Tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công

Tỉnh Đắk Lắk đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút” để hoàn thành chỉ tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trong bối cảnh vừa chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cùng những khó khăn, vướng mắc khác, tỉnh đang quyết tâm vượt qua thách thức để hoàn thành kế hoạch đề ra.

Tập trung kiện toàn bộ máy

Theo Sở Tài chính, đến nay kế hoạch vốn đầu tư công của tỉnh năm 2025 đã giao chi tiết đến từng dự án là hơn 13.092 tỷ đồng. Đến hết ngày 15/10, toàn tỉnh giải ngân hơn 5.583 tỷ đồng (bằng 42,64% kế hoạch, thấp hơn mức trung bình cả nước (50,7%).

Việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp là cải cách lớn về bộ máy nhưng bước đầu vẫn còn nhiều "điểm nghẽn" trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là công tác giải ngân vốn đầu tư công. Đơn cử như việc chuyển tiếp quản lý các chương trình, nhiệm vụ, dự án, kế hoạch đầu tư công trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp và thực hiện quy định tại Khoản 4 Điều 7 Nghị định số 125/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 của Chính phủ. Theo đó, phải thực hiện hợp nhất kế hoạch đầu tư công năm 2025 và kế hoạch đầu tư công năm 2024 kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân sang năm 2025 của tỉnh sau sắp xếp mới có thể tiếp tục thực hiện, làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân các dự án.

Chưa kể, một số dự án sau quá trình sắp xếp, hợp nhất và giao lại chủ đầu tư hết thời hiệu hợp đồng, phải điều chỉnh gia hạn hợp đồng mới có thể tiếp tục triển khai. Đối với phần vốn ngân sách huyện trước sắp xếp (hiện nay một phần lớn bàn giao về 3 ban quản lý dự án của tỉnh, phần còn lại giao xã mới làm chủ đầu tư) phải rà soát chi tiết từng nguồn thì mới có thể nhập dữ liệu vào hệ thống Tabmis để thực hiện giải ngân.

Các nhà thầu đang tăng tốc thi công Dự án thành phần 3 thuộc Dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 để hoàn thành trước ngày 19/12/2025.

Trước những thách thức đó, tỉnh cũng đã chỉ đạo các đơn vị rà soát những nhiệm vụ khi chuyển các ban quản lý dự án cấp huyện về cấp tỉnh. Đối với các đơn vị tiếp nhận dự án do cấp huyện chuyển về, phải sát sao trong tổ chức thực hiện, phối hợp chặt chẽ với địa phương để thực hiện tốt công tác đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) và các công việc khác có liên quan, hoàn thiện bộ máy tổ chức, bảo đảm tiếp nhận và triển khai thông suốt, hiệu quả, không gián đoạn, ảnh hưởng tỷ lệ giải ngân toàn tỉnh.

Gỡ khó về giải phóng mặt bằng

Một trong những khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công thời gian qua được xác định là do công tác bồi thường GPMB, hỗ trợ, tái định cư triển khai còn chậm. Trong đó có nhiều vướng mắc về xác định tính pháp lý của hồ sơ đất đai; thiếu nền tái định cư; người dân còn khiếu kiện về giá đền bù và chính sách tái định cư.

Với các nhà thầu, thời gian thi công kéo dài đồng nghĩa với tăng chi phí nhân công, vật tư, máy móc. Ông Nguyễn Thế Cường, Phó Giám đốc điều hành công trường Tuyến đường bộ ven biển tỉnh, đoạn kết nối xã Tuy An Đông - phường Bình Kiến (Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải) kiến nghị: "Chúng tôi mong các cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt và có giải pháp linh hoạt hơn. Nhà thầu sẵn sàng phối hợp cùng địa phương trong công tác GPMB, hỗ trợ người dân về nhân lực, thiết bị để tháo dỡ công trình".

Ở góc độ địa phương, nhiều xã, phường xác định công tác GPMB là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025. Ông Nguyễn Quốc Thắng, Chủ tịch UBND phường Bình Kiến cho biết, địa phương đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng đối thoại trực tiếp, giải quyết thấu đáo từng kiến nghị của người dân. Địa phương cũng phối hợp với Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất rà soát toàn bộ đơn giá bồi thường, bảo đảm đúng quy định để người dân yên tâm bàn giao mặt bằng. Song song đó, khu tái định cư phục vụ các dự án cũng đang được khẩn trương triển khai.

Nhà thầu công trình Tuyến đường bộ ven biển tỉnh vừa đẩy nhanh tiến độ thi công, vừa chờ mặt bằng sạch.

Về công tác xác định giá đất, ông Phạm Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thời gian qua, Sở đã tham mưu tỉnh ban hành nhiều thông báo, hướng dẫn về GPMB, tái định cư. Đối với nội dung giá đất, đơn vị đã ban hành công văn hướng dẫn các địa phương trong công tác thành lập hội đồng thẩm định giá đất cụ thể, thuê đơn vị tư vấn theo quy định để thực hiện công tác thẩm định giá nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB. Đối với giá cây trồng khác, Sở đã có tờ trình về việc đề nghị xây dựng “Quyết định quy định đơn giá bồi thường thiệt hại đối với cây trồng, vật nuôi trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” để thay thế các quyết định cũ.

Nhằm đưa công tác giải ngân vốn đầu tư công về đích đúng hẹn, UBND tỉnh cũng thường xuyên tổ chức các cuộc họp chuyên đề về xây dựng cơ bản. Đồng thời tổ chức các đoàn công tác kiểm tra thực địa từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm để kịp thời nắm bắt, giải quyết các khó khăn. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trương Công Thái yêu cầu các sở, ngành, đơn vị tập trung hướng dẫn, giám sát sau đầu tư, rà soát thủ tục hành chính, phân công cán bộ và giải quyết linh hoạt các vướng mắc, đặc biệt là trong công tác GPMB và điều chuyển nguồn vốn; cần xây dựng kế hoạch kiểm tra các công trình trọng điểm, công trình quan trọng, công trình có yếu tố dân sinh... Ngoài ra cần có sự phối hợp và thống nhất giữa các cấp, ngành, cơ quan đơn vị trong giải ngân vốn.

Khả Lê - Như Thanh