Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội khóa XV

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn về 3 nhóm nội dung lĩnh vực tài chính

Sáng 19/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội liên quan đến 3 nhóm nội dung thuộc lĩnh vực tài chính.

Đó là giải pháp về công tác tài chính cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng, làm mới động lực tăng trưởng truyền thống, xác lập, thúc đẩy động lực tăng trưởng mới; Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước; giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; giải pháp đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); Cơ chế, chính sách thúc đẩy, thu hút đầu tư, phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về bỏ thuế khoán, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hệ thống thuế của Việt Nam được các cơ quan quốc tế đánh giá là cơ bản tiếp cận các thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, liên quan đến tính minh bạch trong một số loại thuế thu thủ công đang là rào cản rất lớn, dẫn đến không minh bạch trong công tác quản lý thuế. Vì vậy, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198 của Quốc hội đã nêu yêu cầu bỏ hình thức thuế khoán chậm nhất trong năm 2026.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn của đại biểu. Ảnh: quochoi.vn

Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, cơ chế thuế khoán phù hợp trong giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, thiếu minh bạch, dễ lạm dụng và gây bất bình đẳng giữa các loại kinh doanh và không tạo được động lực cho hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước, là bước đi căn cơ và cần thiết để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Bộ trưởng khẳng định, trong quá trình triển khai thực hiện chính sách mới sẽ có những tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh. Do đó Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công nghệ để hỗ trợ thực hiện đảm bảo thuận lợi và giảm gánh nặng về thủ tục, cũng như chi phí cho các hộ kinh doanh.

Trong đó, rà soát, hoàn thiện chính sách thuế; đề xuất sửa Luật Quản lý thuế, Luật Thu nhập cá nhân hướng đến mô hình quản lý thuế mới và kê khai đơn giản, minh bạch và dễ thực hiện; đơn giản hóa các sổ sách, hóa đơn chứng từ để đảm bảo hộ kinh doanh sẽ không bị áp lực khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.

Cùng với đó, tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế như: áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền giúp thu đúng, thu đủ; đồng thời giảm thời gian cũng như chi phí cho các hộ kinh doanh. Cung cấp miễn phí hệ thống khai thuế, nộp thuế điện tử, phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, đặc biệt là hỗ trợ cho các hộ kinh doanh còn khó khăn trong giai đoạn đầu. Đẩy mạnh chuyển đổi số nội bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công và năng lực quản lý thuế, tăng cường kết nối dữ liệu.

Quang cảnh phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đẩy mạnh truyền thông, đào tạo và tư vấn, tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích, cách thực hiện hóa đơn điện tử và kê khai thuế; Tổ chức đào tạo, tư vấn pháp lý, kế toán thuế cho các hộ kinh doanh…

Trả lời câu hỏi của đại biểu liên quan đến các giải pháp đối với doanh nghiệp nhà nước để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và tiến tới tăng trưởng kinh tế hai con số trong các năm tiếp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mới đây Bộ Tài chính được giao là cơ quan đại diện chủ sở hữu của các tập đoàn, các tổng công ty, Bộ đã xây dựng các chỉ tiêu tăng trưởng, trong đó, Bộ yêu cầu tất cả các tập đoàn, tổng công ty phải điều chỉnh lại kế hoạch kinh doanh, đặt mục tiêu tăng trưởng của các doanh nghiệp này thấp nhất là từ 8% trở lên.

Tiến hành cải cách, sửa đổi mạnh mẽ các vấn đề về thể chế, gắn với hoạt động của các doanh nghiệp như: sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, các luật về thuế, với nhiều biện pháp để khơi thông nguồn lực và tăng cường hiệu quả của các doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp cũng phải đổi mới tư duy và chủ động tận dụng tối đa các nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn để triển khai các chiến lược kế hoạch kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất về lợi nhuận, doanh thu, quy mô, mạng lưới; tập trung đầu tư phải có trọng tâm, trọng điểm vào các dự án, lĩnh vực cốt lõi, có thế mạnh và không dàn trải.

Trả lời chất vấn của đại biểu về những giải pháp cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc giải quyết vướng mắc trong việc thực hiện sáp nhập, chuyển giao doanh nghiệp, chuyển giao vốn, tài sản giữa các doanh nghiệp để phục vụ cho việc cơ cấu lại doanh nghiệp hiện nay không rõ cơ sở pháp lý để thực hiện. Quy định hiện hành trong Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn không quy định đầy đủ các trường hợp cơ cấu lại đã phát sinh trong thời gian vừa qua.

Để tháo gỡ vướng mắc nêu trên, Bộ trưởng cho biết, Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã được Quốc hội bổ sung và sửa đổi theo hướng: Việc hợp nhất, sát nhập giữa doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và các trường hợp khác thì theo quy định của Chính phủ.

Việc chuyển giao dự án đầu tư vốn, tài sản giữa doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, chuyển giao vốn tài sản của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ đầu tư tại các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn sang cơ quan đại diện chủ sở hữu và các trường hợp chuyển giao khác thì theo quy định của Chính phủ.

Việc chuyển giao quyền mua cổ phần, quyền ưu tiên mua cổ phần, quyền mua cổ phần góp vốn thực hiện giữa cơ quan đại diện chủ sở hữu và doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Bộ trưởng khẳng định, với việc sửa đổi, bổ sung các quy định nêu trên, chúng ta sẽ giải quyết được dứt điểm các vướng mắc như đại biểu đã nêu, đảm bảo tiến độ trong việc giải quyết việc chuyển giao, sáp nhập giữa các doanh nghiệp với nhau, đảm bảo sự linh hoạt, chủ động trong quá trình thực hiện…

Lan Anh (tổng hợp)