Mưa lũ khiến hệ thống thủy nông Đồng Cam bị sạt lở, bồi lấp, hư hỏng nặng

Đợt mưa lớn kéo dài những ngày qua kết hợp với việc thủy điện xả lũ đã khiến hệ thống kênh mương thủy lợi ở phía Đông Đắk Lắk bị thiệt hại nặng nề. Khu vực đập đầu mối và nhiều đoạn kênh thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam bị sạt lở, bồi lấp, hư hỏng nặng, tạo ra áp lực lớn trước thềm vụ sản xuất Đông Xuân đang đến gần.

Theo báo cáo của Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam, mưa lũ lớn đã gây hư hỏng nghiêm trọng hệ thống công trình, đặc biệt tại các tuyến kênh thuộc hệ thống Đồng Cam - nơi nước sông Ba dâng nhanh, tràn vào làm vỡ kênh, bồi lấp, sạt lở nhiều vị trí.

Dù các hồ chứa nước do đơn vị quản lý vẫn vận hành an toàn, song hệ thống kênh mương đã bị thiệt hại nặng nề.

Đập đầu mối kênh chính Bắc thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam bị sạt lở nặng do mưa lũ.

Kết quả kiểm tra đánh giá sơ bộ đến ngày 22/11 cho thấy khối lượng thiệt hại cần khắc phục lên đến 26.000 m³ đất đào, 60.000 m³ đất đắp, 3.200 m³ bê tông các loại, với tổng kinh phí ban đầu dự kiến khoảng 45 tỷ đồng. Hiện nhiều đoạn kênh vẫn còn ngập sâu, đường vào bị chia cắt, khiến công tác kiểm tra, thống kê thiệt hại gặp nhiều khó khăn.

Ông Nguyễn Văn Nhành, Phó Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam, cho biết: “Thiệt hại lần này rất nghiêm trọng, xảy ra đồng loạt trên diện rộng. Công ty đang huy động tối đa nhân lực để vừa theo dõi diễn biến mưa lũ, vừa rà soát, đánh giá mức độ hư hỏng, chuẩn bị lực lượng khắc phục”.

Một đoạn kênh chính Nam tại vị trí K19+045 thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam (đối diện UBND xã Hòa Phong cũ) bị sạt lở, vỡ một phía bờ kênh.

Theo ông Nhành, áp lực lớn nhất hiện nay là thời gian. Bởi chỉ còn chưa đầy một tháng nữa, vụ Đông Xuân sẽ bắt đầu, trong khi đơn vị phải đảm bảo cấp nước tưới tiêu cho hơn 19.000 ha diện tích sản xuất nông nghiệp tại khu vực phía Đông tỉnh, trong đó riêng hệ thống Đồng Cam là gần 15.000 ha. Nếu các tuyến kênh bị hư hỏng không được xử lý khẩn cấp, nguy cơ thiếu nước đầu vụ là rất lớn.

Tại thôn Phong Hậu, xã Phú Hòa 1, nơi nhiều diện tích lúa và hoa màu phụ thuộc vào nguồn nước từ hệ thống Đồng Cam, người dân đang đứng ngồi không yên. Anh Nguyễn Ngọc Chiến, một hộ dân ở khu vực này bày tỏ sự lo lắng: “Thấy kênh mương bị sạt lở, bồi lấp nhiều đoạn, bà con chúng tôi rất lo. Vụ Đông Xuân là vụ chính, nếu nước không về kịp thì hoạt động sản xuất sẽ bị ảnh hưởng. Mong các cơ quan sớm khắc phục”.

Nỗi lo của anh Chiến cũng là tâm trạng chung của nhiều hộ nông dân vùng này. Bởi lẽ, hệ thống Đồng Cam được xem là “mạch sống” của hàng chục nghìn hecta lúa, mía, hoa màu. Một khi kênh mương bị tổn hại, cả vùng sản xuất rộng lớn sẽ bị ảnh hưởng.

Đoạn kênh qua thôn Phú Sen Tây (xã Phú Hòa 1) bị sạt lở, bồi lấp.

Trước những thiệt hại nói trên, Công ty TNHH Một thành viên Thủy nông Đồng Cam đề xuất UBND tỉnh có hướng chỉ đạo kiểm tra, đánh giá tình hình thiệt hại và có giải pháp khắc phục kịp thời, bởi phần lớn tuyến kênh bị hư hại cần phương tiện cơ giới lớn, khối lượng đất đá phải xử lý là rất nhiều.

“Công ty kiến nghị UBND tỉnh ban hành cơ chế đặc thù, cho phép các đơn vị thiết kế và thi công phối hợp, đồng hành cùng công ty ngay từ giai đoạn kiểm tra, lập phương án đến triển khai khắc phục kịp thời, bảo đảm cấp nước cho bà con theo lịch gieo sạ lúa vụ Đông Xuân trà đầu từ ngày 20/12/2025 - 10/1/2026”, ông Nhành nói.

Cũng theo ông Nhành, đến thời điểm này, dù còn nhiều điểm bị chia cắt, nhưng đơn vị vẫn đang chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và ngành nông nghiệp để thống nhất phương án ứng phó. Việc theo dõi chặt chẽ mưa lũ và thực hiện vận hành hồ chứa đúng quy trình cũng đang được ưu tiên nhằm đảm bảo an toàn công trình và vùng hạ du.

Việt An