Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk góp ý nhiều nội dung quan trọng về dự thảo nghị quyết y tế và giáo dục

Sáng 17/11, tại Tổ thảo luận số 15 Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk đã đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sát thực tiễn đối với các dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết 71 về phát triển GD-ĐT và Nghị quyết 72 về tăng cường bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Cân nhắc kỹ nguồn lực, hạ tầng và tính bền vững trong các chính sách về chăm sóc sức khỏe Nhân dân

Góp ý xây dựng dự thảo nghị quyết một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk đánh giá, việc ban hành một nghị quyết mới nhằm thể chế hóa đầy đủ tinh thần của Nghị quyết 72 là rất cần thiết, nhất là trong bối cảnh ngành y tế thời gian qua đã nỗ lực nhưng vẫn còn nhiều khó khăn từ thực tiễn, khiến việc chăm sóc, điều trị và nâng cao sức khỏe nhân dân chưa đạt như mong muốn. Chính vì vậy, việc Quốc hội xem xét một cơ chế mạnh mẽ, đủ sức tạo đột phá là hết sức quan trọng để ngành y tế có điều kiện thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được giao.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk phát biểu thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đại biểu bày tỏ sự tán đồng khi dự thảo Nghị quyết thể hiện khá rõ những chủ trương lớn, trong đó nổi bật là việc ưu tiên phòng bệnh và y tế dự phòng. Điều này không chỉ phù hợp quan điểm chung của Đảng và Nhà nước, mà còn là sự thể hiện trách nhiệm đối với quyền lợi chăm sóc sức khỏe của người dân, nhất là trong việc mở rộng quyền tiếp cận dịch vụ y tế và giảm chi phí khám chữa bệnh, là vấn đề cử tri và người dân luôn đặc biệt quan tâm.

Cùng với đó, đại biểu đánh giá cao định hướng tập trung phát triển y tế cơ sở và y học cổ truyền thông qua việc quan tâm hơn đến các chế độ tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế tuyến đầu.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt nêu rõ: Thực tiễn cho thấy thu nhập thấp đã trở thành rào cản lớn, khiến việc giữ chân nhân lực y tế ở cơ sở gặp nhiều khó khăn. Việc Nghị quyết đưa nội dung này vào là điểm rất tích cực, phù hợp với mục tiêu chuyển trọng tâm từ điều trị sang phòng bệnh chủ động đã được xác định trong các văn kiện của Đảng.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 15. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Nguyễn Thị Thu Nguyệt cũng cho rằng việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong ngành y tế, nhất là quản lý sức khỏe bằng sổ sức khỏe điện tử và số hóa hồ sơ, là hướng đi cần thiết.

Tuy nhiên, đại biểu lưu ý để triển khai đồng bộ cần phải xem xét kỹ điều kiện hạ tầng, bởi ở nhiều vùng sâu, vùng xa vẫn còn thiếu điện, thiếu sóng hoặc dữ liệu ngành y tế chưa thật sự đầy đủ và đồng bộ.

Nếu triển khai đại trà ngay, sự chênh lệch về điều kiện thực tế dễ dẫn đến bất cập, khiến mục tiêu lớn khó đạt được như kỳ vọng. Theo đại biểu, Chính phủ cần cân nhắc triển khai thí điểm trước khi nhân rộng, đồng thời đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng viễn thông và dữ liệu ngành y tế.

Từ những phân tích đó, đại biểu bày tỏ sự băn khoăn về khả năng bố trí và cân đối nguồn lực. Với phạm vi điều chỉnh rộng, nhiều chính sách giảm gánh nặng chi phí cho người dân, yêu cầu đầu tư lớn cho y tế cơ sở và chuyển đổi số, nếu không tính toán kỹ lưỡng, ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm y tế có thể gặp áp lực rất lớn, ảnh hưởng tính bền vững lâu dài.

Đại biểu tham gia thảo luận tổ. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Bên cạnh đó, khi đặt mục tiêu thu hút tư nhân tham gia vào lĩnh vực y tế cơ sở và y tế dự phòng, cần chú ý rằng mức lợi nhuận trong lĩnh vực này khá thấp; vì vậy, Nghị quyết nên có thêm các cơ chế hỗ trợ, ưu đãi phù hợp để tạo động lực cho khu vực tư nhân gắn bó lâu dài.

Đại biểu đề nghị Chính phủ và Bộ Y tế phải tính toán hết sức kỹ lưỡng để đảm bảo Nghị quyết sau khi ban hành vừa khả thi, vừa mang tính bền vững, đáp ứng được kỳ vọng của Nhân dân.

Tháo gỡ nút thắt cơ chế, tạo đột phá cho phát triển giáo dục

Góp ý xây dựng dự thảo Nghị quyết thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk) cho rằng, trong thời điểm Quốc hội đang thảo luận, sửa đổi ba dự án luật liên quan đến giáo dục gồm Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp, Nghị quyết đặc thù lần này không nên trùng lặp nội dung với các dự án luật, mà cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi mà các luật không thể hoặc chưa thể giải quyết hết. Việc thiết kế Nghị quyết theo hướng ngắn gọn nhưng “đánh trúng trọng tâm” sẽ giúp hệ thống giáo dục tháo gỡ được nhiều nút thắt về cơ chế.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk) góp ý xây dựng dự thảo nghị quyết. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đặc biệt quan tâm đến quy định liên quan giảng viên đồng cơ hữu, đại biểu cho rằng, đây là quy định mới, được xây dựng nhằm huy động các chuyên gia, nhà khoa học, bác sĩ… đang công tác tại viện nghiên cứu, cơ sở khoa học hoặc bệnh viện tham gia giảng dạy, giúp tận dụng hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tuy nhiên, theo đại biểu, nếu không quy định rõ ràng về chế độ làm việc, thời gian công tác chính và mức độ tham gia giảng dạy, sẽ dễ nảy sinh tình trạng ghi danh giảng viên hình thức để mở ngành hoặc tăng chỉ tiêu đào tạo. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp trong dài hạn. Vì thế, đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần hướng dẫn thật rõ ràng, tránh để xảy ra tình trạng “đánh trống ghi tên” như đã từng xảy ra ở một số đơn vị.

Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh rằng cơ chế tự chủ tài chính của các trường đại học, cao đẳng phải đi đôi với cơ chế kiểm soát quyền lực. Trong bối cảnh sắp không còn hội đồng trường, quyền lực sẽ tập trung vào hiệu trưởng và bí thư Đảng ủy; do đó, việc quyết định mức thu nhập tăng thêm, hay ký hợp đồng lao động theo mức lương thỏa thuận với giảng viên nước ngoài, phải bảo đảm vừa tạo động lực phát triển, vừa tránh bất bình đẳng và hạn chế nguy cơ tiêu cực trong quản lý tài chính nội bộ.

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 15. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Một trong những nội dung được đại biểu Đỗ Chí Nghĩa đánh giá là tiến bộ và phù hợp với yêu cầu phát triển chất lượng nhân lực trình độ cao chính là chính sách hỗ trợ học bổng cho nghiên cứu sinh tiến sĩ trong nước.

Đại biểu nêu rõ thực tế lâu nay cho thấy nghiên cứu sinh trong nước thường phải tự đóng học phí, nhiều người còn gặp khó khăn trong việc xin cơ quan cho đi học. Trong khi đó, nghiên cứu sinh đi học ở nước ngoài lại nhận được đầy đủ chế độ hỗ trợ. Điều này khiến nghiên cứu sinh trong nước không toàn tâm nghiên cứu, ảnh hưởng đến chất lượng luận án và công trình khoa học.

Vì vậy, Nghị quyết bổ sung chính sách học bổng tiến sĩ trong nước là hoàn toàn phù hợp; đồng thời có thể nghiên cứu mở rộng hỗ trợ cho một số nghiên cứu sinh quốc tế để tăng cường hợp tác học thuật và nâng cao thương hiệu của các trường đại học Việt Nam.

Ngoài ra, đại biểu cho rằng cơ chế đặc thù cho đào tạo nghệ thuật, thể thao và sức khỏe được mở ra trong Nghị quyết lần này là điểm rất đáng chú ý. Đại biểu phân tích, đặc thù các ngành nghệ thuật đòi hỏi đào tạo từ rất sớm, thậm chí từ khi trẻ mới 5-6 tuổi. Thế nhưng, khi vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp, các em lại vướng quy định phải hoàn thành chương trình THCS mới được học trung cấp.

Nhiều năm qua, các trường nghệ thuật đều lúng túng, phải xin ý kiến cấp cao hoặc giải quyết từng trường hợp, gây mất thời gian và ảnh hưởng quyền lợi của học sinh. Khi giao cơ chế này cho Chính phủ quy định, các vướng mắc kéo dài sẽ được giải quyết triệt để, tạo điều kiện phát triển nhân tài cho lĩnh vực nghệ thuật và thể thao…

Lan Anh