Hỏi - đáp về Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật nuôi con nuôi (Tiếp theo kỳ trước)

6. Đề nghị Luật gia cho biết: việc xác nhận về hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế thì người nhận con nuôi được quy định thế nào?

Tại Điều 17 Luật Nuôi con nuôi và Điều 7 Nghị định 19/2011/NĐ-CP đã quy định: hồ sơ nhận nuôi con nuôi phải có văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do UBND cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp (trừ trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi).

Nếu không thường trú cùng một cấp xã với người được nhận làm con nuôi thì việc xác nhận này phụ thuộc vào nơi người nhận con nuôi nộp hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi, cụ thể:

- Nếu họ nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi người được nhận làm con nuôi thường trú: văn bản này do UBND cấp xã nơi người đó thường trú xác nhận.

- Nếu họ nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi họ thường trú: việc xác nhận do công chức Tư pháp – Hộ tịch xác minh.

7. Việc nhận trẻ em làm con nuôi trong nước có bắt buộc phải được cha mẹ đẻ của em bé đó đồng ý hay không?

Theo Điều 21 của Luật thì việc này bắt buộc phải có sự đồng ý của cha mẹ đẻ của trẻ em đó (cha mẹ đẻ chỉ được đồng ý cho con làm con nuôi sau khi con đã được sinh ra ít nhất 15 ngày. Nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại; nếu cả 2 người đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ). Nếu trẻ em đó từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có thêm sự đồng ý của trẻ em đó.

Bạn cũng cần lưu ý là sự đồng ý này phải hoàn toàn tự nguyện, trung thực, không bị ép buộc, không bị đe doạ hay mua chuộc, không vụ lợi, không kèm theo yêu cầu trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.

8. Cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ đã đồng ý cho trẻ em làm con nuôi thì có được thay đổi ý kiến không, thưa Luật gia?

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 9 Nghị định 19/2011/NĐ-CP, họ chỉ được phép thay đổi ý kiến trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày đồng ý cho trẻ em làm con nuôi và phải có văn bản thông báo cho UBND cấp xã nơi đang giải quyết hồ sơ nuôi con nuôi. Hết thời hạn này, họ không được thay đổi ý kiến nữa.

9. Vợ chồng tôi đã hoàn tất các thủ tục để nhận 1 cháu bé ở cơ sở nuôi dưỡng về nuôi, xin Luật gia cho biết việc đăng ký nuôi con nuôi của vợ chồng tôi sẽ được tiến hành ở đâu và những ai phải có mặt?

Theo Điều 10 Nghị định 19/2011/NĐ-CP thì việc đăng ký nuôi con nuôi của vợ chồng bạn sẽ được tiến hành tại trụ sở UBND cấp xã – nơi có trụ sở của cơ sở nuôi dưỡng đó và cũng chính là nơi vợ chồng bạn nộp hồ sơ xin nhận con nuôi.

Khi tiến hành đăng ký, cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ, người giám hộ hoặc đại diện cơ sở nuôi dưỡng và người được nhận làm con nuôi phải có mặt. Công chức Tư pháp – Hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký nuôi con nuôi và trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho các bên.

10. Vợ chồng tôi có nhận nuôi một cháu bé và muốn thay đổi họ, tên của cháu cho hòa hợp với gia đình, đề nghị Luật gia cho biết việc này có được hay không?

Bạn có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ, tên của cháu bé nhưng cần lưu ý nếu cháu đã đủ 9 tuổi trở lên thì việc thay đổi này phải được sự đồng ý của cháu theo quy định tại Khoản 2 Điều 24 Luật Nuôi con nuôi.

11. Pháp luật quy định thế nào về việc xác định dân tộc của trẻ em bị bỏ rơi được nhận làm con nuôi, thưa Luật gia?

Tại Khoản 3 Điều 24 đã quy định, trong trường hợp này, dân tộc của em bé sẽ được xác định theo dân tộc của cha nuôi, mẹ nuôi.

12. Đề nghị Luật gia cho biết, trong Giấy khai sinh của con nuôi, phần khai về cha mẹ có được ghi thông tin của cha mẹ nuôi hay không?

Vấn đề này được quy định tại các Khoản 2, 3 Điều 10 Nghị định 19/2011/NĐ-CP và chia làm 2 trường hợp sau:

- Nếu con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi mà phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh đang lưu giữ tại UBND cấp xã còn để trống, thì phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh của trẻ em đó sẽ được ghi bổ sung các thông tin của cha mẹ nuôi.

- Nếu giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận, có sự đồng ý của con nuôi từ 9 tuổi trở lên về việc thay đổi phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh của con nuôi thì UBND nơi đã đăng ký khai sinh cho trẻ em đăng ký khai sinh lại cho con nuôi và thu hồi Giấy khai sinh cũ.

Trong cả 2 trường hợp này, cột ghi chú của Sổ đăng ký khai sinh đều phải ghi rõ là cha mẹ nuôi.

13. Người đăng ký nuôi con nuôi trong nước có phải chịu chi phí gì không, thưa Luật gia?

Theo quy định tại Điều 40, Khoản 1, 3 Điều 43 Nghị định, người đăng ký nuôi con nuôi trong nước phải chịu lệ phí nuôi con nuôi trong nước với mức 400.000 đồng/trường hợp (trừ các trường hợp cha dượng hoặc mẹ kế nhận con riêng của vợ hoặc chồng làm con nuôi, cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi; việc nuôi con nuôi ở vùng sâu, vùng xa; đăng ký nuôi con nuôi thực tế; đăng ký lại việc nuôi con nuôi thì được miễn lệ phí).

(còn nữa)