Từ SEA Games đến ASIAD

Thể thao Việt Nam tiếp tục đặt mục tiêu có mặt ở một trong ba vị trí đầu trên bảng tổng sắp huy chương SEA Games 33 với chủ lực là 17 môn được đầu tư trọng điểm hướng đến ASIAD và Olympic.

Sau hai kỳ đại hội thể thao khu vực đứng ở vị trí số 1 toàn đoàn tại SEA Games 31 và 32, thể thao Việt Nam (TTVN) tiếp tục đặt mục tiêu có mặt ở vị trí dẫn đầu trên bảng tổng sắp ở SEA Games 33. Theo tính toán của các nhà chuyên môn, chỉ tiêu cụ thể về thành tích là giành tối thiểu 70 Huy chương Vàng (HCV) và phấn đấu vượt chỉ tiêu, tối đa có thể giành từ 85 - 90 HCV. Thành tích này bảo đảm cho mục tiêu có mặt ở top 3 toàn đoàn và cạnh tranh vị trí thứ hai tại đại hội.

Đánh giá về các đối thủ tại SEA Games 33, Thái Lan là ứng viên nặng ký cho ngôi vị số 1 toàn đoàn, song vị trí thứ hai cũng là cuộc cạnh tranh quyết liệt. Thách thức đáng kể hiện nay là làn sóng nhập tịch vận động viên ngày càng phổ biến ở nhiều quốc gia trong khu vực. Hầu hết các đoàn đều có sự đầu tư rất lớn cho mục tiêu nâng cao trình độ của vận động viên bởi ngoài việc thi đấu giành thành tích cao ở SEA Games, còn là sự chuẩn bị cho đấu trường châu lục và thế giới.

Về nguyên tắc, nếu không vào được nhóm 3 tại các kỳ SEA Games thì chắc chắn là thất bại không thể bào chữa của TTVN. Chính vì thế, mọi sự chuẩn bị nào của chúng ta ngay từ bây giờ không chỉ cho SEA Games mà còn dành cho ASIAD - đấu trường mà đến nay TTVN chưa thể bảo đảm sự ổn định về thành tích, dù chỉ là mục tiêu top 20 châu Á.

Không vững vàng ở SEA Games rõ ràng sẽ khó có cơ sở để xác định thành tích ASIAD. Không ổn định tại ASIAD thì cũng sẽ mông lung trong việc dự báo được khả năng thành tích ở Olympic. Trên thực tế, những quốc gia Đông Nam Á từng có HCV Olympic đều đã có vài chục HCV ở mỗi kỳ ASIAD.

Bắn súng là môn được đầu tư trọng điểm đặc biệt để giành huy chương Olympic. Ảnh: Liên đoàn Bắn súng Việt Nam

TTVN hiện đã đứng đầu SEA Games ba lần và cũng có HCV Olympic, nhưng đến nay, ngoài mục tiêu đề ra ở Chiến lược phát triển thể thao giai đoạn 2030 - 2045 thì hoàn toàn chưa có những kế hoạch hành động cụ thể nào cho ASIAD. Chúng ta dường như vẫn đang dồn sức cho SEA Games 33, dù chỉ còn 1,5 năm nữa là đến ASIAD 2026.

Thực tế đã chứng minh rằng lượng huy chương ở SEA Games không liên quan quá nhiều đến ASIAD hay xa hơn là Olympic. Chúng ta có thể tăng thêm 100 chiếc HCV ở SEA Games nhưng không thể tăng gấp đôi số HCV ASIAD hay một chiếc duy nhất cho Olympic.

Hiểu theo một cách nào đó, cách chúng ta tính toán cho SEA Games cần có sự khác biệt với chiến lược đầu tư cho mục tiêu tăng HCV ở ASIAD. SEA Games chỉ nên là bước đệm, bàn đạp, là cơ hội cọ xát hơn là cơ sở đánh giá năng lực. Với vận động viên thì dù ở đấu trường nào họ cũng phải chơi hết sức mới có chiến thắng, nhưng với các nhà hoạch định chính sách thể thao thì khác.

Theo tính toán, chủ lực gánh vác nhiệm vụ giành huy chương SEA Games 33 cho TTVN ở 17 môn trong chương trình trọng điểm đã được xác định. Số này có 14 môn Olympic gồm: bơi, điền kinh, bắn súng, thể dục, cử tạ, đấu kiếm, quyền Anh, taekwondo, xe đạp, cầu lông, bắn cung, judo, vật, đua thuyền và 3 môn ASIAD là wushu, cầu mây, karate. Nhóm tuyển thủ trọng điểm sẽ thực hiện các nhiệm vụ trong một kế hoạch liên thông từ SEA Games đến ASIAD và cả Olympic. Tất cả lộ trình này đều hướng đến việc lấy thành tích ở SEA Games làm định hướng để phát triển tiếp theo.

Vì lý do này, lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu ngành thể thao cần có tính toán kỹ lưỡng về nhân sự của các đội tuyển quốc gia nhóm trọng điểm, sàng lọc nhân sự, đồng thời mạnh dạn trao cơ hội, tạo điều kiện cho các vận động viên trẻ có tiềm năng thi đấu cọ xát. Trước mắt, quá trình chuẩn bị lực lượng cho SEA Games 33 cần phù hợp với kế hoạch ASIAD 2026 và Olympic 2028 để TTVN có thể hoàn thành các mục tiêu chuyên môn đề ra.

Đông Nghi