân tư nhân vào vai trò tư vấn chính sách để phản ánh kịp thời thực tiễn và giúp chính sách bám sát thị trường.

Về hạ tầng và nguồn nhân lực, cần ưu tiên đầu tư hạ tầng logistics và năng lượng cho vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, mở rộng hành lang kết nối với Nam Lào và Campuchia; xây dựng Trung tâm Đào tạo chuyển đổi số vùng Tây Nguyên, liên kết DN - trường đại học - viện nghiên cứu để đào tạo nhân lực thực hành, có năng lực sử dụng công nghệ mới; ban hành chính sách tín dụng xanh và ưu đãi thuế cho DN áp dụng sản xuất sạch, giảm phát thải, đáp ứng tiêu chuẩn ESG toàn cầu.

Có thể nói rằng, khu vực DN tư nhân Việt Nam không chỉ là nguồn lực kinh tế mà còn là nguồn lực đổi mới và hội nhập quốc gia. Vì vậy, tôi kiến nghị Đảng và Nhà nước tiếp tục trao quyền cho DN, mở lối cho sáng tạo, bảo đảm quyền bình đẳng trong tiếp cận nguồn lực và xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch - ổn định - an toàn.

Ông Trần Thiệu Nhã

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Doanh nhân trẻ tỉnh, Giám đốc Công ty Cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) Chi nhánh Tây Nguyên - Nam Trung Bộ