Phòng, chống HIV/AIDS trong trại giam

Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 địa điểm giam giữ phạm nhân: Trại giam Đắk Trung đóng trên địa bàn xã Ea Kpam (huyện Cư M’gar) có gần 2.000 phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù; Trại giam Đắk Tân đóng trên địa bàn xã Ea Pil (huyện M’Đrắk) có khoảng 1.500 phạm nhân. Do phải bảo mật về danh tính, nên trong thời gian thi hành án, các trại chỉ âm thầm điều trị, không công khai tình trạng nhiễm HIV cho phạm nhân.

Phần lớn các phạm nhân nhiễm HIV trước khi vào trại đều có cuộc sống phức tạp liên quan đến việc tiêm nhiễm các tệ nạn xã hội như: nghiện hút, tiêm chích, mại dâm… Các đối tượng nhiễm HIV đa số có nghề nghiệp không ổn định, cuộc sống khó khăn, trình độ văn hóa thấp, thiếu sự quan tâm chăm sóc, dạy dỗ của gia đình dễ bị kích động, bất mãn.  Để tạo điều kiện cho các phạm nhân nhiễm HIV có cơ hội được tham gia điều trị, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã hỗ trợ Phòng Y tế các trại giam từ công tác xét nghiệm đến điều trị ARV, điều trị dự phòng nhiễm trùng cơ hội, chuyên môn kỹ thuật; khám sàng lọc lao cho phạm nhân nhiễm HIV, triển khai sàng lọc HIV trên phạm nhân lao; cung cấp miễn phí 100% thuốc ARV cho công tác dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS của trại giam.

Trong 6 tháng đầu năm 2016, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã lấy được 730 mẫu máu phạm nhân tại hai trại giam Đắk Trung và Đắk Tân, trong đó phát hiện 4 trường hợp dương tính. Hiện tại có 12 phạm nhân đang được điều trị thuốc ARV. Hằng quý, cán bộ y tế các trại giam đến Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh để nhận thuốc điều trị, thuốc nhiễm trùng cơ hội và thuốc dự phòng lao (INH) cho các trường hợp này; khi có yêu cầu đối với các trường hợp đặc biệt, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh còn phối hợp thực hiện xét nghiệm tế bào CD4.

Gần đây, do kinh phí cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS bị cắt giảm, nguồn tài trợ từ các dự án kết thúc, hoạt động dự phòng, chăm sóc, điều trị cho phạm nhân nhiễm HIV/AIDS trong trại giam gặp rất nhiều khó khăn. Tình hình đó đòi hỏi bộ phận y tế tại các trại giam phải phối hợp chặt chẽ hơn với Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh tập trung thông tin, giáo dục, truyền thông và thay đổi hành vi lây nhiễm HIV/AIDS cho phạm nhân thông qua các tài liệu truyền thông do Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS cấp phát; tích cực điều trị, dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS cho các phạm nhân trong trại giam; thường xuyên giữ mối liên hệ với Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh thông qua các hoạt động tập huấn nâng cao nghiệp vụ chuyên môn do Trung tâm tổ chức. Đối với các phạm nhân mới nhập trại, nếu có tiền sử sử dụng ma túy, mại dâm, các trại cần tổ chức cho xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV, sớm đưa vào điều trị để hạn chế lây nhiễm cho các phạm nhân khác trong quá trình thi hành án. 

Nguyễn Công Thành