Bạn đọc viết:

Cần thận trọng với hiện tượng “lên đồng” tìm mộ

Thời gian gần đây trên địa bàn Dak Lak lại tái diễn hiện tượng “lên đồng”, “nhập xác” để tìm mộ liệt sĩ. Hầu hết các đoàn tìm mộ đều từ các tỉnh phía Bắc và bắc miền Trung kéo nhau lên Dak Lak theo chỉ dẫn của người “lên đồng” để tìm hài cốt. Hiện vẫn chưa có cơ sở khoa học nào để lý giải cũng như xác nhận độ tin cậy của cách tìm mộ này. Ngược lại, có một thực tế là đã không ít trường hợp gây mất an ninh trật tự do việc tìm mộ gây nên, mà sự việc mới xảy ra ở huyện Ea H’leo là một thực tế.

Theo báo cáo của Công an xã Ea Ral, vào sáng ngày 4-8-2011 có một phụ nữ tên Bùi Thị Cần (SN 1952) đến UBND xã Ea Ral liên hệ về việc gia đình đang đi tìm hài cốt liệt sĩ tên Lê Mạnh Toàn. Qua kiểm tra giấy chứng nhận liệt sĩ cho thấy, liệt sĩ Lê Mạnh Toàn quê ở xã Diễn Hải, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, nhập ngũ năm 1965 và hy sinh năm 1968 tại huyện M’Drak (Dak Lak). Xét thấy chính quyền địa phương không có thẩm quyền giải quyết nên lãnh đạo xã Ea Ral đã hướng dẫn gia đình liên hệ với Phòng Thương binh – xã hội huyện Ea H’leo và Huyện đội để có hướng dẫn cụ thể về các thủ tục cũng như chính sách đối với việc tìm kiếm, cất bốc truy điệu hài cốt liệt sĩ.

Cùng lúc này thì Công an xã Ea Ral cũng nhận được tin báo có một đoàn gồm 15 người, trong đó có 1 người “lên đồng” từ xã Diễn Hải vào đang che bạt, dựng trại ven Quốc lộ 14 thuộc khu vực đèo 92 - thôn 8 xã Ea Ral. Sau khi dựng lều xong, người “lên đồng” dắt theo một số người nữa lên núi Cư Rê với mục đích tìm mộ liệt sĩ. Ngay lập tức, Công an xã triển khai lực lượng phối hợp với các đoàn thể địa phương theo dõi, giám sát hoạt động tìm mộ của nhóm người này…

Ông Lê Quang Truyền, Trưởng Công an xã Ea Ral cho biết, theo nguồn tin của anh em tham gia giám sát báo về thì người “lên đồng” dắt một nhóm người lên đỉnh núi (cách QL 14 khoảng 3km), đến một tảng đá to thì gọi điện về lán trại báo là đã tìm được vị trí mộ liệt sĩ. “Đồng” này còn khẳng định hài cốt liệt sĩ nằm dưới tảng đá to này, nằm sâu dưới tảng đá 4m, ở dưới đó còn có một khẩu súng AK và 3 viên đạn chưa bắn(?) Sau đó, nhóm người này thuê người đục tảng đá ra và bắt đầu đào. Đào xuống được khoảng 4 m thì “đồng” lại gọi đến về lán trại thông báo là đã tìm thấy được 3 hộp sọ của 3 liệt sĩ và yêu cầu mua 3 cái quách để cải táng hài cốt. Ngay trong đêm, nhóm người đào mộ mang xuống lán trại 3 túi nilon bỏ vào 3 cái quách, phủ cờ Tổ quốc lên và lập bàn thờ cúng bái. Đến sáng sớm hôm sau (5-8), đoàn người này mang theo một cái quách lên xe về lại Nghệ An, đồng thời cử bà Nguyễn Thị Hoài (SN 1975), trú thôn 17 xã Ea Riêng, huyện M’Drak (xưng là người nhà của liệt sĩ) đến UBND xã yêu cầu chính quyền phải có trách nhiệm tổ chức lễ truy điệu, đưa 2 hài cốt liệt sĩ còn lại về an tang tại nghĩa trang liệt sĩ huyện.

Xét thấy sự việc có tính chất phức tạp, xã đã chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với chi bộ thôn 8, ban tự quản thôn 8 cùng các đoàn thể xuống hiện trường xác minh làm rõ. Ông Truyền kể: Chúng tôi đến hiện trường thì thấy đã có hàng trăm người dân tập trung thắp hương cúng bái và tỏ thái độ không đồng tình vì cho rằng chính quyền địa phương cũng như các cơ quan chức năng vô trách nhiệm, không tổ chức an táng, truy điệu hài cốt liệt sĩ vừa được tìm thấy… Trước tình hình đó, chúng tôi đã xin ý kiến cấp trên và quyết định lập biên bản kiểm tra bên trong quách để xác định có hài cốt liệt sĩ bên trong hay không. Và thực tế đã chứng minh, bên trong 2 cái quách này chỉ có 2 bịch nilon đựng toàn là… đất. Lúc này, người dân lại chuyển sự bức xúc, phẫn nộ sang gia đình người đi tìm mộ liệt sĩ. Họ la ó, đập phá lán trại và đòi đánh đập bà Hoài vì cho rằng gia đình đã lừa gạt người dân và chính quyền địa phương… Ngay tại hiện trường, bà Nguyễn Thị Hoài cũng đã ký vào biên bản công nhận không có hài cốt liệt sĩ trong quách cũng như thừa nhận thân nhân mình đã sai khi lừa dối mọi người rằng đã tìm thấy hài cốt liệt sĩ.

Sự việc trên rõ ràng là đã gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội ở địa phương và cũng là câu chuyện cảnh giác đối với các hoạt động mang tính chất tâm linh, thiếu căn cứ khoa học. Mọi người cần hết sức thận trọng với kiểu tìm mộ liệt sĩ như vừa nêu trên.