Tỷ giá trung tâm - biện pháp điều hành tỷ giá linh hoạt

Theo Quyết định số 2730/QĐ-NHNN, ban hành ngày 31-12-2015 và có hiệu lực từ ngày 4-1-2016, tỷ giá trung tâm sẽ được công bố hằng ngày và là cơ sở để các tổ chức tín dụng thực hiện hoạt động kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối xác định tỷ giá mua, tỷ giá bán của tiền VND với đồng USD. Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Đắk Lắk Tăng Hải Châu cho biết, trước đây tỷ giá VND với đồng USD được tính căn cứ trên tỷ giá bình quân liên ngân hàng, chủ yếu dựa vào sự mua bán giữa các ngân hàng thương mại với nhau. Do đó, tỷ giá theo cách tính cũ không sát với thị trường bởi không do thị trường quyết định và nhất là không theo kịp những biến động bất ngờ của thị trường thế giới. Vì vậy NHNN quyết định đưa ra cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái mới. Theo ông Tăng Hải Châu, tỷ giá trung tâm là tỷ giá chính thức vào giờ chốt giao dịch cuối ngày trước đó cộng với một biên độ nhất định do NHNN quyết định dựa trên các yếu tố diễn biến thị trường và được lấy làm tỷ giá giao dịch của ngày hôm sau. Tỷ giá trung tâm được xác định trên cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, diễn biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền của các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam, các cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ và phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ. Như vậy, thay cho cách điều hành tỷ giá theo biên độ dao động trước kia, cách thức điều hành tỷ giá mới cho phép tỷ giá biến động linh hoạt hằng ngày theo diễn biến thị trường, nhưng vẫn bảo đảm vai trò quản lý của NHNN theo định hướng điều hành chính sách tiền tệ.

Bên cạnh tác dụng trên, biện pháp điều hành tỷ giá mới sẽ kéo giảm tình trạng đô la hóa cũng như giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ. Ông Tăng Hải Châu phân tích, trước đây do tỷ giá được xác định dựa trên thị trường liên ngân hàng nên giá mua, bán ngoại tệ của các ngân hàng thường thấp hơn giá thị trường tự do. Đồng thời, tỷ giá sẽ biến động theo biên độ của NHNN đưa ra nên thị trường thường có tâm lý neo vào đó và có sự kỳ vọng. Với cơ chế điều hành tỷ giá mới, việc mua bán ngoại tệ phải tuân theo nguyên tắc, diễn biến, cân đối trên thị trường, thay vì dự báo, tâm lý kỳ vọng vào những thay đổi trong chính sách điều hành nên sẽ hạn chế được việc găm giữ đồng USD. Ngay trong ngày đầu tiên NHNN công bố tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng của VND với USD, áp dụng cho ngày 4-1-2016 là 21.896 đồng, cao hơn mức tỷ giá bình quân liên ngân hàng vẫn áp dụng suốt 4 tháng trước đó 6 đồng.

Có thể nói, việc công bố tỷ giá trung tâm là bước đi tiếp theo trong các biện pháp đồng bộ được NHNN triển khai nhằm thực hiện mục tiêu xuyên suốt là nâng cao vị thế của tiền VNĐ, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Giang Nam