Định vị, bảo vệ thương hiệu sầu riêng Việt

Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đã tiên phong xây dựng chuỗi sầu riêng xuất khẩu “luồng xanh”, một giải pháp mang tính đột phá nhằm nâng tầm vị thế sầu riêng Việt trên thị trường quốc tế.

Để làm rõ hơn về những mục tiêu của chiến lược này, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Đắk Lắk đã có cuộc trao đổi với ông LÊ ANH TRUNG, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk.

* Thưa ông, tại sao việc đạt được "luồng xanh" lại trở nên cấp thiết đối với ngành sầu riêng Việt Nam cũng như Đắk Lắk trong bối cảnh hiện nay?

Theo quy định, "luồng đỏ" là biểu tượng cho các lô hàng phải kiểm tra chặt chẽ, thậm chí kiểm tra 100% tại cửa khẩu, do chưa bảo đảm đầy đủ điều kiện kỹ thuật hoặc còn tiềm ẩn nguy cơ vi phạm an toàn thực phẩm.

Trong khi đó, "luồng xanh" là chuỗi sản xuất và xuất khẩu được kiểm soát chặt chẽ ngay từ gốc - từ vùng trồng, cơ sở đóng gói đến vận chuyển nên được ưu tiên thông quan nhanh, giảm chi phí, tăng độ tin cậy với thị trường nhập khẩu.

Với ngành sầu riêng Việt Nam, trong đó có Đắk Lắk thì việc đạt được "luồng xanh" không chỉ là “giấy thông hành” vào các thị trường khó tính như Trung Quốc, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU)… mà còn là điều kiện sống còn để bảo vệ thương hiệu quốc gia.

Bởi, chỉ cần một vài lô hàng vi phạm quy định về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng hay chất cấm như vàng O, cả ngành hàng sẽ phải trả giá. Chính vì vậy, việc xây dựng một chuỗi sản xuất - giám sát - kiểm soát - truy xuất đồng bộ mang tính cấp thiết, hướng tới tầm nhìn dài hạn là hình thành hệ sinh thái sầu riêng an toàn - minh bạch - bền vững.

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk.

* Ông có thể cho biết Hiệp hội đã và đang triển khai những giải pháp then chốt nào nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực tiễn sản xuất, xuất khẩu?

Chúng tôi xác định rõ ba nhóm giải pháp trọng tâm: thứ nhất là thiết lập chuỗi kiểm soát đồng bộ từ vùng trồng - đóng gói - xuất khẩu. Hiệp hội đang làm việc với các đơn vị khoa học, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, các doanh nghiệp, hợp tác xã để xây dựng chuỗi 10 - 15 vùng trồng kiểu mẫu, mỗi chuỗi sẽ có quy trình chuẩn, nhật ký điện tử, tiêu chuẩn hóa canh tác và kiểm soát dư lượng đầu vào.

Thứ hai là xây dựng các phòng xét nghiệm - tạo "chốt chặn" an toàn: Trước khi trái sầu riêng được đóng gói, phòng xét nghiệm độc lập sẽ lấy mẫu ngẫu nhiên tại vườn hoặc kho để kiểm tra các chỉ tiêu dư lượng, vàng O, cadimi…. Đây là lớp "bảo hiểm" cuối cùng để ngăn chặn rủi ro, bảo đảm lô hàng sạch tuyệt đối trước khi xuất khẩu.

Thứ ba là ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc. Mỗi trái sầu riêng sẽ gắn mã QR, giúp người mua biết được vườn trồng, cơ sở đóng gói, thời gian thu hoạch, kết quả kiểm nghiệm. Đây là cách duy nhất để nâng cao tính minh bạch và củng cố niềm tin của thị trường quốc tế.

Để bảo đảm tính khả thi của các giải pháp, Hiệp hội đang tập huấn cho nông dân, hỗ trợ phần mềm, chuẩn hóa hồ sơ và huy động sự vào cuộc từ doanh nghiệp, chính quyền địa phương.

* Vậy Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk sẽ gắn kết và phối hợp như thế nào giữa các chủ thể quan trọng trong chuỗi cung ứng nhằm đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong việc xây dựng ngành hàng sầu riêng Việt an toàn và bền vững, thưa ông?

Chúng tôi xác định rằng, trong chuỗi cung ứng, người nông dân là trung tâm, doanh nghiệp là đầu tàu và nhà khoa học là người dẫn đường, còn Hiệp hội là "chất keo" kết nối toàn bộ hệ sinh thái.

Cụ thể: với nông dân và hợp tác xã, Hiệp hội tổ chức tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn quy trình canh tác chuẩn và hỗ trợ truy xuất nguồn gốc.

Với doanh nghiệp, chúng tôi thúc đẩy mô hình liên kết hợp đồng bao tiêu, đầu tư vật tư đầu vào có kiểm soát, chia sẻ lợi nhuận hài hòa.

Với nhà khoa học, Hiệp hội đang mời gọi các viện nghiên cứu cùng tham gia chuẩn hóa quy trình, đánh giá đất - nước - thuốc bảo vệ thực vật phù hợp.

Với các cơ quan chức năng, Hiệp hội chủ động phối hợp trong cấp mã số vùng trồng, kiểm tra chất lượng và xây dựng chính sách hỗ trợ. Không ai có thể làm được một mình, vì vậy cần một "liên minh trách nhiệm" - cùng đồng hành, cùng kiểm soát và cùng bảo vệ thương hiệu sầu riêng Việt.

* Xin cảm ơn ông!

Minh Thuận (thực hiện)