Giai điệu hòa khói sóng

Âm thanh ngân lên, ngân với sương quánh sương mỏng, ngân với bình minh, ngân với nắng lạnh… Từng điệu thức biến ảo theo thời khắc khác nhau của đồng hồ sinh học, dạt dào sóng nước rồi phiêu diêu phố núi ngàn thông…

Một trong hai chủ xị của “chiếu nhạc” thú vị này là nhạc sĩ violon Trương Lê Sơn từ TP. Hồ Chí Minh đến rồi mê và ở lại TP. Đà Lạt lập nghiệp. Âm nhạc đường phố đúng nghĩa; không gian ca nhạc rất đặc biệt, sân khấu giữa trung tâm thành phố nhưng là bãi cỏ dại bờ hồ, lòng hồ trình các cung bậc sương khói, trộn nhiều gam màu bình minh, trộn những màn nắng lạnh. Và nữa, chương trình kéo dài 2 giờ, bắt đầu từ 5 giờ sáng vào chủ nhật, chỉn chu nhưng ngẫu hứng, chẳng lặp lại, chất lượng cao nhưng tuyệt không thương mại, miễn phí, thậm chí có vài trăm ly cà phê mời khách.

Sự ngóng chờ đến chủ nhật trở thành lời nhắc của nhiều du khách và người dân Đà Lạt để khi phố núi chưa thức giấc họ kéo nhau ra hồ Xuân Hương tự kiếm cho mình một chỗ ngồi hoặc đứng quanh hoa và cỏ. Đông, không có trật tự viên, không rào chắn và không có chen lấn. Nhạc sĩ Trương Lê Sơn phải thốt lên trên mạng: “Rất cảm ơn các khán giả sáng nay, mọi sự đều vẫn nằm trong vòng kiểm soát. Có vui, có chân tình, thật gần gũi và ấm áp”.

Âm nhạc, hoa và sóng nước.

Đó là chương trình tuần đầu tháng 6 vừa rồi, có ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng cùng bạn bè từ TP. Hồ Chí Minh lên tham gia. Hôm đó xe kín dài một bên đường Trần Quốc Toản. Tôi có cảm giác như có con sóng lừng từ lòng hồ dào lên bờ, công chúng thưởng thức cùng ca sĩ giao hòa trong cảm xúc thăng hoa. Trương Lê Sơn bày tỏ, nghe ngường ngược nhưng đó là cái lẽ ý nhị cất lên từ thẳm sâu nhân văn của tâm hồn nghệ sĩ đích thực: “Chẳng ai làm chương trình như tôi: không muốn đông lắm, vừa đủ ấm để lòng thấy gần. Không ồn ào, chỉ có cảm xúc chân thành, nơi mọi người nghe nhạc với sự tinh tế và trân trọng. Tất cả nhẹ nhàng, tự nhiên, như hơi thở của buổi sáng mát lành, hòa trong khung cảnh hồ Xuân Hương lặng lẽ đẹp”.

Lý gì lại có cái chương trình “trái khoáy” (như anh Sơn nói, thời điểm nhóm của anh phục vụ âm nhạc cho mọi người thì hầu như con người đang trú lạnh trong nhà, ca sĩ chưa “mở giọng”, ra hồ Xuân Hương đàn hát thì hơi khùng) vậy? Nhạc sĩ Trương Lê Sơn và ca sĩ Lê Gia Hưng - hai người sáng lập ra nhóm nhạc có tên “Dalat5am” với sở nguyện “Nơi những người bạn cùng cà phê sáng, trò chuyện và cùng thưởng thức âm nhạc” chia sẻ, trước hết đó là nhu cầu tự thân của nghệ sĩ, nhu cầu được sống trong những chiều kích cảm xúc nhiều cung bậc tinh tế, khởi nguồn trong trường hoài niệm, trong không gian và thời gian biến ảo vô thường, gần gũi thân thiết mà đầy mê hoặc. Nói sách vở là chân, thiện, mĩ và thế mới là cốt cách của thành phố Sáng tạo âm nhạc của UNESCO. Với các anh, bờ hồ Xuân Hương của Đà Lạt là sự lựa chọn không ở đâu có thể sánh bằng, như lời anh Sơn: “Nếu bảo tôi làm ở chỗ khác chắc chắn tôi không làm được”. Bởi thế chính quyền thành phố đã ủng hộ các anh, tiếng lành đồn xa, cõi mạng lan tỏa rần rần.    

Ngoài Trương Lê Sơn là nhạc sĩ, ca sĩ, ca sĩ Lê Gia Hưng là người lo mặt kỹ thuật cho chương trình, còn có những người bạn đồng hành như: guitar  flamenco Châm, trống Huỳnh Hùng, piano Bi Bi… Để có 2 giờ biểu diễn, trước đó nhóm đã chuẩn bị nhiều thời gian, từ giọng ca, âm thanh đến trang điểm và set up từ 4 giờ rưỡi… Càng đặc biệt bởi tính bất chợt ngẫu hứng, mời được người nào tham gia cùng thì có chương trình đó. Nào Nghệ sĩ Ưu tú kèn Hữu Văn từ Hà Nội vào, nào cặp nghệ sĩ chuyên biểu diễn nhạc Trịnh được nhiều người mến mộ là ca sĩ Hoàng Trang và guitar Nguyễn Đông từ TP. Hồ Chí Minh lên, hay “mười ngón tay vàng” guitar Trung Nghĩa từ Mỹ về, dù đã 75 tuổi còn say sưa; nào ca sĩ Mộc San thành công với nhiều nhạc phẩm Trịnh Công Sơn, ca sĩ Hương Giang “sầu nữ phòng trà” của đất Sài Gòn hay Nguyễn Đình Tấn Dũng chuyên hát tình ca; nào ca sĩ Trọng Bắc, một người Đà Lạt lưu diễn nhiều nước, về Đà Lạt được mời tham gia ngay…

Ca sĩ Lê Gia Hưng cảm nhận: “Đà Lạt 5 giờ sáng còn nguyên trinh, chưa có sự tác động ngoại cảnh và yên bình nên mọi người cũng thưởng thức trong yên lặng. Người ta ra đó để không chỉ nghe nhạc mà để tìm cảm xúc, cảm xúc đó phải là ngũ quan. Âm thanh môi trường rất quan trọng, hơi sương tạo ra âm thanh khác nhau, trời có sương tiếng nó khác, trời không sương tiếng nó khác, và cơ thể mình trong khi thể hiện hay cảm thụ cũng khác khi môi trường thay đổi”. Còn Trương Lê Sơn thì nói: “Tôi không rõ tôi và âm nhạc thức giấc để đón bình minh Đà Lạt hay ngược lại. Có lẽ, chúng tôi thức giấc cùng nhau”.

Biểu diễn trong sắc màu bình minh.

Những nhạc phẩm trình bày là dòng trữ tình, đa số được sáng tác xa xưa với chủ đề tình yêu trong nghĩa rộng lớn, có những ca khúc của nhạc sĩ Trương Lê Sơn như “Đà Lạt phố nhớ” được nhiều người yêu thích. Nhạc phẩm và không gian tạo sự cộng hưởng tối ưu để khơi dậy trong tiềm thức mỗi người về quá vãng, để được hoài niệm, để hơn một lần làm giàu cảm xúc của mình. Nhạc sĩ Trương Lê Sơn nói, chương trình không thể chủ động được hoàn toàn vì còn phụ thuộc vào khách mời nhưng sân chơi này cố gắng là một món quà cho du khách và người Đà Lạt, yêu âm nhạc và yêu Đà Lạt. Bản thân những người thể hiện cũng dâng trào cảm xúc trước không gian vũ trụ không bao giờ lặp lại. Mỗi lần họ diễn như là mỗi lần cuối, có thế mới tận hiến. Nghệ sĩ và công chúng như được đồng hóa trong sẻ chia cộng cảm, tri âm, cùng hoài niệm trong văn hóa tri ân, cùng lắng với tự ngã.  

Tất cả không lợi nhuận, nhóm “Dalat5am” đang tạo cho phố núi Đà Lạt một giá trị đặc biệt của thành phố Sáng tạo âm nhạc, một món quà quý cho du khách. “Lên Đà Lạt săn mây và giờ lên Đà Lạt săn nhạc. Chúng tôi chuẩn bị mọi thứ trong sương, không ai thấy. Rồi nhạc vang lên, sương tan dần, mọi người dừng lại nghe nhạc và nhìn ra chúng tôi như những người bước ra từ giai điệu…”, nhạc sĩ Trương Lê Sơn chia sẻ trong cảm xúc còn đầy đặn như thế. Quả thật, Đà Lạt đẹp hơn, lãng mạn hơn, sâu hơn từ những giai điệu ngọt ngào nơi khói sóng…

Minh Đạo