Tập trung khôi phục sản xuất vụ Đông Xuân 2025 – 2026

Sau những tác động nặng nề của đợt mưa lũ cuối năm 2025, ngành nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk đang dồn toàn lực để chuẩn bị cho vụ Đông Xuân 2025 - 2026.

Với địa bàn sản xuất trải rộng từ vùng cao nguyên xuống duyên hải, công tác chỉ đạo đang được thực hiện quyết liệt từ tỉnh xuống xã, phường nhằm bảo đảm xuống giống đúng lịch thời vụ và khôi phục hạ tầng thủy lợi kịp thời.

Linh hoạt khung thời vụ

Bước vào vụ Đông Xuân 2025 - 2026, tỉnh Đắk Lắk đặt mục tiêu gieo trồng tổng diện tích 135.400 ha cây trồng các loại, trong đó lúa nước chiếm 75.000 ha. Ngay từ đầu tháng 12/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành hướng dẫn chi tiết về khung lịch thời vụ và cơ cấu giống, nhấn mạnh yêu cầu tiết kiệm nguồn nước và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ông Nguyễn Hắc Hiển, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, sau đợt lũ từ ngày 16 - 21/11 vừa qua, nhiều diện tích cây công nghiệp và hoa màu bị ảnh hưởng nặng. Do đó, kế hoạch sản xuất vụ này gắn liền với việc rà soát lại diện tích đất đai. "Đối với những diện tích thiệt hại có thể khôi phục được, chúng tôi đề nghị khẩn trương chăm sóc. Những vùng không bảo đảm nguồn nước hoặc không thể khôi phục thì kiên quyết chuyển đổi sang cây trồng cạn hoặc các mô hình khác phù hợp", ông Hiển nhấn mạnh.

Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk kiểm tra tình hình hư hỏng kênh mương trên địa bàn xã Yang Mao.

Điểm mới trong chỉ đạo sản xuất năm nay là sự phân chia lịch thời vụ rõ rệt theo địa hình mới của tỉnh Đắk Lắk và khung lịch xuống giống được bố trí linh hoạt. Theo đó, khu vực phía Tây (Đắk Lắk cũ), những vùng chủ động nước tưới tập trung gieo sạ từ ngày 10 - 31/12. Khu vực phía Đông, lịch gieo sạ tập trung từ 20/12/2025 - 10/1/2026 đối với vùng chủ động tưới trong hệ thống thủy nông. Riêng khoảng 9.400 ha thuộc khu vực tưới của kênh Bắc, Nam (đập Đồng Cam) và hệ thống đập Tam Giang hiện đang bị hư hỏng nặng do mưa lũ có thể gieo sạ muộn cuối tháng 1/2026…

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, vụ Đông Xuân diễn ra vào thời điểm mùa khô nên ngoài diện tích cây hoa màu cần nước thì diện tích cây công nghiệp, cây ăn quả lâu năm cũng có nhu cầu nước tưới rất lớn để bảo đảm năng suất, sản lượng. Vì vậy phải tiết kiệm nguồn nước ngay từ đầu vụ và phải có biện pháp, kế hoạch tích trữ, sử dụng nước hợp lý để bảo đảm yêu cầu nước tưới cho các loại cây trồng trong mùa khô Tây Nguyên. Các địa phương phải chủ động rà soát, quan tâm vấn đề cân đối và quản lý tốt nguồn nước, khả năng khai thác các nguồn nước tưới bổ sung để có các giải pháp tập trung chỉ đạo. Chủ động xây dựng các phương án chống hạn cho cây trồng, đặc biệt là diện tích cây công nghiệp có giá trị kinh tế cao.

Khẩn trương khôi phục hạ tầng và sản xuất

Thách thức lớn nhất hiện nay là việc khắc phục hậu quả mưa lũ để kịp tiến độ xuống giống. Theo Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk, hiện nay, các hồ chứa cơ bản đã tích đủ nước, tuy nhiên, hiện có tới 41 hạng mục công trình bị hư hại do mưa lũ, cần nguồn kinh phí khắc phục lên tới 455 tỷ đồng. Trong đó, các công trình trọng điểm như kênh chính hồ Ea Knao (xã Yang Mao), hồ Cư Păm (xã Dang Cang) và trạm bơm Đơng Kriêng (xã Liên Sơn Lắk) đang cần được sửa chữa cấp bách để bảo đảm nước tưới trong vụ Đông Xuân.

Đối với hệ thống công trình kênh mương thuộc Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam quản lý cũng bị hư hỏng nặng, đặc biệt là hệ thống thủy nông Đồng Cam. Tuy nhiên, đến thời điểm này, toàn bộ các hạng mục bị hư hỏng đã đồng loạt triển khai khắc phục. Công ty cũng như Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu vực phía Đông tỉnh cũng huy động tối đa nhân lực, các đơn vị nhà thầu để triển khai, với mục tiêu là sớm bảo đảm điều kiện thông kênh để đưa nước tưới phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân theo đúng tiến độ.

Tại xã Krông Ana, một trong những vùng trũng chịu ảnh hưởng nặng, chính quyền xã đã chủ động triển khai phương án khôi phục sản xuất ngay khi nước bắt đầu rút. Tại thôn 1 Bình Hòa có 465 ha, mọi năm, khoảng 20/11 là vùng này đã gieo sạ lúa vụ Đông Xuân, nhưng năm nay, đến thời điểm này nước trong ruộng vẫn chưa rút, có nơi vẫn còn ngập 1 - 2 m nên phải chờ cho đến khi nước rút, bà con mới xuống giống.

Ông Phan Thanh Việt, Phó Chủ tịch UBND xã Krông Ana cho biết: Với phương châm “nước rút đến đâu, làm đất đến đó”, xã đã huy động lực lượng công an, quân sự và đoàn thanh niên hỗ trợ người dân vệ sinh đồng ruộng, tiêu độc khử trùng nguồn nước. Hiện tại, xã tập trung nạo vét kênh mương để bảo đảm tưới tiêu cho khoảng 4.000 ha diện tích lúa nước dự kiến xuống giống vào cuối tháng 12/2025. Đồng thời, địa phương đã chuẩn bị đầy đủ vật tư, hóa chất để xử lý môi trường, phòng trừ dịch bệnh trên cây trồng vật nuôi sau mưa lũ.

Để bảo đảm kế hoạch sản xuất và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng yêu cầu các địa phương đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả, gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ để nâng cao hiệu quả sản xuất. Đối với những vùng khả năng bị hạn hán kéo dài, thiếu nước tưới cần chuyển đổi cơ cấu cây trồng cạn có nhu cầu nước tưới ít hơn như bắp, sắn, lạc, vừng..., hoặc chuyển dịch mùa vụ gieo trồng để tránh thiệt hại do khô hạn. Trên đất lúa chuyển đổi cần quy hoạch bố trí gieo trồng tập trung cùng nhóm cây trồng như vùng bắp lai, vùng đậu đỗ các loại…, để dễ điều tiết nguồn nước tưới.

Minh Thuận