Triển vọng mới cho thủy sản nước ngọt

Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường vùng nuôi, thị trường biến động khiến nhiều hộ nuôi tôm ở các phường Hòa Hiệp, Đông Hòa và xã Hòa Xuân gặp khó khăn. Thời gian gần đây, mô hình nuôi cá rô phi đơn tính với đầu ra tiêu thụ ổn định đã mở ra hướng đi mới cho nông dân nơi này.

Phường Hòa Hiệp có diện tích nuôi trồng thủy sản 347 ha, sản lượng 440 tấn/năm, tập trung ở khu vực hạ lưu sông Bàn Thạch, lâu nay chủ yếu nuôi tôm thẻ chân trắng. Từ năm 2010 đến nay, việc nuôi trồng thủy sản đối mặt với nhiều khó khăn như: dịch bệnh, ô nhiễm nguồn nước, biến đổi khí hậu, nguồn giống kém chất lượng, giá thức ăn tăng cao.

“Để giải quyết vấn đề này, từ năm 2024 đến nay, địa phương quy hoạch vùng nuôi khu vực sông Ngọn, sông Bàn Thạch và chuyển đổi từ nuôi tôm sang các loại thủy hải sản khác như: nuôi ốc hương trong ao cát; nuôi cá mú, cá rô phi đơn tính; xen canh cua tôm, nuôi ghép cá cua ốc… Hiện mô hình nuôi rô phi đơn tính có triển vọng hơn cả bởi kỹ thuật nuôi đơn giản, có nguồn giống và nguồn thức ăn bảo đảm và đặc biệt có công ty xuất khẩu sẵn sàng thu mua cho bà con”, ông Nguyễn Công Dũng, Phó Chủ tịch UBND phường Hòa Hiệp cho biết.

Công nhân Công ty TNHH Hùng Bang sơ chế cá rô phi cho đơn hàng xuất khẩu. Ảnh: CTV

Công ty TNHH Hùng Bang ở Khu công nghiệp Hòa Hiệp là doanh nghiệp xuất khẩu các sản phẩm chế biến từ cá rô phi vào thị trường EU, Nga, Trung Đông. Để bảo đảm nguyên liệu, công ty liên kết với 100 hộ dân trên địa bàn tỉnh nuôi cá rô phi theo quy trình kỹ thuật của công ty và bao tiêu toàn bộ đầu ra. Theo bà Phạm Thị Thu Liễu, Giám đốc công ty, hiện công suất chế biến của công ty đạt từ 35 - 50 tấn cá nguyên liệu/ngày. Các sản phẩm chế biến từ cá rô phi đang được thị trường đón nhận nên doanh nghiệp có kế hoạch nâng công suất lên 100 - 150 tấn nguyên liệu/ngày vào năm 2026. Hiện Công ty TNHH Hùng Bang muốn hợp tác với nhiều hộ nuôi để mở rộng vùng nguyên liệu và cam kết thu mua 100%.

Có thể nói, nuôi cá rô phi đơn tính thực sự là hướng đi mới với nhiều hộ dân ở vùng ven biển, ven sông. Việc chuyển đổi mô hình nuôi không chỉ giúp cải tạo vùng nuôi, cải thiện môi trường mà còn tạo sinh kế mới. Nông dân Nguyễn Trọng Cơ (xã Hòa Xuân) chia sẻ: “Chúng tôi được công ty hỗ trợ con giống, nguồn thức ăn và bao tiêu toàn bộ sản phẩm; được nhân viên kỹ thuật hướng dẫn quy trình, cách chăm sóc cá, vệ sinh ao nuôi cũng như phối trộn tỷ lệ thức ăn phù hợp. Điều này giúp chúng tôi yên tâm chuyển sang nuôi loại thủy sản mới”. Ông Trần Văn Phong (phường Hòa Hiệp) cho hay, ông mới chuyển toàn bộ diện tích nuôi tôm không hiệu quả sang nuôi cá rô phi được 2 tháng. Cá sinh trưởng tốt, ít bệnh và không kén thức ăn. Đầu ra đã được công ty cam kết thu mua 100% nên rất yên tâm.

Nhiều nông dân, hợp tác xã ký kết hợp tác cung cấp cá rô phi thương phẩm cho Công ty TNHH Hùng Bang.

Nhìn ra cả nước và thế giới, thị trường cá rô đang tăng trưởng mạnh mẽ. Theo thạc sĩ Võ Ngọc Trâm (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III), năm 2024, sản lượng cá rô phi toàn cầu khoảng 6,8 triệu tấn và có thể đạt 7,3 triệu tấn năm 2025. Hoa Kỳ, Nhật Bản, châu Âu, châu Mỹ Latinh là những thị trường nhập khẩu lớn trên thế giới. Tại Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu cá rô phi đạt trên 70 triệu USD và quý 1/2025 xuất khẩu cá rô phi sang Mỹ tăng 5% so với cùng kỳ, đạt gần 3 triệu USD.

“Để giảm áp lực nuôi độc canh tôm thẻ chân trắng, việc phát triển mô hình nuôi cá rô phi đơn tính là giải pháp khả thi, phù hợp với điều kiện khí hậu và môi trường nước của địa phương. Mô hình này có thể tận dụng hệ thống kết cấu hạ tầng sẵn có như kênh mương cấp nước, ao nuôi, máy bơm… Cùng với đó, kinh nghiệm thực tế của người nuôi về con nước, thủy triều kết hợp với kỹ thuật được chuyển giao sẽ là những thuận lợi để phát triển mô hình nuôi mới theo nhu cầu của thị trường”, bà Trâm chia sẻ thêm.

Hải Phong