Xanh hóa sản xuất để nâng sức cạnh tranh

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế tất yếu, khi doanh nghiệp vừa nỗ lực đổi mới công nghệ, xanh hóa sản xuất, vừa được Nhà nước hỗ trợ bằng nhiều chính sách ưu đãi.

Đây là động lực quan trọng giúp doanh nghiệp gia nhập sâu hơn vào các chuỗi cung ứng quốc tế khắt khe như hiện nay.

Chuyển biến tích cực

Một trong những hướng đi nổi bật của Công ty Cổ phần Công nghiệp gỗ Trường Thành (Khu công nghiệp Hòa Hiệp, phường Hòa Hiệp) là phát triển mô hình sản xuất gỗ thành phẩm - dòng sản phẩm có giá trị xuất khẩu cao, được các thị trường EU, Mỹ, Nhật Bản ưa chuộng. Toàn bộ nguyên liệu được doanh nghiệp cam kết sử dụng từ gỗ rừng trồng có chứng chỉ, kết hợp gỗ nhập khẩu từ những khu vực an toàn, nhằm bảo đảm nguồn cung bền vững, không khai thác rừng tự nhiên. Đây không chỉ là hướng phát triển phù hợp với xu thế xanh hóa ngành gỗ, mà còn khẳng định nỗ lực của doanh nghiệp trong việc xây dựng thương hiệu gỗ Việt trên thị trường toàn cầu.

Ông Hà Hùng Vĩ, Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghiệp gỗ Trường Thành, cho biết: “Hầu hết khách hàng xuất khẩu ở Mỹ, châu Âu, Nhật Bản đều yêu cầu sản phẩm gỗ không sử dụng nguyên liệu từ rừng tự nhiên. Doanh nghiệp phải cam kết dùng gỗ rừng trồng, gỗ nhập khẩu từ vùng địa lý tích cực và loài không rủi ro để đáp ứng các quy định nghiêm ngặt. Không dừng lại ở nguyên liệu, doanh nghiệp còn loại bỏ hóa chất độc hại trong sản xuất, đầu tư hệ thống hút bụi công nghiệp, xử lý chất thải hiện đại nhằm bảo đảm môi trường. Đây là bước chuyển cần thiết để sản phẩm khẳng định uy tín trên thị trường toàn cầu.”.

Công ty Cổ phần Công nghiệp gỗ Trường Thành (Khu công nghiệp Hòa Hiệp, phường Hòa Hiệp) cam kết sử dụng từ gỗ rừng trồng có chứng chỉ, kết hợp gỗ nhập khẩu từ những khu vực an toàn phù hợp với xu hướng sản xuất xanh.

Tương tự, Công ty Cổ phần An Hưng, một đơn vị trong chuỗi cung ứng ngành dệt may cho các nhãn hàng lớn đã và đang xanh hóa quy trình sản xuất. Bà Bùi Thị Kim Son, Trưởng phòng Tổ chức nhân sự công ty này, cho hay: “Doanh nghiệp chuyển từ sử dụng than đá sang than củi trấu trong lò hơi, vừa thân thiện môi trường vừa tiết kiệm chi phí. Tro thải được tái sử dụng làm phân bón. Ngoài ra, công ty đầu tư điện mặt trời cho ba nhà máy, hướng đến nguồn nguyên liệu tái chế, có nguồn gốc tự nhiên để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ khách hàng”.

Ở lĩnh vực vệ sinh môi trường, Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Phú Yên đã đầu tư xe ép kín chuyên dụng để giảm ô nhiễm thứ cấp, hạn chế mùi hôi và nước rỉ trong quá trình vận chuyển rác. Doanh nghiệp này cũng tận dụng rác thải từ việc cắt tỉa cây xanh để ủ làm phân bón, nghiên cứu công nghệ xử lý chất thải hầm cầu để tái sử dụng trong nông nghiệp. Những việc làm này không chỉ giảm thiểu ô nhiễm mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn tại địa phương.

Trợ lực kịp thời

Thực tế cho thấy, ngày càng nhiều doanh nghiệp nỗ lực tạo lập giá trị thương hiệu, gắn trách nhiệm xã hội với môi trường. Tuy vậy, các chuyên gia chỉ ra rằng, vẫn còn nhiều doanh nghiệp sử dụng công nghệ lạc hậu, hiệu quả thấp, gây tác động tiêu cực đến môi trường. Để khắc phục tình trạng này, ngoài nỗ lực nội tại, doanh nghiệp cần tận dụng các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và địa phương.

Những năm qua, nhiều chương trình đã được triển khai, tiêu biểu như: Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030; Chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 - 2030. Các chương trình này hướng đến mục tiêu giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả tài nguyên, năng lượng, đồng thời giảm phát thải trong sản xuất - kinh doanh. Song song đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW về ứng dụng khoa học - công nghệ trong phát triển sản xuất cũng đang tạo hành lang pháp lý quan trọng cho doanh nghiệp.

Công ty Cổ phần An Hưng thực hiện xanh hóa quy trình sản xuất.

Đặc biệt, từ ngày 22/8/2025, Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chính thức có hiệu lực, quy định rõ tiêu chí môi trường để xác nhận dự án đầu tư xanh. Theo đó, dự án phải đáp ứng các yêu cầu như: sử dụng công nghệ và thiết bị tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường; được cấp nhãn năng lượng hoặc nhãn sinh thái; ứng dụng lưới điện thông minh… Việc đáp ứng tiêu chí này mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn tín dụng xanh với lãi suất ưu đãi, thời hạn vay dài hơn; đồng thời có thể phát hành trái phiếu xanh để huy động vốn trung và dài hạn. Đây là cú hích quan trọng để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ hiện đại, sạch hơn và hiệu quả hơn.

Dù chính sách hỗ trợ đã và đang mở ra nhiều cơ hội, song yếu tố quyết định vẫn là bản thân doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Tấn Thuần, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, để không bị loại khỏi cuộc chơi, doanh nghiệp phải thay đổi tư duy, quan tâm đến tính xanh trong toàn bộ chuỗi sản xuất - cung ứng. Mỗi doanh nghiệp trước hết phải đổi mới tư duy quản trị, nâng cao trình độ công nghệ, cam kết trách nhiệm xã hội. Cùng với đó, cần tranh thủ tối đa sự hỗ trợ từ các cơ chế, chính sách của Trung ương và của tỉnh, nhất là trong đổi mới công nghệ, tiết kiệm năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo.

Hồ Như