Phát huy vai trò của người có uy tín trong giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở xã Dang Kang

Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đang từng bước được đẩy lùi tại xã Dang Kang. Đó là kết quả từ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị của xã, trong đó có sự đóng góp của những người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn xã.

Cùng với việc đẩy mạnh truyền thông thông qua nhiều kênh khác nhau, ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã Dang Kang, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương còn chú trọng phát huy vai trò của già làng, trưởng buôn, người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động.

Già làng Y Lú Byă thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con ở buôn Cư Păm.

Chẳng hạn như ở buôn Cư Păm, với vai trò là già làng, người có uy tín, ông Y Lú Byă đã khéo léo vận dụng các luật tục và kiến thức pháp luật được trang bị để tuyên truyền, vận động, thuyết phục bà con. Trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, hội họp hoặc dịp lễ, Tết, già Y Lú lại lồng ghép tuyên truyền, phổ biến về Luật Hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phân tích về hậu quả của việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, động viên các gia đình không để con em nghỉ học sớm.

Già Y Lú chia sẻ: “Tôi thường xuyên nhắc nhở con, cháu và những người trẻ trong buôn không bỏ học, không lấy chồng, lấy vợ sớm, không lấy người cùng dòng họ. Đồng thời dặn dò người làm cha làm mẹ phải đợi đủ tuổi mới cho con, em mình kết hôn”

Nhờ vậy, những năm gần đây bà con trong buôn Cư Păm đã nâng cao nhận thức, trong buôn không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống, còn tảo hôn đã giảm đáng kể.

Cán bộ Trạm y tế xã Dang Kang thường xuyên trao đổi thông tin tuyên truyền về tảo hôn với các trưởng buôn, người có uy tín

Tương tự, ở buôn Dang Kang, nơi có đông đồng bào DTTS sinh sống, từng là điểm nóng về tảo hôn và kết hôn cận huyết. Tuy nhiên, nhờ sự kiên trì tuyên truyền, vận động của ông Y Khuin Niê – Buôn trưởng buôn Dang Kang, tình trạng này đã được kiểm soát hiệu quả.

“Tôi thường xuyên tuyên truyền qua các buổi họp buôn, ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc; cùng cán bộ xã đến từng hộ kiểm tra việc đăng ký kết hôn. Nếu phát hiện các trường hợp chưa đủ tuổi kết hôn, chúng tôi lập biên bản, báo cáo chính quyền để kịp thời ngăn chặn. Đến nay, ở buôn Dang Kang đã không còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, ông Y Khuin cho biết.

Điển hình như gia đình H’Nhel Niê, nhà nghèo, đông con nên H’Nhel bỏ học sớm, phụ mẹ việc nương rẫy. Do có người hỏi cưới nên H’Nhel dự định lập gia đình khi mới 16 tuổi. Tuy nhiên, được sự vận động của ông Y Khuin, H’Nhel đã đợi đủ tuổi kết hôn mới cưới. Đến nay, vợ chồng H’Nhel đã có 3 con, thu nhập ổn định từ 5 sào cà phê đang cho thu hoạch.

Trên địa bàn xã Dang Kang hiện có 5 người có uy tín trong đồng bào DTTS. Đây là những người có uy tín, có sức ảnh hưởng lớn trong công tác vận động đồng bào. Bên cạnh việc kịp thời triển khai các chế độ, chính sách chăm lo, động viên lực lượng này, xã Dang Kang cũng chú trọng phát huy vai trò của người có uy tín trong thực hiện Tiểu dự án 2 - Dự án 9 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi nhằm giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết.

Nhờ đó, số trường hợp tảo hôn giảm dần qua từng năm và đến nay đã không còn trường hợp hôn nhân cận huyết. Cụ thể, từ năm 2021 - 2024 trên địa bàn xã Dang Kang có bốn trường hợp là tảo hôn. Tuy nhiên, từ đầu năm 2025 đến nay không còn tình trạng tảo hôn nữa, cũng chưa phát hiện thêm trường hợp tảo hôn mới.

Tờ rơi tuyên truyền về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được phát tại các buôn đồng bào DTTS trên địa bàn xã Dang Kang.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Dang Kang Trần Thế Hùng, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tảo hôn là do một bộ phận thanh thiếu niên bỏ học sớm, thiếu kiến thức pháp luật và bị lôi kéo bởi bạn bè. Vì vậy trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các ngành, ban tự quản buôn, đặc biệt là các buôn trưởng, người có uy tín tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền. Đồng thời tổ chức ký cam kết đối với các hộ gia đình về không tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, nâng cao nhận thức cho người dân, chấp hành tốt các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Khả Lê