Nâng cao vai trò của chính quyền cơ sở trong giải phóng mặt bằng

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) vẫn đang là một trong những rào cản lớn nhất đối với tiến độ của nhiều công trình, dự án trên địa bàn tỉnh. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về sự chủ động, quyết liệt, sáng tạo hơn nữa từ chính quyền các cấp và các đơn vị liên quan.

Còn nhiều vướng mắc

Trong chuyến kiểm tra thực địa gần đây, đoàn công tác của UBND tỉnh đã ghi nhận nhiều dự án đang gặp phải vướng mắc trong công tác GPMB.

Đơn cử tại Dự án thành phần 3, thuộc Dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1. Đây là một trong hai dự án trọng điểm quốc gia qua địa bàn tỉnh đang được triển khai. Thông tin từ chủ đầu tư dự án, dù tuyến chính đã cơ bản hoàn thành GPMB, nhưng vẫn còn những điểm cục bộ chưa được xử lý triệt để, đặc biệt là tại các vị trí tuyến nhánh và mái taluy.

Vị trí vướng mặt bằng tại Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông TP. Buôn Ma Thuột.

Một dự án khác gặp phải trở ngại tương tự là Dự án hồ thủy lợi Ea Tam, tác động đến khoảng 750 hộ dân. Ông Nguyễn Quốc Đồng, Quyền Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Đắk Lắk (Ban B) cho biết, dự án còn vướng mắc tới 111 thửa đất đã có giá cụ thể nhưng chưa được phê duyệt phương án bồi thường và 30 thửa đất còn lại chưa có giá đất. Bên cạnh đó, trên các thửa đất của các hộ dân bị ảnh hưởng có các loại cây trồng nhưng không có trong danh mục bồi thường hỗ trợ tại Quyết định số 25/2025/QĐ-UBND ngày 25/5/2025 của UBND tỉnh, dẫn đến người dân không đồng thuận các phương án đã công khai. Mặt khác, trong quá trình lập phương án theo Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 thì vật kiến trúc xây dựng trên đất nông nghiệp không được bồi thường, hỗ trợ dẫn đến các hộ dân không đồng thuận với phương án đã lập.

Tương tự, đối với Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông TP. Buôn Ma Thuột, hiện còn vướng hơn 100 m ở vị trí đầu tuyến đoạn qua địa bàn xã Cuôr Đăng. Cụ thể, còn 4 hộ chưa được phê duyệt phương án đền bù, hỗ trợ GPMB, ngoài ra một số hộ dù đã được phê duyệt phương án nhưng do công tác kiểm đếm, kê khai tài sản còn thiếu sót nên chưa đồng thuận bàn giao mặt bằng.

Không để mặt bằng ảnh hưởng đến tiến độ

Trước những thách thức đó, các chủ đầu tư và chính quyền địa phương đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp khắc phục. Ông Nguyễn Tài Minh, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh (Ban A) cho biết, chủ đầu tư Dự án thành phần 3 đã chủ động cử cán bộ làm việc trực tiếp với UBND các xã Vụ Bổn, Tân Tiến, Ea Knuếc, Krông Pắc và đơn vị liên quan tập trung giải quyết các vướng mắc tại từng địa bàn. Đối với các hộ dân ở xã Vụ Bổn, công tác bốc thăm chọn đất tái định cư đã được tổ chức. Về công tác thi công, đến đầu tháng 9/2025, tổng giá trị thực hiện các gói thầu xây lắp của Dự án thành phần 3 đã đạt 68,9% giá trị hợp đồng, vượt 0,55% so với kế hoạch.

Đoàn công tác UBND tỉnh kiểm tra thực địa tại dự án đường Tôn Đức Thắng.

Đối với Dự án hồ thủy lợi Ea Tam và một số dự án khác do Ban B làm chủ đầu tư, lãnh đạo ban đã kiến nghị tỉnh chỉ đạo các phường, xã có dự án đi qua khẩn trương cân đối ngân sách, chủ động thẩm định và phê duyệt giá đất cụ thể để làm cơ sở cho việc lập, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB. Việc rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính liên quan đến GPMB cũng là một giải pháp then chốt để đẩy nhanh tiến độ.

Tại Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông TP. Buôn Ma Thuột, chính quyền địa phương và đơn vị liên quan cũng xác định công tác tuyên truyền vận động là giải pháp căn cơ để tạo sự đồng thuận. Mặc dù vậy, đối với các trường hợp cố tình chây ỳ và đã đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, địa phương sẽ kiên quyết thực hiện biện pháp cưỡng chế nhằm bảo đảm tiến độ chung của dự án.

Tại buổi kiểm tra thực địa các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Tạ Anh Tuấn yêu cầu cần nâng cao vai trò của chính quyền cơ sở và các đoàn thể trong công tác GPMB. Việc tăng cường tuyên truyền, vận động và giải thích cặn kẽ chính sách bồi thường sẽ tạo sự tin tưởng, đồng thuận, giúp công tác GPMB diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. Đồng thời yêu cầu các chủ đầu tư tăng cường kiểm tra, giám sát và đôn đốc các nhà thầu khi có mặt bằng phải tập trung ngay nguồn lực để tăng tốc thi công, tránh tình trạng chậm trễ làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.

Hoàng Tuyết