Bảo đảm an toàn thông tin trên môi trường mạng

Trong kỷ nguyên số, vấn đề an toàn thông tin, an ninh mạng càng trở nên cấp thiết và trở thành mối quan tâm hàng đầu. Tỉnh Đắk Lắk đã chủ động xây dựng nhiều giải pháp bảo đảm an toàn thông tin, bảo vệ người dân và hệ thống chính quyền trước những mối đe doạ ngày càng tinh vi.

“Nóng” lừa đảo trực tuyến

Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích to lớn, nhưng đi cùng với đó là những thách thức về an toàn thông tin (ATTT).

Nổi lên là tình hình lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng gây thiệt hại lớn về tài sản cho người dân, phổ biến với các thủ đoạn lừa đảo đầu tư trực tuyến, vay tiền trực tuyến, cuộc gọi và tin nhắn giả mạo cơ quan chức năng, thậm chí sử dụng công nghệ mô phỏng hình ảnh khuôn mặt con người (Deepfake AI) để giả mạo... tinh vi, phức tạp.

Theo báo cáo của Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh Đắk Lắk), từ đầu năm 2024 đến nay đơn vị đã tiếp nhận hàng trăm tin báo lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với tổng số tiền thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Đội quản lý thị trường thương mại điện tử và cơ động thuộc Chi cục Quản lý thị trường Đắk Lắk theo dõi việc kinh doanh hàng hóa trên các nền tảng thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, các hoạt động phạm tội khác như: làm giả tài liệu, buôn bán hàng giả, hàng cấm trên không gian mạng cũng xuất hiện.

Tình trạng thông tin sai sự thật, xuyên tạc trên mạng xã hội do các đối tượng thù địch, phản động lợi dụng internet và mạng xã hội để gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến an ninh trật tự của tỉnh cũng là một thách thức đáng kể. Hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước cũng đối mặt với nguy cơ tấn công mạng.

Một số hệ thống điều hành của cơ quan cấp tỉnh đã từng phát hiện dấu hiệu tấn công nội bộ từ lỗ hổng quản trị người dùng. Việc quản lý, bảo mật dữ liệu vẫn còn tiềm ẩn những sơ hở, thiếu sót.

Nhận thức, kỹ năng về ATTT của người dân, của không ít cán bộ còn hạn chế. Nhiều người dân dễ tin theo các thông tin lừa đảo hoặc chia sẻ thông tin chưa kiểm chứng, một số cán bộ, công chức, viên chức chưa thực sự quan tâm hoặc chưa được đào tạo đầy đủ về bảo mật thông tin.

Chủ động ứng phó

Trước thách thức đó, tỉnh Đắk Lắk đã và đang chủ động triển khai các kế hoạch, hoạt động nhằm bảo đảm ATTT, an ninh mạng. Cụ thể, tỉnh đã xây dựng Hệ thống giám sát an toàn thông tin mạng của tỉnh (SOC) với 5 giải pháp và được kết nối với các Trung tâm giám sát an toàn thông tin mạng của bộ, ngành Trung ương và Trung tâm giám sát an toàn thông tin mạng quốc gia, bảo đảm ATTT, dữ liệu và các hệ thống thông tin trong quá trình vận hành, kết nối, trao đổi.

Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh từng bước đầu tư, nâng cấp để đáp ứng nhu cầu vận hành, khai thác các ứng dụng dùng chung của tỉnh. 100% hệ thống thông tin đặt tại Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh đều được giám sát, kết nối chia sẻ dữ liệu với Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia. Trung tâm tích hợp dữ liệu này đang được tiếp tục đầu tư nâng cấp, trong đó đầu tư nâng cấp bổ sung máy chủ, thiết bị lưu trữ theo hướng sử dụng công nghệ điện toán đám mây để từng bước đáp ứng yêu cầu phục vụ hoạt động của cấp ủy, chính quyền các cấp.

Đối mặt với thực trạng thông tin cá nhân của người dân bị lộ, dẫn đến các hệ lụy như bị gọi điện quấy rối, lừa đảo qua mạng và mất tiền oan, VNPT Đắk Lắk đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để bảo vệ thông tin người dùng, như chuẩn hóa thông tin thuê bao, triển khai hệ sinh thái bảo mật dữ liệu; tăng cường cảnh báo cho người dùng…

Ông Nguyễn Văn Thản, Phó Giám đốc VNPT Đắk Lắk cho hay, đơn vị thiết lập hệ thống giám sát, phát hiện và cảnh báo tấn công mạng SOC hoạt động 24/7, giám sát lưu lượng mạng, kịp thời phát hiện hành vi bất thường, tấn công có chủ đích, mã độc tống tiền; phối hợp chia sẻ dữ liệu với Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia để xử lý các mối đe dọa lớn.

Nhờ hệ thống giám sát này, VNPT Đắk Lắk đã cảnh báo sớm một cuộc tấn công nhắm vào máy chủ của một số sở, ban, ngành, địa phương và hỗ trợ xử lý kịp thời sự cố.

Bên cạnh đó, VNPT Đắk Lắk còn triển khai các giải pháp bảo vệ người dân khỏi lừa đảo và giả mạo; cung cấp nền tảng hạ tầng số an toàn và dịch vụ bảo mật cho tổ chức, doanh nghiệp; tổ chức các chuyên đề đào tạo ATTT tại địa phương, trường học, doanh nghiệp.

Ban tổ chức trao giải cho các đội đạt thành tích cao Cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức về cải cách hành chính, chuyển đổi số và diễn tập ứng phó sự cố an toàn thông tin năm 2025” do Công an tỉnh Đắk Lắk tổ chức.

Công an tỉnh Đắk Lắk cũng tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, cảnh báo về phương thức, thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng, đặc biệt là trong các kỳ thi quan trọng. Các khóa đào tạo về an toàn không gian mạng được tổ chức cho thành viên Đội ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng của tỉnh; tích cực tham gia diễn tập thực chiến bảo đảm ATTT và triển khai "Ngày An ninh mạng Việt Nam" nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Mặc dù còn nhiều yếu tố phức tạp và thách thức do sự phát triển của công nghệ, sự phụ thuộc vào công nghệ, yếu tố con người và các cuộc tấn công có chủ đích, nhưng để bảo đảm an ninh mạng trong kỷ nguyên số, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp: nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho người dân, tăng cường năng lực bảo mật cho các hệ thống thông tin của cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước và năng lực thực thi pháp luật, xây dựng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao… để từng bước xây dựng một không gian mạng an toàn hơn, góp phần phục vụ hiệu quả cho quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Đỗ Lan