(E-Magazine) Cực tăng trưởng mới từ Nghị quyết 57 (Kỳ 1)

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (gọi tắt là Nghị quyết 57) đang từng bước tạo dựng nền tảng cho mô hình tăng trưởng mới của Đắk Lắk, nơi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành nguồn lực phát triển. Từ chính quyền đến doanh nghiệp, từ đô thị đến buôn làng, những chuyển động thực chất đang cho thấy Nghị quyết đã và đang đi vào cuộc sống.

Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (KHCN, ĐMST và CĐS) không còn là lựa chọn mang tính thử nghiệm, càng không phải là phong trào ngắn hạn. Với Đắk Lắk, đó là con đường tất yếu để vượt qua giới hạn của mô hình phát triển cũ, thu hẹp khoảng cách vùng miền và kiến tạo động lực tăng trưởng mới trong bối cảnh bộ máy hành chính tinh gọn, yêu cầu hiệu quả ngày càng cao.

 

Nghị quyết 57 ra đời như một mệnh lệnh từ thực tiễn. Và để “con tàu số” có thể tăng tốc, ngoài tốc độ, điều quan trọng hơn cả là phải xây được hệ thống đường ray đủ vững.

Trong nhiều cuộc họp, làm việc với các ban ngành về việc thực thi Nghị quyết 57, Phó Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Hữu Huy luôn nhấn mạnh: “Trong giai đoạn hiện nay, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc”.

 

Đằng sau khẳng định của Phó Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Hữu Huy là những áp lực rất thật mà Đắk Lắk đang đối diện. Trong giai đoạn hiện nay, bộ máy hành chính bước vào giai đoạn tinh gọn, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đòi hỏi phương thức quản lý mới, hiệu quả hơn, minh bạch hơn. Trong khi đó, sự chênh lệch về điều kiện tiếp cận dịch vụ, tri thức và hạ tầng công nghệ giữa khu vực trung tâm với vùng sâu, vùng xa vẫn là bài toán khó.

Chính từ thực tiễn ấy, Nghị quyết 57 được ban hành, mở ra định hướng phát triển có tính chiến lược: Lấy tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo làm nền tảng tăng trưởng mới. Từ nhận thức đến hành động, vai trò “đầu tàu” của cấp ủy, chính quyền các cấp được thể hiện rõ nét qua cách chỉ đạo quyết liệt, xuyên suốt, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện. 

 

Từ các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp đến doanh nghiệp, hợp tác xã, từng mắt xích đều được đặt vào guồng chuyển động chung. Khi người đứng đầu chuyển động, cả hệ thống bắt đầu chuyển động, đó là tiền đề quan trọng nhất để Nghị quyết 57 đi vào đời sống.

 

 

Nếu coi chuyển đổi số là một công trình lớn, thì hạ tầng công nghệ chính là phần móng. Không có hạ tầng đủ mạnh, mọi ý tưởng đổi mới đều chỉ dừng lại trên giấy. Nhận thức rõ điều đó, Đắk Lắk đã ưu tiên nguồn lực đầu tư hạ tầng số theo hướng đồng bộ, dùng chung và lâu dài.

 

 

Trên cơ sở nền tảng đô thị thông minh đã được vận hành từ trước, tỉnh duy trì khai thác ổn định các hệ thống, nền tảng số phục vụ quản lý, điều hành, giám sát và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính. Một số ứng dụng được mở rộng phạm vi triển khai và nâng cao chức năng, từng bước đáp ứng yêu cầu quản lý trên địa bàn rộng hơn sau sáp nhập.

 

Đặc biệt, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Đắk Lắk đã triển khai nhiều sáng kiến mới, tiên phong, điển hình như: thí điểm Đề án “Mỗi xã, phường một KOL"; ra mắt bộ ứng dụng số phục vụ chính quyền 2 cấp: Dashboard giám sát, Trợ lý ảo AI về phân cấp, phân quyền, hướng dẫn thủ tục hành chính công, lập các nhóm Zalo kết nối trực tiếp lãnh đạo tỉnh với cơ sở phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành... Đến nay, hệ thống đã dần đi vào vận hành ổn định, thông suốt; các nền tảng, ứng dụng, dịch vụ số phục vụ người dân và doanh nghiệp giúp gia tăng sự hài lòng, mang lại nhiều kết quả tích cực.

 

Từ hệ thống quản lý văn bản điện tử, nền tảng dịch vụ công trực tuyến đến các cơ sở dữ liệu chuyên ngành… từng “viên gạch” hạ tầng số được đặt xuống nhằm phục vụ không chỉ cho quản lý nhà nước, mà quan trọng hơn là phục vụ người dân và doanh nghiệp. Việc số hóa quy trình, kết nối liên thông giữa các cấp đã từng bước rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, giảm chi phí xã hội và tăng tính minh bạch trong hoạt động công vụ.

 

 

Hạ tầng số cũng mở ra không gian phát triển mới cho kinh tế địa phương. Khi dữ liệu được chuẩn hóa, kết nối và chia sẻ, các mô hình sản xuất - kinh doanh gắn với thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc, tài chính số có điều kiện hình thành và phát triển. Đó là nền tảng để chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở chính quyền, mà lan tỏa sang kinh tế số và xã hội số.

 

Chưa dừng lại ở đó, tỉnh Đắk Lắk thực hiện mục tiêu bố trí từ 3% trở lên trong tổng chi ngân sách hàng năm cho phát triển KHCN, ĐMST và CĐS, và con số này sẽ tăng dần theo yêu cầu phát triển.

 

Tỉnh đang thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia như: CSDL quốc gia về dân cư, đất đai, bảo hiểm, đăng ký doanh nghiệp. Ứng dụng nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp tỉnh (LGSP) để kết nối với các hệ thống quốc gia và cung cấp Dịch vụ công trực tuyến (DVCTT). Ngành y tế bước đầu triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử. Ngành giáo dục xây dựng hệ thống quản lý học sinh, giáo viên trực tuyến. CSDL đất đai từng bước số hóa, hỗ trợ công khai minh bạch thông tin.

 

 

Hạ tầng dù hiện đại đến đâu cũng không thể phát huy hiệu quả nếu thiếu con người. Bởi vậy, song song với đầu tư công nghệ, Đắk Lắk triển khai hiệu quả chương trình “Bình dân học vụ số”, xem đây là giải pháp mang tính căn cơ để Nghị quyết 57 thực sự thấm vào đời sống.

 

Ở nhiều thôn, buôn, các tổ công nghệ số cộng đồng đã trở thành “cầu nối” đưa tri thức số đến từng hộ dân. Không lý thuyết cao siêu, không thuật ngữ phức tạp, việc phổ cập kỹ năng số bắt đầu từ những nhu cầu rất đời thường: nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, bán nông sản trên mạng, tham gia các nhóm cộng đồng để trao đổi thông tin…

 

Anh Chu Đức Hoàn, thành viên nòng cốt của Tổ Công nghệ số Cộng đồng buôn Drang, xã Cư M’gar thừa nhận: "Drang là buôn thuần nông, có đến 97% là đồng bào dân tộc thiểu số. Bà con trong buôn rất chịu khó làm ăn, nhưng còn ngại công nghệ”.

 

 

Tổ Công nghệ số cộng đồng của buôn đã trực tiếp "cầm tay chỉ việc", hướng dẫn người dân làm quen và mạnh dạn ứng dụng các nền tảng số, nhất là những người lớn tuổi hoặc chưa quen với thiết bị thông minh.

 

Các thành viên kiên trì hướng dẫn từng bước, từ việc tạo tài khoản ngân hàng số để tiếp cận vốn vay, nộp hồ sơ thủ tục hành chính trực tuyến, đến tìm kiếm thông tin thị trường trên mạng, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để tối ưu hóa năng suất và chất lượng nông sản. Mục tiêu cuối cùng là  giúp bà con hiểu được sẽ làm nông nghiệp thông minh và hiệu quả hơn khi tiếp cận tri thức mới nhờ sự hỗ trợ của công nghệ.

 

 

Nhờ sự dẫn dắt này, công cuộc chuyển đổi số đã chạm đến “từng ngõ, từng nhà, từ người dân” ở buôn Drang, tỷ lệ người dân được tiếp cận và sử dụng các ứng dụng số trong buôn tăng rất cao.

 

Có thể thấy, “Bình dân học vụ số” triển khai trên địa bàn tỉnh đã góp phần thay đổi nhận thức của người dân, để mọi người biết rằng chuyển đổi số không phải chuyện của máy móc, mà là câu chuyện của con người, của quyền lợi và cơ hội phát triển gắn liền với mỗi người.

 

 

Xây đường ray cho “con tàu số” là công việc đòi hỏi tầm nhìn, sự kiên trì và quyết tâm chính trị cao. Từ sự quyết liệt của những “đầu tàu”, hạ tầng công nghệ được đầu tư mạnh mẽ, tạo cơ sở để quá trình phổ cập công nghệ số được thuận lợi, hiệu quả. Đây là những nền móng vững chắc cho hành trình tiến lên của Đắk Lắk trong kỷ nguyên số.

 

Nội dung: Đỗ Lan - Tuyết Hương

Trình bày: Công Định

Kỳ 2: Tăng tốc trên "đường ray số"