Chuyện thưởng ở SEA Games

Đoàn thể thao Việt Nam tham dự SEA Games 33 dự đoán sẽ gặt hái rất nhiều huy chương. Vì vậy, chuyện thưởng làm sao công bằng và nhân văn không đơn giản chút nào.

Theo Nghị định số 152/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định về một số chế độ với huấn luyện viên (HLV), vận động viên (VĐV) thể thao tham gia tập huấn, thi đấu được ban hành năm 2018, VĐV giành huy chương tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games) sẽ được thưởng lần lượt (theo màu huy chương) là 45 triệu đồng, 25 triệu đồng và 20 triệu đồng.

Với môn tập thể, nếu giành Huy chương Vàng (HCV), Huy chương Bạc (HCB), Huy chương Đồng (HCĐ) thì mỗi VĐV của tập thể đó được nhận mức lần lượt như trên; phá kỷ lục SEA Games được nhận thêm 20 triệu đồng.

Mức thưởng này đã áp dụng đối với 3 kỳ SEA Games gần nhất. Tại SEA Games 2019, tổng cộng tiền thưởng là 24,885 tỷ đồng cho các HLV và VĐV đạt thành tích. Con số này ở SEA Games 2022 là gần 23 tỷ đồng. Trong khi đó, số tiền chi thưởng SEA Games 32 tổng cộng 35,72 tỷ đồng, cao kỷ lục.

Thống kê này cho thấy sự ổn định trong chính sách Nhà nước, đảm bảo yếu tố công bằng và minh bạch, nhân văn trong ghi nhận thành tích của thể thao Việt Nam (TTVN). Sự khác nhau ở con số tổng tùy vào số huy chương của TTVN tại mỗi kỳ đại hội cũng như chất lượng thành tích, đó là những yếu tố không cố định.

Trưởng đoàn Nguyễn Hồng Minh thưởng “nóng” cho 2 vận động viên Nguyễn Thị Hương - Diệp Thị Hương giành Huy chương Vàng đầu tiên tại SEA Games 33. Ảnh: Đoàn TTVN

Ngoài tiền thưởng được dùng từ dự toán ngân sách thể dục thể thao hằng năm theo chế độ hiện hành của Nhà nước về phân cấp quản lý ngân sách nhà nước, các VĐV còn được thưởng “nóng”. Quỹ thưởng “nóng” lâu nay được xây dựng với sự hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.

Theo Cục Thể dục Thể thao, mức thưởng "nóng" năm nay được áp dụng đồng loạt cho tất cả VĐV, 10 triệu đồng cho mỗi tấm HCV, 5 triệu đồng cho HCB và 3 triệu đồng cho HCĐ. Đây là mức khích lệ kịp thời, được công bố ngay tại điểm thi đấu nhằm tôn vinh tinh thần thi đấu và tiếp thêm động lực cho các tuyển thủ, đặc biệt là những người đăng ký tham gia nhiều nội dung.

Điểm đáng chú ý là sự xuất hiện ngày càng rõ nét của các nguồn thưởng xã hội hóa - từ liên đoàn, doanh nghiệp, nhà tài trợ - phản ánh xu hướng phân tầng trong ghi nhận và khích lệ. Liên đoàn Võ thuật tổng hợp Việt Nam công bố thưởng tới 100 triệu đồng cho mỗi tấm HCV, vượt xa khung Nhà nước. Liên đoàn Taekwondo Việt Nam thưởng 700 USD, tương đương khoảng 18 triệu đồng; trong khi một số môn như rowing, canoeing hay điền kinh có thêm quỹ thưởng riêng do các doanh nghiệp đồng hành đóng góp.

Liên đoàn Điền kinh Việt Nam công bố thưởng "nóng" 1 tỷ đồng nếu toàn đội tuyển đạt mục tiêu 12 HCV đề ra bởi mục tiêu lớn nhất của điền kinh là tái chiếm ngôi số 1 mà Thái Lan đã giành hồi SEA Games 32. Ngoài ra, một số môn không treo thưởng hoặc không công bố mức thưởng "nóng" do chờ điều chỉnh sau khi VĐV có thêm các nguồn bổ sung khác đến từ chế độ đãi ngộ riêng của địa phương.

Do đó, quỹ thưởng phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ trực tiếp của các doanh nghiệp, các nhà đồng hành. Các doanh nghiệp thường có xu hướng thưởng cho các môn nổi bật bởi hiệu ứng lan tỏa sẽ tốt hơn các môn không được dư luận quan tâm. Thành ra, nhiều liên đoàn đang phải tự xoay xở vận động tài trợ để có thêm nguồn động viên cho VĐV của mình tại SEA Games 33.

Thưởng "nóng" ở SEA Games được nhìn nhận như sự đầu tư ngắn hạn nhưng giúp đem lại kết quả dài hạn. Một tấm HCV trong thể thao có thể tạo nên cảm hứng lớn, kéo theo sự quan tâm của truyền thông, tạo sức lan tỏa cho phong trào rèn luyện thể dục thể thao cũng như thúc đẩy nguồn lực xã hội hóa đầu tư cho hoạt động thể dục thể thao thành tích cao.

Những tấm huy chương danh giá có được nhờ nỗ lực rèn luyện và ý chí quyết tâm, sự đồng hành, ủng hộ của các tổ chức, doanh nghiệp và người hâm mộ chính là minh chứng rõ rệt nhất cho tinh thần “khích lệ và sẻ chia”, góp phần thúc đẩy TTVN tiếp tục khẳng định vị thế tại đấu trường khu vực.

Đông Nghi