Lời hứa với những người nằm lại

Tháng 12/2000, Đội K51 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) ra đời với sứ mệnh cao cả là tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ qua các thời kỳ chiến tranh, cả trong nước lẫn trên địa bàn tỉnh Mondulkiri (Vương quốc Campuchia).

Hơn hai thập kỷ đã trôi qua, biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã và đang viết nên những câu chuyện đầy cảm động về sự hy sinh thầm lặng, về nghị lực phi thường để đưa đồng đội trở về đất mẹ.

10 năm qua, Thượng úy quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) Nguyễn Quang Cường trở thành nhân viên lái xe – một thành viên không thể thiếu của Đội K51 trên mỗi hành trình xuyên rừng, mà hầu hết là những khu vực hẻo lánh, xa xôi, hiểm nguy luôn rình rập. Trên những dặm dài đã qua, anh Cường không thể nhớ hết những đối mặt hiểm nguy giữa đại ngàn.

Anh kể: “Có những chuyến công tác, chúng tôi phải khởi hành từ sáng sớm đến xuyên trưa, vừa đi vừa phải dọn đường rừng, chặt cây, san lấp các khu vực lầy lội, mở rộng lối nhỏ. Có những đoạn đường quá trắc trở, tôi đề nghị anh em xuống đi bộ, còn một mình ôm vô lăng vượt qua. Chỉ khi hết nguy hiểm mới dám chở anh em đi tiếp”. Để đảm bảo mọi chuyến đi suôn sẻ, người lái xe dạn dày kinh nghiệm như anh Cường luôn chuẩn bị đầy đủ dụng cụ để khi cần có thể tự sửa chữa mọi hỏng hóc, bảo dưỡng trang thiết bị.

Khảo sát, tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Campuchia. Ảnh: Minh Nguyễn

Sự tận tâm, trách nhiệm của Thượng úy QNCN Nguyễn Quang Cường còn thể hiện ở việc tham gia đào bới, tìm kiếm, sàng lọc thông tin, qua đó cùng đơn vị tìm kiếm được 11 hài cốt liệt sĩ. Có thời điểm, anh tham gia cùng đơn vị tìm kiếm nhiều ngày, mở rộng phạm vi đào bới ở khu vực suối Đắk Đam, nhưng không có kết quả. Khi các anh chuẩn bị rời vị trí tìm kiếm thì bất ngờ phát hiện một lớp tăng dài được bọc kỹ lưỡng, bên trong còn một ít xương, răng, đôi dép cao su đã mòn vẹt gót. Cả đội đã kính cẩn gói gém từng mảnh xương, di vật rồi tiếp tục hành trình thiêng liêng.

Tiếp nối truyền thống của đơn vị, ở Đội K51, không hiếm những cán bộ, chiến sĩ tuổi đời còn rất trẻ nhưng vô cùng nhiệt huyết và trách nhiệm, Trung úy QNCN Nguyễn Duy Hiếu (SN 1996) là một người như thế. Hiếu từng là chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ quân sự tại đơn vị, sau đó đã quyết định gắn bó lâu dài với nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả này.

Vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu, Hiếu cùng đồng đội có mặt ở tất cả mọi phum sóc của thành phố Senmonorom, của các huyện Cô Nhéc, Betchanda, Ô Răng, Keosama thuộc tỉnh Mondulkiri – để tìm kiếm thông tin, quy tập hài cốt liệt sĩ. Anh cùng đồng đội tỉ mẩn thu gom từng di vật, từ chiếc cúc áo, lọ penicillin, chiếc đồng đồ, cây bút, đến bi đông nước bị đạn bắn nham nhở, hộp tiếp đạn hoen gỉ, thậm chí cả những tấm bia đá vỡ vụn theo thời gian cũng được các anh gói ghém cẩn cận, bởi các anh hiểu đó là bằng chứng quý giá có thể góp phần xác định được danh tính người nằm xuống. Bằng tinh thần và trách nhiệm hết mình với công việc, Hiếu đã cùng đồng đội tìm kiếm, quy tập được 7 hài cốt liệt sĩ.

Các cán bộ, chiến sĩ Đội K51 tra cứu bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Campuchia.

Không chỉ có Thượng úy QNCN Nguyễn Quang Cường, Trung úy QNCN Nguyễn Duy Hiếu, mà tất cả cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị luôn xác định tốt tư tưởng, mang trong mình tinh thần trách nhiệm cao cả với phần việc được giao. Từ người trực tiếp làm nhiệm vụ tìm kiếm, đến những cán bộ lái xe, bảo đảm hậu cần, chăm sóc sức khỏe đều thấu hiểu ý nghĩa thiêng liêng của công việc được giao, sẵn sàng có mặt ở bất cứ đâu, ở nơi gian khó nào để hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ mà Đảng, Nhân dân giao phó.

Đằng sau mỗi hài cốt liệt sĩ được tìm thấy qua các mùa khô là biết bao giọt mồ hôi, bao hiểm nguy rình rập và cả những nỗi niềm trăn trở. Trung tá Nguyễn Văn Minh, Phó đội trưởng Đội K51 chia sẻ: “Với quan điểm ở đâu có thông tin liệt sĩ là ở đó có mặt cán bộ, chiến sĩ của Đội K51, chúng tôi đã chủ động triển khai, động viên từng tổ, từng bộ phận xuống tận các phum, sóc để tìm kiếm và xác minh thông tin mộ liệt sĩ. Chúng tôi luôn nỗ lực hết mình để đón đồng đội về đất mẹ quê hương, đây không chỉ là nhiệm vụ được giao, mà còn là lời hứa thiêng liêng với những người đã ngã xuống”.

Quỳnh Anh