Tin giả, hiểm họa thật

Sau những ngày mưa lũ căng thẳng vừa qua, người dân thôn Vạn Lộc (xã Hòa Mỹ) vẫn chưa hết bàng hoàng về một đêm chạy hoảng loạn chỉ vì tin đồn thất thiệt: “vỡ đập”.

Chiều tối 20/11, trong lúc nước đang rút, chỉ một câu nói vô căn cứ lan truyền đã khiến cả thôn nhao nhác bỏ chạy giữa đêm. Và đau lòng hơn, chính tin đồn đó đã đẩy một gia đình vào bi kịch. Anh Phan Văn Thôi (SN 1974), chị Phạm Thị Như Thùy (SN 1985) và chiếc xe máy chở con trai út Phan Chí Công (SN 2015) lao xuống dòng nước khi băng qua cây cầu bị gãy một nhịp nhưng vì ngập nước lũ nên không ai biết. Cậu bé 10 tuổi may mắn sống sót nhờ bám vào cành cây, còn cha mẹ thì mãi mãi không trở về.

Các tài khoản thông tin sai trên mạng xã hội về tình hình mưa lũ.

Câu chuyện đau xót nói trên không chỉ khiến người dân địa phương rùng mình, mà còn đặt ra một vấn đề lớn hơn: tin giả, khi được gieo giữa hoàn cảnh thiên tai, trở thành hiểm họa tấn công vào sự an toàn của cộng đồng.

Tin giả không chỉ là chuyện “nói cho vui”, “nghe đâu đó”, hay “chia sẻ để mọi người đề phòng”. Trong bối cảnh thiên tai, tin giả trở thành mồi lửa châm vào nỗi sợ. Nó khiến những người bình tĩnh nhất cũng trở nên hoảng loạn, khiến những gia đình đang cố gắng kiểm soát tình huống rơi vào vòng xoáy hỗn loạn. Chỉ một câu nói không kiểm chứng có thể làm đảo lộn cả một vùng, chỉ một động tác chia sẻ vô trách nhiệm có thể khiến hàng trăm người lao vào nguy hiểm.

Thực tế, tin giả lan nhanh hơn cả tốc độ của một cơn lũ quét. Khi một thông tin chưa được xác thực xuất hiện, nó lập tức bám vào tâm lý lo âu, kích hoạt phản ứng “chạy ngay lập tức” của con người. Và trong hoảng loạn, tai họa dễ dàng xảy ra hơn bao giờ hết. Gia đình anh Thôi - chị Thùy không chỉ là nạn nhân của dòng nước lũ, họ còn là nạn nhân của nỗi sợ bị khuếch đại bởi tin giả.

Điều đáng nói là tin giả chỉ có đất sống khi chúng ta buông lỏng sự tỉnh táo. Trong thời đại mà thông tin tràn ngập, sự cẩn trọng đôi khi bị đánh đổi bằng tâm lý “chia sẻ cho chắc” hoặc thậm chí chỉ vì muốn cảnh báo nhanh cho họ hàng, người quen. Nhưng cảnh báo kiểu đó, nếu dựa trên lời đồn vô căn cứ, đôi khi chính là mầm họa.

Trách nhiệm với cộng đồng không nằm ở việc chia sẻ thật nhiều, mà ở việc chia sẻ đúng. Mỗi người trong chúng ta đều có thể trở thành “người phát tán tin giả” nếu không dừng lại vài giây để kiểm chứng. Và vài giây ấy, giống như khoảnh khắc bà Võ Thị Thạch (bà ngoại bé Công) chạy ngay sau xe anh Thôi đã kịp thắng xe trong bóng tối, có thể là ranh giới giữa an toàn và thảm kịch.

Xã hội hiện đại đòi hỏi một kỹ năng mới: kỹ năng cảnh giác trước thông tin. Tin gì cũng tin, tin gì cũng chia sẻ - đó không phải là sự quan tâm, mà là sự liều lĩnh đặt người khác vào nguy hiểm. Trong thiên tai, mọi quyết định đều cần được cân nhắc kỹ hơn bao giờ hết. Chúng ta không thể để nỗi sợ bị điều khiển bởi những lời đồn thổi thiếu trách nhiệm.

Bi kịch ở xã Hòa Mỹ là lời nhắc nhở nghiêm khắc rằng tin giả không chỉ làm rối loạn trật tự, nó còn có thể cướp đi sinh mạng. Để không còn những cái chết oan uổng, để không còn những đứa trẻ hoảng loạn giữa dòng nước, mỗi người cần tự trang bị cho mình sự tỉnh táo và ý thức trách nhiệm khi tiếp nhận thông tin.

Đừng để một tin đồn vô căn cứ đánh cắp sự bình tĩnh của cả cộng đồng. Thiên tai vốn đã khốc liệt, chúng ta tuyệt đối không thể để tin giả trở thành cơn lũ thứ hai cuốn đi sự an toàn và niềm tin của người dân.

Việt An