Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk góp ý hoàn thiện các dự án luật về thuế và tiết kiệm, chống lãng phí

Chiều 5/11, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, thảo luận tại Tổ 15, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk đã đóng góp nhiều ý kiến tập trung vào các dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi); Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi): Cân nhắc chính sách thưởng vượt thu, tăng cường bảo mật và hoàn thuế tự động

Thảo luận tại tổ, đại biểu Ngô Trung Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho rằng quy định trong dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) về việc bổ sung thu nhập cho công chức ngành thuế khi vượt dự toán thu ngân sách cần được xem xét thận trọng. Việc vượt dự toán có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khách quan, không hẳn phản ánh năng lực hay công lao trực tiếp của cán bộ thuế.

Đại biểu đề nghị việc thưởng chỉ nên áp dụng khi có minh chứng rõ ràng về đổi mới, cải cách, tăng hiệu quả quản lý thu, đồng thời nhấn mạnh: Chính sách tiền lương cho công chức cần được cải cách đồng bộ, tránh chồng chéo và tạo cơ chế riêng lẻ cho từng ngành.

Đại biểu Ngô Trung Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội phát biểu thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Đối với quy định bù trừ số tiền nộp thừa - nộp thiếu, đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị cần quy định rõ cơ chế tự động bù trừ, tránh tình trạng người dân phải làm hồ sơ, thủ tục phức tạp, gây mất thời gian, phiền hà và không bảo đảm quyền lợi chính đáng của người nộp thuế.

“Nếu quy định không rõ ràng, sau này có thể phát sinh thêm các thủ tục như nộp hồ sơ đề nghị bù trừ, gây mất thời gian, phiền hà cho người dân và không bảo đảm quyền lợi chính đáng của người nộp thuế,” đại biểu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, về mức phạt chậm nộp 0,03%/ngày, đại biểu cho rằng cần xem xét kỹ các trường hợp chậm nộp do lỗi khách quan từ hệ thống kỹ thuật, tránh gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.

Tham gia góp ý cùng nội dung này, đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk, cho rằng dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) là đạo luật mang tính chuyên sâu, tác động trực tiếp đến môi trường đầu tư, kinh doanh và đời sống kinh tế - xã hội, cần được xem xét thấu đáo trên cơ sở thực tiễn.

Về bảo mật và công khai thông tin người nộp thuế, đại biểu nêu rõ: Thực tế thời gian qua cho thấy dữ liệu người nộp thuế chưa được bảo vệ chặt chẽ, đôi khi bị khai thác cho mục đích cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp.

Vì vậy, đề nghị bổ sung quy định cụ thể, chỉ công khai thông tin người nộp thuế sau khi đã áp dụng đầy đủ các biện pháp cưỡng chế mà đối tượng vẫn cố tình không thực hiện nghĩa vụ thuế, để vừa đảm bảo minh bạch, vừa bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.

Về hoàn thuế, đại biểu Lê Đào An Xuân thống nhất cao với chủ trương thực hiện hoàn thuế tự động như dự thảo Luật nêu, đồng thời đề nghị làm rõ cơ chế và thời hạn hoàn thuế tối đa.

“Hiện nay có doanh nghiệp chờ nhiều năm vẫn chưa được hoàn thuế, khiến chi phí vốn bị đội lên, làm giảm năng lực cạnh tranh. Do đó, cần quy định cụ thể trách nhiệm và thời hạn giải quyết của cơ quan thuế để đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước,” đại biểu Lê Đào An Xuân nhấn mạnh.

Đại biểu Lê Đào An Xuân, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk thảo luận về các dự án luật. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Liên quan đến chính sách thưởng vượt thu, đại biểu cho rằng đây là đề xuất hợp lý về mặt động viên, song cần được đặt trong chính sách tiền lương chung của hệ thống công vụ, tránh tạo cơ chế đặc thù riêng. “Việc tăng thu ngân sách là kết quả của sự vận hành tốt của nền kinh tế và sự đóng góp của cả xã hội, không thể chỉ coi là thành tích riêng của ngành thuế,” đại biểu phân tích.

Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi): Rõ ràng, công bằng và tránh lợi dụng chính sách

Đối với dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Ngô Trung Thành đề nghị cần ghi rõ mức giảm trừ gia cảnh ngay trong luật, không giao toàn bộ cho Chính phủ quy định, bởi đây là nội dung liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ công dân.

Đại biểu cho rằng, khi mở rộng danh mục thu nhập được miễn thuế, cần áp dụng kỹ thuật lập pháp linh hoạt, dẫn chiếu đến các quy định đã có trong các luật, nghị quyết khác của Quốc hội để bảo đảm tính thống nhất, tránh bỏ sót hoặc mâu thuẫn giữa các văn bản.

Ngoài ra, đại biểu cũng lưu ý nguy cơ lợi dụng chính sách khấu trừ từ thiện, nhân đạo để trốn thuế. Nếu quy định không chặt chẽ, sẽ có tình trạng chuyển lợi nhuận sang quỹ từ thiện để vừa được tiếng vừa giảm nghĩa vụ thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước…

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 15. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh cung cấp

Cũng trong nội dung này, đại biểu Lê Đào An Xuân góp ý khoản miễn thuế cho nhà đầu tư, chuyên gia khởi nghiệp chỉ nên áp dụng trong thời gian đầu hoạt động (ví dụ 5 năm) thay vì miễn toàn bộ vòng đời doanh nghiệp, để tránh tình trạng lợi dụng chính sách liên tục khởi nghiệp. Đại biểu cho rằng cần rà soát kỹ các chính sách miễn, giảm thuế để vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa bảo đảm công bằng về nghĩa vụ thuế giữa các đối tượng.

Dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí: Đẩy mạnh giáo dục, truyền thông về tiết kiệm và chống lãng phí 

Đóng góp ý kiến cho dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Lê Đào An Xuân cho rằng cần xác định rõ hơn tiêu chí thế nào là “không tiết kiệm” và “lãng phí” để tránh áp dụng tùy tiện.

Theo đại biểu, hiện luật mới dừng ở mức định nghĩa khái quát, nhưng trong thực tế việc xác định còn rất khó. Cần có hướng dẫn, tiêu chí cụ thể để các cơ quan dễ thực hiện và kiểm soát.

Đại biểu cũng băn khoăn về quy định xây dựng “chiến lược tiết kiệm và chống lãng phí” trong dự thảo. Đại biểu cho rằng, “chiến lược” nên dành cho các lĩnh vực có tầm định hướng dài hạn như phát triển kinh tế - xã hội, còn tiết kiệm, chống lãng phí nên được cụ thể hóa bằng chương trình hoặc kế hoạch hành động khả thi, gắn với từng ngành, địa phương.

Một điểm quan trọng khác được đại biểu nhấn mạnh: Tiết kiệm và chống lãng phí không chỉ là vấn đề quản lý mà còn gắn liền với văn hóa và lối sống của mỗi người dân. Muốn tiết kiệm trở thành thói quen xã hội thì phải giáo dục từ sớm, từ trong nhà trường; đồng thời cần có các chương trình truyền thông mạnh mẽ để hình thành nhận thức cộng đồng. Nếu chỉ chú trọng đến công tác thanh tra, kiểm tra thì sẽ không phải là giải pháp toàn diện và bền vững.

Lan Anh