Buôn làng đổi thay nhờ chính sách (kỳ cuối)

Kỳ cuối: Những “cầu nối” lan tỏa chính sách

Chương trình 1719 được triển khai hiệu quả có vai trò to lớn của đội ngũ người uy tín, cán bộ cơ sở, chính quyền địa phương. Bằng uy tín, kinh nghiệm, sự gương mẫu, nhiệt tình và cách thức triển khai phù hợp, họ không chỉ thuyết phục bà con tin và làm theo mà còn vun đắp tình đoàn kết, giữ vững ổn định vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi trên địa bàn tỉnh.

Những câu chuyện thực tế từ buôn làng cho thấy khi chính sách được tuyên truyền, thực sự đi vào cuộc sống, người dân không chỉ thụ hưởng mà còn chủ động tham gia, góp phần tạo nên sự đổi thay bền vững.

 Hạt nhân gắn kết cộng đồng

Buôn Ea Sar (xã Ea Knốp) được đầu tư về hạ tầng cơ sở, hỗ trợ sản xuất, làm nhà ở theo Chương trình 1719. Để phát huy hiệu quả nguồn vốn, tránh tư tưởng trông chờ ỷ lại, Trưởng buôn Y Thin Byă phối hợp với chính quyền xã tổ chức họp dân, phân tích mục đích, ý nghĩa của chương trình, đề xuất làm ngay tuyến đường huyết mạch liên thôn, buôn và đi vào khu sản xuất của người dân.

Y Thin đứng ra tuyên truyền, vận động các hộ dọc hai bên đường tự nguyện giải phóng mặt bằng, hiến đất mở rộng đường thêm mỗi bên 2 m. Không chỉ xông xáo trong công tác tuyên truyền, vận động, ông Y Thin Byă còn phát huy vai trò đầu tàu gương mẫu trong phát triển kinh tế gia đình với mô hình trồng vải, mắc ca, lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm và canh tác theo hướng bền vững, rồi ông truyền đạt lại kinh nghiệm cho các hộ được hỗ trợ phát triển sản xuất từ nguồn vốn của Chương trình 1719 để bà con làm theo. Ông Y Thin còn tạo dựng mối quan hệ với trưởng điểm nhóm Tin Lành trên địa bàn, tranh thủ tiếng nói của họ trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào có đạo không tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Ông Y Thin Byă, Trưởng buôn Ea Sar, xã Ea Knốp chia sẻ kinh nghiệm trồng cà phê cho bà con trong buôn. Ảnh: Y. Ngọc

Trước đây, đời sống bà con thôn Đá Bàn (xã Tây Sơn) thiếu thốn đủ bề, nước sinh hoạt khó khăn, ban đêm điện đóm leo lét. Nhờ Chương trình 1719, bộ mặt nông thôn đã khác hẳn, nước sạch dẫn về tận hộ, đường có điện sáng, nhiều hộ được hỗ trợ sinh kế. Quan trọng hơn, bà con đồng lòng xóa bỏ nhà tạm, nỗ lực xây dựng cuộc sống mới khang trang, ổn định hơn.

Với vai trò người có uy tín của thôn Đá Bàn, ông Ma Dĩnh thường xuyên nhắc nhở, vận động bà con chăm lo lao động sản xuất, đặc biệt là cố gắng cho con cái học hành đến nơi đến chốn. Ông thường nêu gương những hộ như gia đình Ma Giang - dù khó khăn vẫn nuôi con học thành tài - để khích lệ các gia đình khác noi theo. Chính bản thân ông cũng là tấm gương sáng khi cả bốn người con đều được chăm lo ăn học đàng hoàng, có việc làm ổn định.

Ông Trần Minh Thân, Chủ tịch UBND xã Tây Sơn nhận định: “Chính sách của Nhà nước muốn đi vào cuộc sống phải có sự chung tay của cộng đồng, trong đó vai trò của trưởng thôn, buôn, người uy tín là then chốt. Họ là những người nói bà con nghe, bà con tin, vừa là cầu nối, vừa là tấm gương giúp đồng bào hiểu đúng, làm đúng và lan tỏa tinh thần đoàn kết, tự lực vươn lên”.

“Cán bộ nào, phong trào ấy”

Xã Cư Pui có trên 5.000 hộ với trên 27.000 khẩu, sinh sống tại 25 thôn, buôn, đồng bào DTTS chiếm hơn 75%. Khi triển khai các dự án của Chương trình 1719, xã Cư Pui cho từng thôn, buôn họp xét, bình chọn những hộ đủ điều kiện hỗ trợ theo quy định, danh sách được dán công khai tại nhà sinh hoạt cộng đồng. Tùy vào thế mạnh, phong tục, tập quán sản xuất và nguyện vọng của người dân, xã đề xuất cấp bò vỗ béo cho các hộ dân tộc H’Mông, bò sinh sản cho các hộ dân tộc Êđê hoặc hỗ trợ trồng cà phê, trồng dứa.

Trước thực tế nhiều hộ nghèo ở các thôn, buôn trên địa bàn xã Cư Pui chọn trồng dứa nhưng đầu ra của loại quả này còn bấp bênh, năm 2024, UBND xã Cư Pui đã chủ trì, vận động thành lập Tổ hợp tác sản xuất và tiêu thụ dứa với trên 50 thành viên. Đồng thời, UBND xã chủ động tìm hiểu, kết nối các công ty có uy tín trong lĩnh vực chế biến, tiêu thụ quả dứa về làm việc, tham quan, tìm hiểu vùng nguyên liệu trên địa bàn xã và thương thảo, ký hợp đồng tiêu thụ. Ông Nguyễn Minh Nghiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Cư Pui cho biết, hợp đồng tiêu thụ dứa có sự tham gia của UBND xã chính là sự ràng buộc về mặt pháp lý, tạo niềm tin cho người dân và cả phía công ty. UBND xã còn có vai trò trung gian, tiến hành kiểm tra, giám sát, ổn định tình hình, tránh việc tranh mua tranh bán, gây “nhiễu” thị trường. Hiệu quả của chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất cũng như vai trò, trách nhiệm, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền xã được minh chứng qua thu nhập cao và ổn định của các hộ trồng dứa. Và cây dứa thực sự trở thành cây “xóa đói giảm nghèo” của bà con.

Ông Ma Dĩnh, người có uy tín ở thôn Đá Bàn, xã Tây Sơn chia sẻ kinh nghiệm làm công tác tuyên truyền, vận động tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: L. Hảo

“Cán bộ nào, phong trào ấy” chính là câu nói phản ánh đúng tình hình thực tế thực hiện việc xóa nhà tạm, nhà dột nát theo Chương trình 1719 ở xã Cư Pơng. Được thành lập trên cơ sở hợp nhất giữa xã Cư Pơng (cũ) và xã Ea Sin, xã Cư Pơng hiện có 24 thôn, buôn với dân số 17.867 nhân khẩu, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 65%. Tính đến thời điểm sáp nhập xã vào ngày 1/7, việc xóa nhà tạm, nhà dột nát theo Chương trình 1719 gần như chưa triển khai, 29 ngôi nhà cần xây mới và sửa chữa vẫn chưa khởi công.

Trước tình hình ấy, ngay sau khi thành lập xã mới vào ngày 1/7, Cư Pơng đã huy động toàn bộ hệ thống chính trị xắn tay vào cuộc với quyết tâm cao nhất, đặt mục tiêu không những hoàn thành mà còn hoàn thành trước hạn toàn bộ các ngôi nhà xây mới và sửa chữa. Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Thế Anh chủ động gặp mặt, nói chuyện với nhà thầu, đề nghị họ vừa làm vừa hỗ trợ xem như góp tay cùng chính quyền xã làm công tác an sinh xã hội; động viên thợ thắp điện làm vào buổi tối, căng bạt thi công cả khi trời mưa. Cuối buổi làm việc trong tuần hoặc vào ngày nghỉ cuối tuần, hay bất cứ khi nào bố trí được thời gian, ông Thế Anh và các cán bộ xã đến từng công trình kiểm tra tiến độ, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; vận động bà con dòng họ cùng góp sức xây dựng. Thời gian cao điểm thì huy động cả lực lượng đoàn viên thanh niên tham gia. “Tôi luôn nghĩ, để chính sách phát huy hiệu quả thiết thực thì phải linh hoạt, quan trọng là công trình hữu ích, phục vụ tốt cho đời sống của bà con. Vì vậy, ngoài số tiền 80 triệu đồng do nguồn vốn Chương trình 1719 hỗ trợ, khi người dân đề nghị thêm vốn đối ứng để làm nhà to rộng hơn, chúng tôi nhất trí ngay”, ông Nguyễn Thế Anh cho biết.

Sự quyết liệt, sâu sát, linh hoạt và chủ động của cả hệ thống chính trị xã Cư Pơng đã mang lại kết quả vượt mong đợi. Các công trình được thi công với tiến độ “thần tốc”, hoàn thành trước thời hạn đề ra. Dù xuất phát muộn, lại gặp nhiều khó khăn song xã Cư Pơng đã cán đích nhiệm vụ xóa nhà tạm, nhà dột nát trước thời hạn; các công trình đều bảo đảm về chất lượng xây dựng.

Yến Ngọc - Lê Hảo - Hồng Thủy