Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 28/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Dự án Luật được kỳ vọng sẽ giải quyết các vướng mắc, tạo động lực cho phát triển đô thị và nông thôn theo hướng bền vững, hiện đại.

Quan tâm đến nội dung cấp độ quy hoạch, đại biểu nêu rõ: Trong Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn hiện hành, quy hoạch được tổ chức theo ba cấp độ gồm: quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Mỗi cấp độ có chức năng rõ ràng, từ định hướng chiến lược tổng thể, đến phân chia không gian sử dụng đất và cuối cùng là cụ thể hóa cho từng lô đất, dự án.

Tuy nhiên, Dự thảo Luật sửa đổi đề xuất thay đổi theo hướng tinh giản, trong đó nhiều loại đô thị không còn yêu cầu lập quy hoạch phân khu mà tích hợp nội dung này vào quy hoạch chung, tạo mô hình hai cấp: quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết. Lý do được Chính phủ đưa ra là sự phát triển của công nghệ số và dữ liệu quy hoạch cho phép tích hợp, giúp giảm thời gian và thủ tục.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Từ thực tiễn và tham khảo ý kiến chuyên gia, đại biểu cho rằng, cần giữ nguyên hệ thống ba cấp độ để đảm bảo tính đầy đủ, rõ ràng và dễ quản lý.

Theo đại biểu, quy hoạch phân khu là cấp độ trung gian quan trọng, giúp cụ thể hóa định hướng của quy hoạch chung và hỗ trợ quản lý không gian đô thị ở mức độ hành chính - kỹ thuật. Việc loại bỏ phân khu có thể khiến quy hoạch chung trở nên quá tải, phức tạp và thiếu tính khả thi; đồng thời đặt gánh nặng quá lớn lên cấp xã/phường trong bối cảnh năng lực còn hạn chế.

Về quy định cho phép lập ngay quy hoạch chi tiết mà không cần quy hoạch chung hoặc phân khu (khoản 4 Điều 3 Dự thảo), đại biểu cho rằng, dự thảo mở ra khả năng lập trực tiếp quy hoạch chi tiết đối với các khu vực đã xác định vị trí và quy mô theo pháp luật về đầu tư, đất đai và các luật chuyên ngành nhằm rút ngắn thủ tục. Tuy nhiên, quy định này không tương thích với hệ thống pháp luật hiện hành.

Theo các luật liên quan, dự án chỉ được chấp thuận khi phù hợp quy hoạch cấp trên đã được phê duyệt. Nếu cho phép lập ngay quy hoạch chi tiết khi chưa có quy hoạch chung/phân khu, cơ quan có thẩm quyền sẽ không có căn cứ để thẩm định sự phù hợp của dự án. Điều này tạo ra vòng lặp không thể thực hiện.

Do đó, đại biểu kiến nghị: Hoặc bỏ Khoản 4, hoặc sửa đổi để chỉ cho phép lập quy hoạch chi tiết khi có ít nhất định hướng không gian được phê duyệt hoặc quy hoạch cấp trên trong cơ sở dữ liệu đã được thẩm định.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương và các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu cũng kiến nghị cần làm rõ chức năng của từng cấp độ quy hoạch trong Luật, tránh chồng lấn hoặc bỏ sót. Đặc biệt, cần khẳng định quy hoạch chi tiết là cấp cuối cùng và vẫn phải được cơ quan nhà nước phê duyệt để tránh tình trạng nhà đầu tư tự xác định quy hoạch không phù hợp tổng thể. Đồng thời, cần rà soát hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn để chuyển từ quản lý theo chỉ tiêu sang quản lý theo mục tiêu, phù hợp xu hướng quốc tế.

Đề cập quy hoạch khu chức năng và chuyên ngành, đại biểu nhận định thực tiễn hiện nay có nhiều trường hợp quy hoạch khu chức năng bị chồng chéo với quy hoạch chuyên ngành.

Đại biểu cho rằng điều này dẫn tới trùng lặp trách nhiệm, lúng túng trong tổ chức lập và phê duyệt, kéo dài thời gian chuẩn bị dự án. Vì vậy đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để làm rõ phạm vi, nội dung và mục tiêu của quy hoạch khu chức năng trong Luật, bảo đảm thống nhất với quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh giải trình một số nội dung của các đại biểu nêu. Ảnh: quochoi.vn

Giải trình những nội dung các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, trong dự án Luật sửa đổi đã chỉnh lý để tăng tính chủ động và trách nhiệm cho UBND các cấp, trong đó có UBND tỉnh sẽ quyết định vấn đề phê duyệt quy hoạch trên cơ sở đáp ứng các điều kiện cụ thể về quy mô, vai trò, ý nghĩa quan trọng của tỉnh, thành phố, hoặc trong phạm vi địa giới hành chính do xã quản lý (khi đủ năng lực chuyên môn và kỹ thuật).

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cũng nhấn mạnh, việc lập quy hoạch chi tiết phải bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn. Nhà nước phê duyệt quy hoạch chi tiết để bảo đảm sự thống nhất, tránh việc tùy tiện thay đổi, không phù hợp với quy hoạch của cấp trên và nhằm bảo vệ lợi ích công cũng như đảm bảo quản lý, kiểm soát và các yêu cầu về môi trường sống, an toàn cho cộng đồng dân cư về không gian công cộng, cây xanh, giao thông, hạ tầng kỹ thuật chung; đồng thời làm cơ sở pháp lý cho các chủ đầu tư thực hiện dự án phù hợp và đúng với quy hoạch chi tiết được duyệt…

Lan Anh (tổng hợp)