Cần giải pháp cấp bách ngăn chặn sạt lở sông Krông Nô

Hàng chục héc-ta đất sản xuất ven sông Krông Nô đoạn qua địa bàn xã Nam Ka đang biến mất do sạt lở gây ra. Trước nguy cơ mất trắng nguồn tư liệu sản xuất và sinh kế của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, chính quyền địa phương đã và đang tìm kiếm các giải pháp bảo vệ đất đai cho người dân.

Thách thức kiểm soát hoạt động khai thác cát

Dọc sông Krông Nô là diện tích đất canh tác của người dân, chủ yếu là đất trồng lúa, cà phê và hoa màu. Nhiều năm nay, rất nhiều diện tích đất nông nghiệp bị sạt lở nghiêm trọng. Từ năm 2013 đến nay, tại các xã Nam Ka và Ea R’bin (thuộc huyện Lắk cũ) ghi nhận khoảng 20 điểm sạt lở với diện tích khoảng 80 ha, trong đó có 7 điểm sạt lở nặng, có những đoạn dài trên 500 m, khiến nhiều diện tích đất sản xuất của người dân bị xóa sổ.

Ghi nhận tại bờ sông đoạn qua địa phận buôn Krái, buôn Buốc và buôn Plao Siêng, nhiều vị trí bị khoét sâu, cuốn trôi không chỉ đất đai mà còn cả những cây trồng lâu năm. Bà L.T.M. (buôn Krái) cho hay, gia đình bà có 2 ha trồng cà phê dọc bờ sông Krông Nô. Mỗi năm diện tích đất sản xuất của gia đình bà đều bị thu hẹp dần, đến thời điểm hiện tại mất khoảng 2.000 m2 do sạt lở. Bà M. cũng như nhiều hộ dân khác đã nhiều lần kiến nghị với chính quyền địa phương để có giải pháp hỗ trợ và ngăn chặn tình trạng sạt lở. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, khiến người dân nơi đây sống trong nỗi lo lắng thường trực khi mùa mưa lũ về.

Nhiều diện tích cây trồng ở xã Nam Ka bị cuốn xuống sông do tình trạng sạt lở.

Được biết, dọc sông Krông Nô đoạn qua hai tỉnh Lâm Đồng và Đắk Lắk có 11 doanh nghiệp được cấp phép thăm dò, khai thác cát. Ngoài nguyên nhân do tác động của thiên tai, lũ lụt, kết cấu địa chất, xả nước của thủy điện và tác động của người dân trong việc tưới tiêu, sản xuất, còn có nguyên nhân của hoạt động khai thác cát diễn ra trong thời gian dài.

Theo nhận định của cơ quan chức năng, việc khai thác cát quá mức, đặc biệt là không tuân thủ nghiêm ngặt về vị trí, độ sâu khai thác theo giấy phép đã làm thay đổi nghiêm trọng thủy động lực học của dòng sông, phá vỡ kết cấu tự nhiên của lòng và bờ sông, dẫn đến tình trạng sạt lở ngày càng rộng và khó kiểm soát. Việc quản lý và giám sát hoạt động khai thác cát tại khu vực giáp ranh này đang trở thành thách thức lớn đối với cả hai địa phương.

Cần phối hợp giữa hai địa phương

Trước thực trạng các bờ sông bị sạt lở ngày càng mạnh, từ năm 2022 đến nay, chính quyền địa phương (xã Nam Ka và xã Ea R’bin thuộc huyện Lắk cũ) đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra để đề xuất giải pháp khắc phục nhằm ngăn chặn tình trạng này.

Sau sáp nhập và vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã Nam Ka đã phối hợp với Công an xã tổ chức nhiều đợt tuần tra dọc sông Krông Nô đoạn qua địa bàn buôn Krái và buôn Plao Siêng để tiếp tục ghi nhận hiện trạng và có đề xuất giải pháp phù hợp. Đầu tháng 9 vừa qua, chính quyền địa phương cũng đã có cuộc đối thoại với các hộ dân có đất sạt lở tại lưu vực sông Krông Nô (đoạn qua xã Ea R’bin cũ) để nắm bắt tình hình thiệt hại.

Mới đây, đoàn công tác của UBND tỉnh do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thiên Văn làm trưởng đoàn cũng có chuyến kiểm tra thực địa về tình hình sạt lở dọc bờ sông Krông Nô đoạn qua địa bàn xã Nam Ka. Sau chuyến kiểm tra, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lâm Đồng về việc phối hợp xử lý tình sạt lở bờ sông Krông Nô, đoạn giáp ranh giữa hai tỉnh.

Bờ sông Krông Nô đoạn qua địa bàn xã Nam Ka bị khoét sâu do sạt lở.

Theo đó, tỉnh Đắk Lắk đề nghị tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, xác định nguyên nhân xảy ra sạt lở tại phần bờ tả sông Krông Nô đoạn sau đập thủy điện Buôn Tua Srah đến hết tuyến đường chính của xã Nam Ka với chiều dài khoảng 16 km (thuộc địa phận tỉnh Lâm Đồng) để xử lý theo thẩm quyền. Đồng thời cung cấp thông tin kết quả xử lý để UBND tỉnh Đắk Lắk biết phục vụ công tác phối hợp quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản, tài nguyên nước, bảo vệ môi trường tại khu vực giáp ranh.

Liên quan đến hoạt động khai thác cát tác động đến bờ sông, Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đã có Công văn số 01960/SNNMT-ĐCKS ngày 5/9/2025 yêu cầu Công ty TNHH Phú Bình - Chi nhánh Đắk Lắk dừng hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ; đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường và các nghĩa vụ khác có liên quan theo quy định.

Về phía chính quyền địa phương, ông Nguyễn Chí Luận, Chủ tịch UBND xã Nam Ka cho biết, xã đã có văn bản đề xuất cấp trên về phương án xây dựng 3 công trình bờ kè chống sạt lở dọc sông Krông Nô với chiều dài 3.620 m. Cụ thể, công trình xử lý cấp bách kè chống sạt lở bờ sông Krông Nô đoạn qua buôn Krái, công trình xây dựng kè chống sạt lở đoạn từ cầu Nam Ka đến giữa buôn Krái và công trình xây dựng kè chống sạt lở đoạn trạm bơm Ea R’bin 1 đến cầu treo xã Nam Ka đoạn qua buôn Plao Siêng.

Hoàng Tuyết