Sứ mệnh và sức mạnh của báo chí

Một thế kỷ qua, báo chí cách mạng không chỉ khẳng định vai trò thông tin, phản ánh hiện thực cuộc sống, mà còn góp phần thay đổi nhận thức, hành vi của công chúng, góp sức điều chỉnh những hạn chế, bất cập trong xã hội.

Góp tiếng nói thay đổi nhận thức, hành vi

Trên hành trình 100 năm, dù ở bất cứ giai đoạn nào, từ đấu tranh giành độc lập, xây dựng chủ nghĩa xã hội hay đổi mới, hội nhập, báo chí đều góp phần dẫn lối nhận thức, hành vi của người dân thông qua trang viết sinh động và giàu giá trị hiện thực.

Báo chí góp phần khơi dậy lòng yêu nước, ý chí đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, báo chí cách mạng đã và đang trở thành kênh thông tin chính thống, chủ đạo, góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến gần hơn với Nhân dân, để mỗi người, mỗi gia đình hiểu rõ hơn quyền lợi, trách nhiệm với Tổ quốc.

Các nhà báo của Báo Đắk Lắk phỏng vấn người dân ở TP. Buôn Ma Thuột.

Còn nhớ, gần 20 năm trước, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 32/2007/NQ-CP, quy định khi tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe gắn máy đều bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Trước khi có hiệu lực (ngày 15/12/2007), quy định vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, thậm chí phản đối, song nhờ các chế tài quyết liệt, cùng với chính sách truyền thông hiệu quả, mọi chuyện đã dần đi vào nền nếp.

Báo chí với sứ mệnh của mình đã đăng tải các bài viết, phóng sự, video phản ánh trực quan, sinh động về hậu quả của việc không đội mũ bảo hiểm, cùng lợi ích từ đội mũ bảo hiểm đúng cách. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, kiên trì và quyết liệt, người dân dần thay đổi ý thức, hành vi, góp phần xây dựng nếp sống văn minh, ý thức trách nhiệm, thói quen khi tham gia giao thông trong cộng đồng.

Năm 2009, khi một bộ phận lớn người tiêu dùng Việt Nam có tâm lý sính hàng ngoại, ngành sản xuất trong nước gặp nhiều khó khăn, báo chí đã không đứng ngoài cuộc trong cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” theo Thông báo Kết luận số 264-TB/TW, ngày 31/7/2009 của Bộ Chính trị.

Để góp phần thay đổi hành vi tiêu dùng của người dân, các cơ quan báo chí đã liên tục đăng tải tin, bài, phóng sự, chuyên mục về chiến dịch, về các sản phẩm Việt Nam chất lượng cao, kịp thời truyền thông tình hình hội chợ, triển lãm hàng Việt… nhằm tuyên truyền theo hình thức “mưa dầm thấm lâu” đến người tiêu dùng.

Từ đó, người tiêu dùng dần hiểu rằng, tiêu dùng không chỉ là vấn đề mua sắm, mà còn là câu chuyện của lòng tự tôn, tự hào trước các sản phẩm của quê hương, đất nước. Hơn thế, cuộc vận động góp phần hỗ trợ  nhiều mô hình, điển hình tốt trong ứng dụng công nghệ tiên tiến, đổi mới sáng tạo, khẳng định giá trị hàng hóa Việt trên trường quốc tế…

Trong đại dịch COVID-19, báo chí đã không ngừng cập nhật, thông tin kịp thời tình hình dịch bệnh, tuyên truyền công tác phòng dịch, nâng cao nhận thức trong cộng đồng. Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ, giữa hỗn độn thông tin thật thật – giả giả, báo chí cách mạng tiếp tục phát huy vai trò định hướng, giúp bạn đọc chắt lọc, lựa chọn thông tin thời sự, chính xác, chính thống…

"Bút chiến"

Không chỉ tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, báo chí còn góp phần tạo sự đồng thuận trong xã hội, nâng cao hiệu quả phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, những đại án, dự án gây bức xúc trong dư luận đã được báo chí góp phần phanh phui, đưa ra ánh sáng như: vụ án Việt Á, FLC, Tân Hoàng Minh, AIC, Vạn Thịnh Phát… Rất nhiều "dự án ma", phân lô bán nền trái phép ở một số tỉnh thành trong cả nước đã được báo chí vào cuộc quyết liệt, lên tiếng để cơ quan chức năng rà soát, chấn chỉnh thực trạng, bảo vệ lợi ích chính đáng cho người dân.

Phóng viên các cơ quan báo chí tác nghiệp tại Hội voi Buôn Đôn.

Ngay tại Đắk Lắk, tình trạng phá rừng từng nóng bỏng ở các huyện Ea H’leo, Ea Súp, Buôn Đôn… đã được phóng viên dấn thân hiện trường, phản ánh. Tiếng nói của báo chí cùng sự vào cuộc của cơ quan chức năng đã góp phần lập lại trật tự, an ninh rừng. Có không ít lãnh đạo, cán bộ kiểm lâm, các đối tượng phá rừng, buôn gỗ lậu đã bị kỷ luật, buộc thôi việc, xử lý hình sự thích đáng. Đây là minh chứng rõ nét cho việc báo chí đã góp phần vào công cuộc phòng, chống tội phạm, bảo vệ tài nguyên môi trường…

Bước vào kỷ nguyên mới, sự bùng nổ thông tin trên mạng xã hội, mặt trận thông tin giả tràn lan, cùng nhiều áp lực khác buộc người làm báo phải không ngừng học tập, trau dồi kỹ năng nghề nghiệp, bản lĩnh. Thích ứng thời đại mới, đồng nghĩa báo chí cách mạng không chỉ vững tôn chỉ, mục đích, mà còn không ngừng làm mới chính mình để mỗi trang viết mang đậm hơi thở của thời đại, của nhịp sống.

Quỳnh Anh