Những người "giữ lửa" đoàn kết ở buôn làng vùng biên

Tại xã biên giới Buôn Đôn, già làng và người uy tín là những “trọng tài” kiêm cầu nối vững chắc, họ dùng uy tín và luật tục để hóa giải mâu thuẫn, giữ gìn bình yên và thắt chặt tình đoàn kết buôn làng.

 "Trọng tài" của buôn làng

Xã biên giới Buôn Đôn là nơi sinh sống của 1.793 hộ với 6.654 khẩu, thuộc 15 dân tộc anh em. Giữa bạt ngàn nương rẫy, giữa những ngôi nhà san sát, buôn làng luôn cần một tiếng nói đủ trọng lượng để hàn gắn, dẫn đường và giữ lửa yêu thương.

Lãnh đạo địa phương cùng các đại biểu cùng người uy tín trao đổi thông tin, tình hình địa bàn tại hội nghị phát động quần chúng năm 2025.

Tại buôn Ea Rông B, ông Biện Văn Lạc (62 tuổi) là một trường hợp đặc biệt. Là người gốc Nghệ An, ông vào đây lập nghiệp và đã có 36 năm gắn bó, coi vùng biên giới như quê hương thứ hai. Chính sự hòa nhập sâu sắc, nặng tình làng nghĩa xóm đã giúp ông được cộng đồng tin tưởng bầu làm người uy tín của buôn, kiêm Tổ trưởng tổ hòa giải và Trưởng ban công tác Mặt trận.

Buôn Ea Rông B có 232 hộ dân, với hơn 56% là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Vai trò nổi bật nhất của ông Lạc chính là hòa giải các khúc mắc gia đình. Ông không chỉ dừng lại ở việc phân tích đúng sai theo luật, mà luôn tiếp cận bằng sự thấu cảm và trách nhiệm.

Ông Biện Văn Lạc thường xuyên chia sẻ nhiều ý kiến tâm huyết tại các buổi trao đổi, hội họp của địa phương.

Gần đây, trước một vụ việc mâu thuẫn vợ chồng, ông Lạc và tổ hòa giải đã đến tận nhà, kiên trì nói chuyện có tình có lý. Ông phân tích: "Nếu vợ chồng không hợp nhau, bỏ nhau thì quá đơn giản, nhưng khổ nhất là con cái bơ vơ, không đủ đầy tình thương và trách nhiệm của cha mẹ”. Chính lời phân tích chạm đến trái tim, đặt trách nhiệm làm cha mẹ lên hàng đầu, đã khiến cặp vợ chồng nhìn lại, hàn gắn và tiếp tục cùng nhau chăm lo cho tổ ấm.

Không chỉ là người hàn gắn chuyện nhà, ông Biện Văn Lạc còn là tấm gương trong các hoạt động cộng đồng. Trong đợt lũ lụt vừa qua, hình ảnh ông cùng Ban công tác Mặt trận, chính quyền địa phương gõ cửa từng hộ dân, có khi nửa đêm để động viên bà con sơ tán, di dời tài sản đến nơi an toàn đã trở thành dấu ấn khó phai. Nhờ sự xông xáo và trách nhiệm ấy, 6 hộ bị ngập lụt trên địa bàn buôn đã được đảm bảo an toàn tuyệt đối về tính mạng, tài sản.

Ông Biện Văn Lạc trò chuyện cùng lãnh đạo địa phương về tình hình buôn làng.

Ngoài ra, ông cùng Ban công tác Mặt trận động viên nhân dân tích cực phát triển sản xuất, chăn nuôi và mở rộng ngành nghề để phát triển sản xuất nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững. Trong buôn, hiện nay có nhiều gia đình mua sắm được ô tô, xe tải, máy cày, để phục vụ nhu cầu sản xuất, làm ăn và đi lại. Từ sự phấn đấu về phát triển kinh tế hộ gia đình và sự sáng tạo trong mở rộng ngành nghề đã mang lại nguồn thu lớn cho nhân dân, giúp nhiều hộ thoát nghèo bền vững. Năm 2025 tỉ lệ hộ nghèo của còn 51 hộ nghèo và 10 hộ cận nghèo, giảm được 2,2% so với trước.

Phát huy vai trò hạt nhân đoàn kết

Ông Y Von Niê được bà con suy tôn là người có uy tín của buôn Yang Lành, nhiều năm nay, ông là biểu tượng cho sự tin cậy tại vùng biên giới này.

Ông Y Von Niê được nhiều người dân trên địa bàn buôn Yang Lành tín nhiệm và quý mến.

Uy tín của ông được thể hiện rõ nhất ở vai trò tuyên truyền chính sách, pháp luật. Ông thường xuyên nhắc nhở bà con không vi phạm chủ quyền an ninh biên giới quốc gia; không nghe theo lời xúi giục, xuyên tạc của kẻ xấu; tuyệt đối tuân thủ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Đặc biệt, bằng sự am hiểu luật tục và lòng nhân ái, ông là “trọng tài” không thể thiếu trong các vụ hòa giải cơ sở. Khi có các vụ việc xảy ra trên địa bàn, ông Y Von Niê nhanh chóng phối hợp với Ban tự quản buôn để lắng nghe tâm tư nguyện vọng của từng bên, phân xử mọi vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp trên cơ sở luật tục kết hợp với pháp luật.

Ông Y Von Niê trao đổi thông tin địa bàn cùng cán bộ địa phương và bộ đội biên phòng.

Điển hình là vụ mâu thuẫn gia đình anh Y. Đ. Ê và chị H. N. N. ở trong buôn. Chị N. bỏ gia đình đi làm kinh tế ở miền Nam mà không thông báo, khiến chồng và gia đình lo lắng. Khi được ông Y Von Niê mời về buôn nói chuyện, ông đã không vội phán xét, mà tập trung vào điều quan trọng nhất: 3 đứa con của anh chị đang tuổi ăn tuổi học, rất cần có bố mẹ ở bên cạnh động viên, quan tâm và chăm lo. Ông góp ý chân tình: “Ai cũng có khi lầm lỡ, điều quan trọng là thấu hiểu và thương yêu nhau, còn tình cảm thì cố gắng hàn gắn để chăm lo con cái”. Lời khuyên đầy tình người đã lay động họ, và hiện tại, hai vợ chồng đã về đoàn tụ, tiếp tục xây dựng gia đình.

Ông Y Von thường xuyên sâu sát, vận động bà con chăm lo phát triển kinh tế, giữ gìn đoàn kết buôn làng.

Ở buôn Yang Lành, người dân chủ yếu sống bằng nghề nông, nên ông thường xuyên động viên bà con tập trung làm ăn kinh tế, trồng bắp, trồng mì, đồng thời cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo (như cuộc gọi lạ, tin nhắn lạ trên mạng xã hội) để người dân luôn cảnh giác, không bị lợi dụng.

Lắng nghe và thấu hiểu, uy tín của ông Y Von Niê được xây đắp qua nhiều năm, từ sự am hiểu luật tục, cùng với khả năng phân tích các vụ việc có tình, có lý. Từ đó, góp phần giữ ngọn lửa đoàn kết buôn làng, giúp bà con an tâm lao động sản xuất, cùng nhau xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Bảo Minh