Multimedia Đọc Báo in

Chung sống an toàn với bệnh tăng huyết áp

07:32, 14/09/2025

Tăng huyết áp là một trong những bệnh mạn tính phổ biến nhất hiện nay. Bệnh nguy hiểm nhưng diễn tiến âm thầm và là nguyên nhân chủ yếu gây ra tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim…, có thể lấy đi mạng sống của người bệnh bất cứ lúc nào.

Đối với bệnh nhân tăng huyết áp (THA), việc dùng thuốc đúng quy định và thực hành một lối sống lành mạnh, bao gồm dinh dưỡng và vận động hợp lý giúp người bệnh sống khỏe, an toàn, hạn chế tối đa biến chứng.

Huyết áp là áp lực máu lưu thông tác động lên thành mạch, được thể hiện bằng hai chỉ số là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Theo đó, huyết áp được xác định bình thường là dưới 130/85 mmHg. Huyết áp trên 140/90 mmHg là THA.

Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Việt Nam hiện có khoảng 17 triệu người bị THA nhưng có đến hơn một nửa trong số đó chưa được phát hiện bệnh và trên 70% chưa được điều trị. Người bị THA trong thời gian dài mà không được điều trị, kiểm soát tốt có nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, tỷ lệ tử vong cao.

Theo các bác sĩ chuyên khoa, đối với bệnh nhân THA, bên cạnh việc dùng thuốc nghiêm túc suốt đời theo chỉ định của bác sĩ, điều vô cùng quan trọng là phải thay đổi lối sống, thực hành một chế độ ăn uống khoa học, giảm ăn muối, ăn nhiều rau xanh, bỏ thuốc lá, rượu bia và tăng cường hoạt động thể lực. Đây là những yếu tố giúp bệnh nhân THA sống chung an toàn với bệnh.

Cách đây gần 10 năm, trong một lần đi khám bệnh để thi giấy phép lái xe ô tô, ông Vũ Đình Nhẫn (62 tuổi, ở phường Buôn Ma Thuột) phát hiện mình bị THA; sau đó vài năm thì thêm bệnh đái tháo đường. Mấy ngày gần đây, ông Nhẫn thấy nhức đầu nhiều, đo thấy huyết áp tăng nên nhập khoa Nội Tim mạch (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên) để điều trị. Theo ông Nhẫn, ông rất nghiêm túc trong việc dùng thuốc song vẫn chưa đảm bảo duy trì được chế độ dinh dưỡng, ăn uống và vận động.

Tương tự là trường hợp bà Nguyễn Thị Xê (82 tuổi, ở phường Buôn Ma Thuột. Khoảng 3-4 hôm nay, bà thấy đau đầu nhiều, đôi khi choáng váng, buồn nôn. Khi người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cấp cứu thì huyết áp đã lên đến 220 mmHg. Bà Xê cho biết bà phát hiện bị bệnh THA khoảng 4 năm nay, biết rõ sự nguy hiểm của căn bệnh này nên khi có biểu hiện lạ về sức khỏe là bà đi khám ngay. Tuy nhiên, bà thường ăn mặn (ăn nhiều muối), đến nay vẫn chưa từ bỏ được thói quen này và đó cũng là lý do khiến huyết áp tăng.

Bác sĩ Ngô Văn Hùng khám cho bệnh nhân điều trị tăng huyết áp. Ảnh: Đình Thi

Về nguyên nhân gây ra bệnh THA, theo bác sĩ chuyên khoa II Ngô Văn Hùng, Trưởng khoa Nội Tim mạch (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên), chỉ có khoảng 10% các trường hợp được xác định, gần 90% các trường hợp còn lại không xác định được nguyên nhân, còn gọi là nguyên phát hoặc vô căn. Tuy nhiên y học cho rằng lối sống không khoa học với những thói quen không tốt hằng ngày sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bác sĩ Ngô Văn Hùng nhấn mạnh: Ăn mặn, ít ăn rau xanh, lười tập thể dục, lối sống thụ động… là những yếu tố đó tác động khiến huyết áp tăng cao.

Cũng theo bác sĩ Ngô Văn Hùng, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên thường tiếp nhận những ca bệnh nặng do biến chứng của bệnh THA, hay gặp nhất là chảy máu não, vỡ động mạch chủ, suy tim cấp. Những trường hợp này thường có tỷ lệ tử vong rất nhanh và cao. Ngoài ra, nếu THA không được điều trị sẽ gây ra những bệnh lý mạn tính rất nguy hiểm, điều trị rất khó khăn, điển hình là bệnh thận mạn.

Bên cạnh đó, quan niệm cho rằng THA thường gặp ở những người cao tuổi hiện nay không còn đúng. Có những thói quen sinh hoạt, ăn uống thiếu khoa học, nhiều người trẻ cũng mắc bệnh THA, đặc biệt là ở những người béo phì, hút thuốc lá, ăn mặn, bia rượu, căng thẳng, stress thường xuyên…

THA là bệnh mạn tính phải điều trị suốt đời, do vậy muốn sống chung an toàn với bệnh, người bệnh cần nghiêm túc thực hiện việc dùng thuốc và áp dụng một lối sống lành mạnh theo khuyến cáo của bác sĩ, tập trung vào vấn đề giảm ăn muối và tăng cường vận động. Bác sĩ Ngô Văn Hùng khuyến cáo: “Nguyên tắc tập thể dục là phải gắng sức, mỗi ngày ít nhất 30 phút và mỗi tuần ít nhất 5 ngày, tương đương ít nhất 150 phút/tuần; bỏ thuốc lá; ăn nhạt lại, đừng ăn mặn; ăn rau xanh nhiều; giảm cân, giảm được 1 kg cân nặng là đã giảm được 1 mmHg, giảm 10 kg là giảm được 10 mmHg rồi; bỏ thuốc lá là đã giảm được 10 - 15% chỉ số huyết áp rồi; giảm tress… Mỗi thứ chúng ta giảm một ít thì chỉ số huyết áp sẽ trở về bình thường. Tôi khuyên tất cả bệnh nhân THA phải thay đổi lối sống, điều đó cực kỳ quan trọng trong điều trị THA”.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng khuyến cáo bệnh nhân THA khi có những biểu hiện như thường xuyên đau đầu, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn... cần nghỉ ngơi, hạn chế vận động và đi khám kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Ngọc Lan - Nguyễn Huế


Ý kiến bạn đọc