Mắc ca vào vụ, nông dân phấn khởi

Người dân trên địa bàn các xã phía Tây của tỉnh như: Dliê Ya, Krông Năng, Phú Xuân, Tam Giang đang bước vào mùa thu hoạch mắc ca. Với giá ổn định ở mức 80 - 100.000 đồng/kg quả tươi (sau khi tách vỏ), nông dân háo hức thu hoạch loại quả được mệnh danh là “Nữ hoàng của các loại quả khô”.

Nông dân phấn khởi

Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, mắc ca được trồng trên mảnh đất Đắk Lắk hơn 20 năm nay, tập trung tại các xã: Dliê Ya, Krông Năng, Phú Xuân, Tam Giang..., với diện tích gần 4.000 ha, trong đó trên 1.500 ha cho thu hoạch; chủ yếu trồng xen trong vườn cà phê, hồ tiêu, cây ăn quả với mật độ khoảng 100 cây/ha. Sản lượng năm nay ước đạt trên 3.500 tấn. Hằng năm, cây mắc ca cho thu hoạch rộ trong khoảng thời gian từ tháng 6 - 8.

Ông Đinh Tất Thắng (thôn Giang Minh, xã Phú Xuân) trước đây trồng cà phê xen canh sầu riêng nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2011, nhận thấy đất đai, khí hậu nơi đây phù hợp với cây mắc ca nên trồng thử nghiệm hơn 100 cây xen canh trong vườn cà phê. Đến năm 2013, nhận thấy cây dễ chăm sóc, ít sâu bệnh, phù hợp khí hậu địa phương nên ông mạnh dạn mở rộng lên 400 gốc trên diện tích 1,3 ha.

Lãnh đạo xã Phú Xuân thăm mô hình trồng mắc ca của gia đình ông Đinh Tất Thắng (thôn Giang Minh).

Theo ông Thắng, mắc ca chỉ cần đầu tư nhiều trong giai đoạn đầu, từ năm thứ 5 bắt đầu cho quả, sản lượng ổn định từ năm thứ 7. Với 7 tấn quả thu hoạch năm nay, trừ chi phí, gia đình ông thu về khoảng 500 triệu đồng. “Trồng mắc ca ổn định, năm nào cũng như năm nào, không bấp bênh như cây cà phê. Hơn nữa, đầu ra cho sản phẩm cũng rất thuận lợi, mắc ca sau khi thu hoạch có thể bán ngay cho các cơ sở sản xuất tại địa phương hoặc thương lái tới tận nhà mua”, ông Thắng cho hay.

Tương tự, gia đình chị Vũ Thị Hạnh (thôn Tam Bình, xã Tam Giang) cũng có hơn 1 ha đất rẫy trồng cây cà phê xen canh hồ tiêu. Nhưng do giá cà phê bấp bênh, trong khi đó cây tiêu khó chăm sóc, chi phí đầu tư lớn nên năm 2016 chị quyết tâm chuyển sang trồng 300 cây mắc ca. Theo chị Hạnh, để nắm rõ kỹ thuật canh tác, chị được chính quyền xã tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn, tham quan các mô hình trồng mắc ca hiệu quả ở những địa phương khác để học hỏi kinh nghiệm. “Sắp tới, gia đình tôi sẽ trồng thêm 1.000 cây trên diện tích khoảng 3 ha. Mắc ca ít tốn công chăm sóc, không lo hạn hán nên ít gặp rủi ro. Với giá bán khá cao và ổn định như hiện nay, gia đình tôi có nguồn thu nhập ổn định. Năm nay, gia đình tôi dự kiến thu hoạch được khoảng 4 tấn quả, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 300 triệu đồng”, chị Hạnh hồ hởi nói.

Xã Phú Xuân là một trong những địa phương (sau sáp nhập) có diện tích trồng mắc ca nhiều của tỉnh với 446 ha, sản lượng ước đạt 1.327 tấn. Ông Nguyễn Tiến Ấn, Phó Chủ tịch UBND xã cho hay: “Xác định sản xuất nông nghiệp là thế mạnh của địa phương, UBND xã tập trung tuyên truyền vận động người dân đẩy mạnh các giải pháp để tái cơ cấu cây trồng theo hướng phát triển các loại cây công nghiệp chủ lực, có giá trị kinh tế cao, bền vững như: cà phê, mắc ca, sầu riêng... Xã cũng phối hợp với các đơn vị chuyên môn để hỗ trợ kỹ thuật, liên kết tiêu thụ và ứng dụng mạnh mẽ các tiến bộ khoa học - kỹ thuật về công nghệ sinh học, công nghệ tự động vào trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch, chế biến nhằm giúp người dân yên tâm sản xuất và nâng cao thu nhập bền vững”.

Đầu ra ổn định

Bên cạnh giá cả ổn định, người nông dân trồng mắc ca còn phấn khởi vì hạt mắc ca được thị trường ưa chuộng, dễ tiêu thụ. Sau khi thu hoạch, người dân có thể mang bán cho đại lý, cơ sở sản xuất, chế biến hạt mắc ca ngay tại địa phương mà không phải đi xa. Thậm chí, nhiều chủ cơ sở sản xuất sẵn sàng tới tận vườn thu mua cho người dân.

Những ngày này, tại Công ty Cổ phần Damaca Nguyên Phương (xã Krông Năng) không khí mua bán tấp nập từ chiều đến tối khi người dân hái mắc ca tại rẫy rồi chở sản phẩm tới bán cho công ty ngay. Theo chị Nguyễn Thị Thu Phương, giám đốc công ty, năm nay, do ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu nên năng suất cây mắc ca tại một số vùng trọng điểm của tỉnh có thấp hơn so năm ngoái nhưng bù lại sản lượng vẫn cao do nhiều vườn mới đã bắt đầu cho thu hoạch. Đặc biệt, sau khi sáp nhập tỉnh, diện tích trồng cây mắc ca ở phía Đông (tỉnh Phú Yên cũ) cũng có khoảng 100 ha.

Sơ chế, chế biến hạt mắc ca tại Công ty Cổ phần Damaca Nguyên Phương (xã Krông Năng).

“Công ty chúng tôi hiện bao tiêu sản phẩm cho 25 hộ dân liên kết tại các xã: Krông Năng, Dliê Ya, Tam Giang, Phú Xuân. Ngoài ra, công ty cũng liên kết với một số doanh nghiệp để thu mua mắc ca cho người dân ở phía Đông của tỉnh. Thời gian tới, mục tiêu của chúng tôi là mở rộng diện tích liên kết xuống các xã phía Đông của tỉnh, qua đó xây dựng vùng nguyên liệu bền vững, đạt chuẩn xuất khẩu, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân”, chị Thu Phương chia sẻ.

Tương tự, năm nay, Công ty TNHH Mắc ca An Nhi (thôn Tam Bình, xã Tam Giang) cũng đầu tư máy móc, xây dựng nhà xưởng để thu mua mắc ca cho nông dân trên địa bàn xã và địa phương lân cận. Hiện nay, nhu cầu tiêu dùng hạt mắc ca trên thị trường khá lớn nên vào vụ thu hoạch mắc ca, công ty sẵn sàng thu mua tất cả sản lượng cho người dân. Dự kiến năm nay công ty thu mua 200 - 300 tấn quả để chế biến, bán ra thị trường.

Mùa thu hoạch mắc ca năm nay diễn ra sớm hơn so với năm 2024. Không chỉ thu mua, các doanh nghiệp còn trực tiếp hỗ trợ nông dân về kỹ thuật canh tác, hướng dẫn quy trình chăm sóc, thu hái và sơ chế bảo đảm tiêu chuẩn. Sự đồng hành này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn xây dựng chuỗi liên kết bền vững giữa người trồng và doanh nghiệp, tạo nền tảng cho mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến sâu và xuất khẩu đến các thị trường khó tính.

Thế Hùng