Mạnh tay xử lý chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội

Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, Luật Bảo hiểm xã hội và Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 bổ sung, làm rõ các hành vi chậm đóng, trốn đóng và tăng mạnh chế tài xử lý đã góp phần đẩy nhanh quá trình thu hồi nợ...

Với sự vào cuộc quyết liệt trong công tác thanh, kiểm tra, những năm gần đây, công tác triển khai chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên địa bàn tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực; nhiều doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động đã kịp thời khắc phục tình trạng nợ và chậm đóng, bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Theo BHXH tỉnh, trong 10 tháng năm 2025, đơn vị đã ban hành 209 quyết định thanh tra, kiểm tra, gồm: thanh tra chuyên ngành 94 đơn vị, kiểm tra 96 đơn vị sử dụng lao động và 3 tổ chức dịch vụ thu, đại diện chi trả; kiểm tra nội bộ ngành BHXH 9 đơn vị và 7 cơ sở khám chữa bệnh.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội tỉnh giải đáp chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động trên địa bàn tỉnh.

Theo ông Trương Văn Bá, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Kiểm tra, qua công tác thanh, kiểm tra đóng BHXH, BHTN, BHYT đã phát hiện một số sai phạm về lao động chưa tham gia, đóng thiếu thời gian, đóng thiếu mức quy định tham gia BHXH, BHTN, BHYT... Tổng số tiền các đơn vị được thanh kiểm tra chậm đóng trước khi có quyết định (bao gồm cả tiền lãi) hơn 1,24 tỷ đồng. Các đơn vị này đã khắc phục trong thời gian thanh kiểm tra trên 1,23 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 99%) và khắc phục hết số tiền chậm đóng sau kết luận.

Bên cạnh đó, để giảm số tiền chậm đóng, BHXH tỉnh cũng đã thành lập Tổ công tác chỉ đạo công tác thu, giảm tiền chậm đóng và phát triển người tham gia BHXH, BHTN, BHYT để kịp thời chỉ đạo, hỗ trợ phát triển người tham gia, đôn đốc xử lý chậm đóng các khoản này.

Tính đến cuối tháng 10/2025, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT trên địa bàn tỉnh là 435 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 5,65% so với số kế hoạch thu được giao; số tiền chậm đóng phải tính lãi là 157 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 2,05% so với số kế hoạch thu được giao. Nguyên nhân do nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động còn hạn chế, một số doanh nghiệp cố tình chây ỳ... Tuy nhiên, cũng có những doanh nghiệp gặp khó khăn trong quá trình sản xuất kinh doanh, hoạt động cầm chừng, không có doanh thu nên buộc phải nợ các loại bảo hiểm.

Cán bộ Bảo hiểm xã hội cơ sở Krông Năng tuyên truyền chính sách bảo hiểm xã hội đến doanh nghiệp trên địa bàn.

Theo Luật BHXH và Luật BHYT năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đối với hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT phải nộp đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng; nộp thêm số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng; bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, với hành vi trốn đóng, người sử dụng lao động còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Đây là điểm mới, thể hiện rõ sự nghiêm khắc trong công tác quản lý nhà nước về BHXH, BHYT.

Bên cạnh đó, cơ quan BHXH sẽ công khai trên Cổng thông tin điện tử của đơn vị về việc người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT từ 3 tháng trở lên. Ngoài ra, việc liên thông dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước cũng là cách đòi nợ hiệu quả; cấm đấu thầu công trình nhà nước buộc doanh nghiệp xây dựng sẽ phải trả nợ ngay để được tham gia.

 Có thể nói, những điểm mới trong Luật BHXH và Luật BHYT năm 2024 là bước đi quan trọng nhằm tăng cường kỷ luật, bảo đảm công bằng, minh bạch trong thực thi pháp luật về BHXH, BHYT; bảo vệ tốt hơn quyền lợi an sinh xã hội của người lao động và sự phát triển bền vững của hệ thống an sinh xã hội.

Thúy Hồng