Để giúp trẻ khỏe mạnh và mau lớn

Để trẻ khỏe mạnh, mau lớn và thông minh cần phải chăm sóc trẻ cả về thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc trẻ tốt sẽ góp phần giảm chi phí khám chữa bệnh và thời gian. Dưới đây là một số nguyên tắc trong việc chăm sóc trẻ.

1.Theo dõi sự tăng trưởng của trẻ
Theo dõi sự tăng trưởng của trẻ là theo dõi sự phát triển về cân nặng và chiều cao của trẻ dựa vào biểu đồ tăng trưởng do Tổ chức Y tế thế giới đưa ra. Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, giúp người chăm sóc trẻ phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh, nhất là trẻ dưới 5 tuổi. Người chăm sóc trẻ có thể thực hiện khi đưa trẻ đi tiêm chủng hàng tháng tại Trạm y tế xã, phường. Dựa vào biểu đồ tăng trưởng người chăm sóc trẻ sẽ biết được trẻ đang phát triển ở mức nào để điều chỉnh chế độ chăm sóc cho phù hợp với sự phát triển của trẻ.

2.Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng được coi là yếu tố đầu tiên quyết định sự phát triển của trẻ về mặt thể chất. Chế độ dinh dưỡng không hợp lý sẽ gây ra rất nhiều bệnh, nhất là đối với trẻ em như: Bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, quáng gà… Vì vậy, cần cung cấp cho trẻ một chế độ ăn đầy đủ các thành phần dinh dưỡng, bao gồm: Chất bột (gạo, khoai, ngô…), chất đạm (thịt, cá, trứng…), chất béo (dầu, mỡ…), chất khoáng và vitamin (rau, củ, quả).

Đối với trẻ còn bú mẹ, sau khi sinh cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt. Cho trẻ bú hết sữa bầu vú này rồi mới chuyển sang bầu vú khác để trẻ nhận được đầy đủ dinh dưỡng trong mỗi bữa bú. Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bú từ 18-24 tháng tuổi và lâu hơn nếu có thể. Từ 6 tháng tuổi trở lên cần cho trẻ ăn dặm với đầy đủ 4 nhóm thực phẩm (bột, dầu mỡ, đạm, vitamin và muối khoáng). Tập cho trẻ ăn từ lỏng đến đặc. Thường xuyên thay đổi món ăn và chế biến hợp với khẩu vị của trẻ.

3.Tiêm chủng
Tiêm chủng là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả được thực hiện bằng cách đưa vắc xin vào cơ thể người chưa từng bị nhiễm bệnh và hệ thống miễn dịch còn nguyên vẹn để kích thích cơ thể sản xuất ra kháng thể chống lại vi sinh vật trước khi chúng gây bệnh cho cơ thể. Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch sẽ tạo cho trẻ sức đề kháng chống lại một số bệnh nguy hiểm. Tất cả trẻ nhỏ đều được tiêm chủng miễn phí bởi chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia, không phân biệt giàu nghèo hay dân tộc. Có 8 loại vắc- xin phòng bệnh cho trẻ nhỏ được tiêm miễn phí trong chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia là: Lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm màng não mủ, viêm gan siêu vi B, bại liệt, sởi. Hiện nay, đã có loại vắc-xin “5 trong 1”. Đây là loại vắc-xin chỉ tiêm một mũi nhưng phòng được 5 bệnh: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm nàng não mủ. Thay vì tiêm tới 9 mũi nếu tiêm các loại vắc-xin đơn lẻ, vắc xin “5 trong 1” chỉ tiêm 3 mũi. Mũi 1 lúc trẻ 2 tháng tuổi, mũi 2 khi trẻ 3 tháng tuổi và mũi 3 khi trẻ đủ 4 tháng tuổi.

Các bà mẹ nên đưa con đi tiêm chủng theo đúng phác đồ (Ảnh minh họa).

Để tiêm chủng cho trẻ, người chăm sóc trẻ nên đưa trẻ tới trạm y tế xã, phường hoặc Trung tâm y tế dự phòng. Tại trạm y tế xã, phường thường tiêm vào một ngày nhất định trong tháng, tùy theo quy định của trạm y tế.

4. Giấc ngủ
Ngoài chế độ dinh dưỡng đầy đủ thì giấc ngủ cũng rất quan trọng đối với trẻ. Nếu trẻ ngủ sâu sẽ giúp tiết hormone tăng trưởng, giúp hấp thu calci, kích thích xương trẻ dài ra và phát triển toàn diện về thể chất.

Trẻ sơ sinh thường ngủ rất nhiều, mỗi ngày trẻ ngủ 18 - 20 tiếng. Trẻ từ 2-3 tuổi ngủ khoảng 13 giờ trong một ngày. Trẻ hơn 4 tuổi ngủ khoảng 10 giờ trong một ngày. Tuy nhiên, thời gian ngủ trong ngày cũng tùy thuộc vào từng trẻ. Trẻ ngủ ít nhưng trẻ vẫn vui vẻ, chơi, hoạt động bình thường là bình thường.

5.Vệ sinh
Vệ sinh cá nhân sạch sẽ góp phần phòng một số bệnh, nhất và các bệnh về da, bệnh truyền nhiễm, nhiễm trùng. Tạo môi trường sống sạch sẽ và thoáng mát cho trẻ.

Bên cạnh việc chăm sóc cho trẻ về mặt thể chất thì việc chăm sóc về mặt tinh thần cũng rất quan trọng. Sinh thời, Bác Hồ đã từng nói: “Khí huyết lưu thông, tinh thần đầy đủ, như vậy là sức khỏe”. Người chăm sóc trẻ không quan tâm đến trẻ có thể dẫn đến một số bệnh đang ngày càng gia tăng hiện nay như bệnh tự kỷ, trầm cảm, hoặc làm cho trẻ giảm sự phát triển trí tuệ khi trưởng thành. Quan tâm đến trẻ sẽ giúp người chăm sóc trẻ kịp thời uốn nắn những sai lệch mà trẻ mắc phải, đồng thời phát hiện kịp thời những dấu hiệu bệnh tật. Cần thể hiện tình cảm thông qua ánh mắt, nụ cười, cử chỉ, cách gợi chuyện với trẻ. Luôn tạo cho trẻ có niềm vui trong sinh hoạt hàng ngày.

Hồng Vân