Những nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não

Yếu tố di truyền, tuổi tác, chủng tộc đóng một vai trò nhất định trong tai biến mạch máu não. Ngoài ra còn nhiều yếu tố nguy cơ khác, cả kiểm soát được và không thể kiểm soát được. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tai biến mạch máu não:

Chế độ ăn uống nhiều mỡ, chất béo

Những thực phẩm gây nhồi máu cơ tim: thịt bò, thịt heo, thịt cừu, thực phẩm chiên nướng… cũng có thể làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não. Phụ nữ mãn kinh ăn uống nhiều mỡ và chất béo có nguy cơ đột quỵ do thiếu máu não cục bộ cao hơn 40% so với những người ăn uống thanh đạm. Chất béo không bão hòa, có trong thực phẩm chế biến như bánh nướng, bánh quy, là “thủ phạm” đặc biệt nguy hại. Tỷ lệ đột quỵ ở nhóm phụ nữ mỗi ngày tiêu thụ 7g chất béo bão hòa cao hơn 30% so với nhóm chỉ hấp thu 1g/ngày.

Để hạn chế nguy cơ tai biến mạch máu não, chế độ ăn uống của gia đình bạn nên có nhiều rau cải, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, dầu ô-liu, quả (hạt) khô và hạn chế tối đa thịt bò, thịt heo, thực phẩm ngọt…

Sống độc thân

Hãy tìm người “trói buộc” mình – đó là lời khuyên các nhà khoa học thuộc Đại học Tel Aviv (Israel) dành cho nam giới muốn giảm nguy cơ “ra đi” do tai biến mạch máu não. Kết quả điều nghiên hơn 10.000 nam nhân cho thấy những người có bạn đời ở tuổi trung niên giảm được 64% nguy cơ tử vong do đột quỵ trong vòng 34 năm kế tiếp so với người sống độc thân.

Nhưng phải chắc chắn rằng hôn nhân của bạn hạnh phúc mỹ mãn, nếu không thì lợi ích của việc có “hai mình” sẽ “công cốc”. Bởi nam giới sống trong cảnh “đồng sàng dị mộng” cũng đối mặt với nguy cơ chết do tai biến mạch máu não cao không thua gì người “cô đơn chiếc bóng”.

Trạng thái buồn bực kéo dài

Tâm trạng hạnh phúc có tác dụng tích cực đối với hệ tim mạch. Các nhà nghiên cứu Đại học Texas (Mỹ) từng chứng minh ở tuổi cao niên, tâm trạng thoải mái và thái độ sống tích cực giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não. Và tâm trạng hạnh phúc càng trào dâng thì nguy cơ đột quỵ càng tránh xa. Theo đó, với mỗi đơn vị trong thang đánh giá tâm trạng hạnh phúc gia tăng, nguy cơ tai biến ở nam giới tham gia nghiên cứu giảm 41% trong khi ở phái nữ là 18%.

Các nhà khoa học cho rằng, trong tâm trạng tươi vui, chúng ta có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe bản thân: năng đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, năng tập thể dục và ăn uống điều độ, lành mạnh hơn. Đây chính là những yếu tố giúp phòng ngừa tai biến.

Vóc dáng đồ sộ

Thể trọng gia tăng đồng nghĩa với nguy cơ đột quỵ tăng cao. Theo một nghiên cứu của Đại học Minnesota, sau 19 năm theo dõi hơn 13.000 người Mỹ, các nhà khoa học tính toán thấy ở những người có BMI (chỉ số thể trọng = trọng lượng/bình phương chiều cao) từ mức 30 trở lên có nguy cơ tai biến cao từ 1,43-2,12 lần so với người có BMI thấp, dưới mức 25.

Theo tác giả nghiên cứu, sở dĩ tai biến mạch máu não có quan hệ liên đới với trọng lượng cơ thể là do béo phì làm trầm trọng hơn một số yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ, điển hình là tiểu đường và cao huyết áp.

Huyết áp không ổn định

Những người có huyết áp không ổn định có nguy cơ bị tai biến mạch máu não cao hơn người có huyết áp ổn định. Theo dõi khoảng 8.000 người từng bị nhồi máu cơ tim, các nhà khoa học châu Âu phát hiện bệnh nhân có chỉ số huyết áp liên tục thay đổi có khả năng bị tai biến cao ít nhất 6 lần so với những người có huyết áp ổn định. Và những loại thuốc kiểm soát huyết áp tốt nhất được nhận thấy đạt hiệu quả cao nhất trong phòng ngừa tai biến mạch máu não.

Thói quen hút thuốc lá

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, hút thuốc lá làm tăng gần gấp đôi nguy cơ tai biến mạch máu não và nếu đoạn tuyệt được với thói quen hút thuốc lá có thể hạ thấp đáng kể nguy cơ này, ngay cả với người nghiện thuốc lá nặng.

Những yếu tố ngoài tầm kiểm soát

Không phải tất cả các yếu tố nguy cơ dẫn đến tai biến đều có thể kiểm soát được. Chẳng hạn: tỷ lệ đột quỵ ở người da đen cao gấp 2 lần so với người da trắng; so với phái nam, nữ giới dễ bị tai biến hơn… Các chuyên gia Đại học California (Mỹ) cho biết, phụ nữ trong độ tuổi từ 35-64 có nguy cơ đột quỵ cao gấp 3 lần so với nam giới cùng lứa tuổi.

Nguyễn Long (Theo Live Science)