Sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025: Tổ chức lại không gian phát triển

Sáng 12/6, Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, với tỷ lệ tán thành đạt 96,44%. Nghị quyết có hiệu lực ngay từ ngày được thông qua.

Có thể nói, đây là bước cải cách lớn mang tính lịch sử về tổ chức hành chính, tái cấu trúc không gian phát triển quốc gia với tầm nhìn chiến lược.

Cải cách để kiến tạo phát triển

Theo Nghị quyết, sau sắp xếp, cả nước sẽ từ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương giảm còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm: 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương. Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Nghị quyết quy định các đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp sẽ áp dụng mô hình chính quyền hai cấp: cấp tỉnh và cấp xã, bãi bỏ cấp huyện. Từ đó, bộ máy được thu gọn, giảm tầng nấc trung gian, trụ sở công, biên chế hành chính; nhưng đồng thời yêu cầu tăng hiệu quả điều hành, tính minh bạch và sự phục vụ người dân.

Chính phủ và các địa phương được giao trách nhiệm chuẩn bị đầy đủ điều kiện để từ ngày 1/7/2025 bộ máy mới đi vào vận hành. Tất cả giấy tờ cá nhân, tổ chức sẽ tiếp tục có hiệu lực cho đến khi hết hạn, tránh gây phiền hà trong quá trình chuyển tiếp.

Không chỉ là thay đổi địa giới hành chính, nghị quyết còn thể hiện một tư duy điều hành mới: phát triển theo vùng liên kết, tổ chức lại không gian kinh tế - xã hội trên nền tảng tinh gọn, hiệu quả và gắn với thực tiễn địa phương.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 với tỷ lệ 96,44% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Ảnh: quochoi.vn

Đặt nhiều kỳ vọng vào nghị quyết, ông Y Khút Niê, nguyên Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk cho rằng, chủ trương sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính từ ba cấp xuống hai cấp là một cuộc cải cách lớn, đúng đắn và hợp lòng dân. Theo ông, việc tinh giản này không chỉ giúp bộ máy gọn hơn, giảm khâu trung gian, đặc biệt là cấp huyện vốn tạo ra nhiều tầng nấc trong quản lý; đồng thời còn tạo ra nguồn lực tài chính đáng kể để đầu tư trở lại cho phát triển, an sinh xã hội và cải thiện thu nhập cán bộ, công chức. Ông ủng hộ mạnh mẽ chủ trương này, không chỉ vì lợi ích trước mắt, mà còn bởi tầm nhìn chiến lược lâu dài.

Ông Y Khút Niê cũng nhấn mạnh, đối với các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi nguồn lực đầu tư vẫn còn hạn chế, việc tái cơ cấu bộ máy sẽ mở ra cơ hội để bổ sung thêm nguồn lực cho hạ tầng, y tế và giáo dục. Điều ông mong mỏi là sau sắp xếp, bộ máy chính quyền phải thật sự gần dân, hiểu dân. Cán bộ không thể chỉ ngồi ở bàn giấy hoạch định chính sách thiếu sát thực, mà phải đi xuống cơ sở, lắng nghe, thấu hiểu đời sống và nhu cầu thực tế của người dân.

Mở rộng không gian, gắn kết tiềm năng

Trong 23 phương án sắp xếp được thông qua, phương án hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Phú Yên thành một đơn vị hành chính mới mang tên Đắk Lắk hứa hẹn sẽ mang đến nhiều cơ hội để định hình lại không gian phát triển.

Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà nghiên cứu kinh tế, xã hội: Đắk Lắk và Phú Yên có sự khác biệt về địa lý, sinh thái nhưng lại có khả năng bù đắp và bổ sung cho nhau. Đắk Lắk có cao nguyên, nông nghiệp, văn hóa bản địa. Phú Yên có biển, du lịch và tiềm năng logistics. Nếu quy hoạch tốt, kết nối được năng lực sản xuất, dịch vụ, giao thương, tỉnh mới có thể định hình một không gian phát triển liên vùng, với diện tích hơn 18.000 km² và dân số hơn 3,3 triệu người.

Bên cạnh việc đồng tình rằng hợp nhất hai tỉnh Đắk Lắk - Phú Yên sẽ mang lại lợi ích lâu dài, ông Y Khút Niê cũng cho rằng không thể xem nhẹ các thách thức trước mắt như: khoảng cách địa lý, phân bổ vị trí cơ quan hành chính, điều kiện đi lại, làm việc của cán bộ, công chức sau sắp xếp. Đồng thời, ông đánh giá cao việc Nhà nước đã tính đến phương án bố trí cơ sở hành chính thứ hai tại thành phố Tuy Hòa; đây là một giải pháp hợp lý, thể hiện sự quan tâm nhằm hạn chế xáo trộn và tạo thuận lợi cho đội ngũ cán bộ, công chức.

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Nguyễn Đại Dương, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Viên Điện Tử nhìn nhận: Việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính là cần thiết nhằm tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách và nâng cao hiệu quả quản lý từ Trung ương đến địa phương. Riêng với trường hợp hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Phú Yên, ông đánh giá đây là một bước đi có tầm nhìn chiến lược. Bởi khi vùng rừng và biển được kết nối, khi vùng nguyên liệu Tây Nguyên được gắn với cảng biển và du lịch của duyên hải, một không gian phát triển hoàn toàn mới sẽ được hình thành. Theo ông, tỉnh mới hoàn toàn có thể trở thành một vùng kinh tế đa ngành nghề – từ nông nghiệp, dịch vụ đến công nghiệp chế biến – với dư địa tăng trưởng rộng mở.

Ông Dương chia sẻ, điều khiến cộng đồng doanh nghiệp quan tâm nhất chính là sự ổn định trong quản lý hành chính sau sáp nhập. Hệ thống thủ tục cần vận hành thông suốt, không bị gián đoạn trong quá trình chuyển đổi; đồng thời các nguồn lực đầu tư công cần được phân bổ công bằng giữa hai vùng, tránh tình trạng phát triển lệch tâm. Nếu thực hiện tốt, đây sẽ là cơ hội để đẩy mạnh phát triển hạ tầng xã hội, logistics và môi trường đầu tư bền vững.

Ông cũng cho rằng, tầm quan trọng của việc người dân, đặc biệt là các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp cần chủ động cập nhật thông tin qua các kênh chính thống như: VNeID, báo chí để kịp thời thích ứng với những thay đổi. Với ông, quá trình chuyển đổi càng lớn thì càng cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và cộng đồng, để bảo đảm quá trình chuyển tiếp diễn ra suôn sẻ, hiệu quả và giảm thiểu xáo trộn.

Trong không khí cấp tập của những cải cách, sắp xếp bộ máy hành chính, quan tâm về vấn đề này dưới góc nhìn của một sinh viên đang theo học tại địa phương, em H’Thư Ayŭn, sinh viên lớp Sư phạm Tiếng Anh K23, Trường Đại học Tây Nguyên bày tỏ mong muốn sau khi sáp nhập, hệ thống giao thông, dịch vụ công, hạ tầng số sẽ được đầu tư đồng bộ hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập, làm việc và khởi nghiệp tại chỗ.

Theo em H'Thư, đối với giới trẻ, không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận chính sách mà còn là lực lượng chủ động lan tỏa tinh thần tích cực, chia sẻ thông tin chính xác, đồng hành cùng chính quyền trong công tác truyền thông và tạo đồng thuận trong cộng đồng. Và đây chính là dịp để thế hệ trẻ thể hiện tinh thần trách nhiệm, khát vọng cống hiến và đồng hành cùng sự phát triển của quê hương trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ…

Lan Anh – Như Quỳnh